• II SAB/Kr 178/12 - Postan...
  28.03.2024

II SAB/Kr 178/12

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2012-12-11

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Agnieszka Góra /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie – Agnieszka Góra po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2012r na posiedzeniu niejawnym wniosku Z. S. o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika w sprawie skargi na bezczynność Wójta Gminy [...] p o s t a n a w i a oddalić wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oddalić wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Uzasadnienie

W dniu 14 listopada 2012r. skarżąca Z. S. złożyła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie pełnomocnika w sprawie jej skargi na bezczynność Wójta Gminy [...].

Skarżąca domaga się zwolnienia z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych oraz ustanowienia pełnomocnika uzasadniając wniosek merytorycznymi argumentami dotyczącymi swej skargi.

Zdaniem orzekającego, wniosek skarżącej nie zasługuje na uwzględnienie.

Z oświadczenia skarżącej zawartego w formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, iż prowadzi ona gospodarstwo domowe z mężem, przy czym w uzupełnieniu swego wniosku na wezwanie Sądu, już męża jako osoby wspólnie gospodarującej nie podaje. Utrzymuje się z emerytury w kwocie 700,17 zł oraz renty małżonka w wysokości 800 zł. Łącznie zatem dochody rodziny wynoszą 1500,17 zł.

Z oświadczenia skarżącej znajdującego się w aktach sprawy wynika, iż posiada ona na zasadach współwłasności z mężem suteryny – kuchnia, korytarz i pokój o łącznej pow. 15 m2. Nie wykazuje natomiast faktu posiadania cennych ruchomości ani oszczędności. Dodaje, iż posiada samochód osobowy [...] z 1997r.

Na wezwanie Sądu do uzupełnienia braków złożonego formularza wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżąca przedstawia nowy formularz wniosku o przyznanie prawa pomocy, nie wykazuje męża jako osoby, z którą wspólnie gospodaruje, dołącza odcinek swej emerytury w wysokości 717,07 zł.

Skarżąca nie odnosi się w żaden sposób do wezwania Sądu w zakresie wyjaśnienia czy prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z córką E. K. i jej rodziną, nie udokumentowuje w żaden sposób kosztów utrzymania ani w żaden sposób nie wyjaśnia, czy posiada rachunki bankowe i środki na nich zgromadzone. Nie przedstawia zatem rachunków bankowych ani też nie oświadcza, czy takowe posiada.

Instytucja zwolnienia od kosztów sądowych stanowi w istocie pomoc państwa dla osób, które z uwagi na ich trudną sytuację materialną nie mogą uiścić kosztów bez wywołania uszczerbku w koniecznych kosztach utrzymania siebie i rodziny. Ubiegający się o taką pomoc winien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające - może zwrócić się o pomoc państwa.

Zgodnie z art. 246 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – prawo pomocy w zakresie całkowitym może być przyznane osobie, która wykaże, iż nie ma jakichkolwiek dochodów do pokrycia kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym – gdy wykaże, iż nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny.

Użyte w art. 246 ustawy sformułowanie "gdy osoba wykaże" oznacza, iż to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, iż znajduje się w sytuacji uzasadniającej przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym lub częściowym. Powołany przepis nie pozostawia wątpliwości co do tego, że inicjatywa dowodowa zmierzająca do wykazania, iż zachodzą przesłanki pozytywne dla uwzględnienia wniosku, spoczywa na wnioskodawcy.

Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Kluczową zaś rolę dla oceny możliwości płatniczych skarżącego ma fakt, iż zasadność wniosku o przyznanie prawa pomocy powinna być rozpatrywana w dwóch aspektach – z uwzględnieniem z jednej strony wysokości obciążeń finansowych, jakie strona musi ponieść w konkretnym postępowaniu, z drugiej strony jej możliwości finansowych.

Po analizie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy orzekający uznał, iż skarżąca nie wykazała w sposób niewątpliwy, iż nie jest w stanie uiścić wymaganych na obecnym etapie postępowania sądowego kosztów sądowych oraz kosztów ustanowienia pełnomocnika. W ocenie orzekającego, skarżąca nie wykazała w sposób wystarczający i skuteczny, iż nie jest w stanie uiścić kosztów sądowych bez uszczerbku w koniecznym swoim utrzymaniu.

Dane zwarte w złożonym przez niego oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach nie mają cechy dokładności, o której mowa w art. 252 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a wezwanie do uzupełnienia danych zostało wykonane przez skarżącego w wybiórczym zakresie. Stosownie do treści art. 255 cyt. ustawy – strona obowiązana jest złożyć na wezwanie w zakreślonym terminie dodatkowe oświadczenia lub przedłożyć dokumenty źródłowe dotyczące jej stanu majątkowego, dochodów lub stanu rodzinnego, jeżeli jej oświadczenie zawarte we wniosku o przyznanie prawa pomocy okaże się niewystarczające do oceny jej rzeczywistego stanu majątkowego i możliwości płatniczych oraz stanu rodzinnego lub też gdy budzi wątpliwości. Wezwanie skierowane do skarżącej o uzupełnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez złożenie dodatkowych dokumentów i oświadczeń oznaczało, iż dane, którymi dysponował orzekający nie wystarczały do wolnej od wątpliwości oceny sytuacji majątkowej wnioskodawcy, a tym samym nie umożliwiły uwzględnienia wniosku.

Orzekający nie dysponował danymi dotyczącymi zarówno faktycznej sytuacji bytowej strony, poprzez niejasne określenie, czy prowadzi ona samodzielnie gospodarstwo domowe czy też z mężem i córką oraz jej rodziną, nie dysponował wiedzą na temat wysokości ponoszonych kosztów utrzymania, posiadania ew. rachunków bankowych, oszczędności. Okoliczności tych skarżąca – za wyjątkiem przedstawienia odcinka emerytury - nie wyjaśniła jednak w sposób precyzyjny i oczywisty. Nieudzielanie przez skarżącą informacji w tym zakresie spowodowało, iż niewyjaśnione zostały podstawowe okoliczności dotyczące jego sytuacji majątkowej, rodzinnej i bytowej.

W świetle powyższego należy stwierdzić, iż skarżąca nie wykazała że faktycznie znajduje się w sytuacji uprawniającej ją do skorzystania z prawa pomocy.

Na marginesie należy zaznaczyć, iż Sąd nie jest zobowiązany do prowadzenia dochodzeń w sytuacji, gdy dane umożliwiające pełną ocenę stanu majątkowego oraz możliwości płatniczych wnioskodawcy nie są znane, gdyż uchyla się on od złożenia stosownych dokumentów czy oświadczeń w tym przedmiocie, albo odpowiedzi udziela enigmatycznie i niejasno – co budzi wątpliwości. Jak już bowiem wskazano, to sprawą zainteresowanego jest wykazanie zasadności złożonego wniosku w świetle ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy

Zgodnie z treścią art. 246 par. 1 pkt 2 cytowanej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – regulacja w nim zawarta stanowi odstępstwo od zasady ustanowionej w treści art. 199, na mocy której strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Przytoczone we wniosku okoliczności winny zatem uzasadniać wyjątkowe traktowanie, o jakim mowa w powołanym przepisie. Przez uszczerbek utrzymania zaś koniecznego dla siebie i rodziny, o którym mowa w powołanym przepisie, należy rozumieć zachwianie sytuacji materialnej i bytowej strony skarżącej w taki sposób, iż nie jest ona w stanie zapewnić sobie minimum warunków socjalnych.

Zdaniem orzekającego, w przedmiotowej sprawie okoliczności takie, wobec wykazanych powyżej faktów nie zostały wykazane w stopniu uzasadniającym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika. Orzekający ma bowiem wątpliwości co do faktycznego stanu majątkowego i rodzinnego skarżącej, co ma zasadnicze znaczenie przy ocenie przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy.

Trzeba również zaznaczyć, iż każdy obywatel zamierzający wytoczyć sprawę sądową musi się liczyć z koniecznością poniesienia kosztów sądowych. Strona winna poczynić starania celem zabezpieczenia środków finansowych z dochodów uzyskiwanych w dłuższym okresie, niezbędnych do pokrycia choćby części kosztów sądowych. Nie można pominąć także i tego, że wyłożenie kosztów przez stronę skarżącą jest tylko czasowe, bowiem w przypadku uwzględnienia jej skargi, zgodnie z art. 200, 203 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – będzie jej przysługiwało prawo domagania się zwrotu kosztów postępowania.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 243 § 1, art. 244 § 1, art. 245 § 3 oraz art. 246 § 1, art. 258 § 1 i § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ).

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...