I OSK 3012/12

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach – na skutek złożonej przez M. S. skargi – wyrokiem z dnia 1 grudnia 2011 r. (sygn. akt II SA/Ke 733/11) uchylił decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] września 2011r. znak: [...] oraz poprzedzającą ją decyzję Burmistrza Miasta i Gminy B. z dnia [...] lipca 2011r. znak: [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego.

Powyższy wyrok został wydany w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy:

M. S. wystąpiła z wnioskiem o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w związku ze sprawowaniem opieki nad ojcem – L. L.

Decyzją z dnia [...] lipca 2011r. Burmistrz Miasta i Gminy B. odmówił wnioskodawczyni prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na fakt posiadania gospodarstwa rolnego i podlegania z tego tytułu ubezpieczeniu społecznemu rolników.

Rozpatrując sprawę w trybie instancji odwoławczej, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. decyzją z dnia [...] września 2011 r. utrzymało w mocy orzeczenie organu I instancji wskazując, iż M. S. jest rolnikiem – właścicielem gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha i jest z tego powodu podlegała ubezpieczeniu społecznemu rolników. Nie można było jej zatem zaliczyć do osób rezygnujących z zatrudnienia, czy też nie podejmujących zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Na wyżej przedstawioną decyzję M. S. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, w której podnosiła, że w art. 3 pkt 22 ustawy oświadczeniach rodzinnych nie jest wymieniony przypadek prowadzenia gospodarstwa rolnego i pracy w tym gospodarstwie. Ponadto w art. 17 ust. 5 ustawy wśród katalogu przesłanek wykluczających otrzymanie świadczenia pielęgnacyjnego nie wymieniono rolnika uzyskującego dochód z gospodarstwa rolnego.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wniosło o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Uchylając decyzje organów obu instancji – na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) zwanej dalej "P.p.s.a."- Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach uznał, że zostały one wydane z naruszeniem prawa.

W uzasadnieniu swego wyroku Sąd Wojewódzki przytoczył treść art. 17 ust. 1 w/w aktu, który określa przesłanki przyznania stronie świadczenia pielęgnacyjnego a także art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który z kolei wymienia sytuację, gdy świadczenie to nie przysługuje. Sąd nie podzielił zatem wykładni przepisów art. 17 w zw. z art. 3 pkt 22 ustawy, w wyniku której organ doszedł do przekonania, że fakt bycia rolnikiem i prowadzenie działalności rolniczej stanowi bezwzględną, negatywną przesłankę do przyznania takiego świadczenia.

Zdaniem Sądu Wojewódzkiego bowiem, gdyby ustawodawca uznał, iż świadczenie pielęgnacyjne nie może być przyznane właścicielowi gospodarstwa rolnego, bądź osobie podlegającej rolniczemu ubezpieczeniu, to stosowna, negatywna przesłanka zostałaby dodana w treści art. 17 ust. 5 cytowanej ustawy.

W związku z powyższym, według Sądu Wojewódzkiego, sam fakt bycia właścicielem gospodarstwa rolnego i prowadzenie go nie wykluczał rolnika z prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

W ocenie Sądu, Kolegium poprzestając na ustaleniu, że skarżąca jest właścicielką gospodarstwa rolnego i podlega ubezpieczeniu społecznemu jako rolnik, nie przeprowadziło w sposób wyczerpujący postępowania wyjaśniającego w sprawie, tj. nie zbadało okoliczności sprawowania przez skarżącą rzeczywistej opieki nad matką, okoliczności niepodejmowania z tego powodu zatrudnienia lub pracy zarobkowej w rozumieniu art. 3 pkt 22 ustawy, czy też obowiązku alimentacyjnego wobec osoby wymagającej opieki, czym naruszyło art. 7 i 77 § 1 k.p.a.

W skardze kasacyjnej, zaskarżając powyższy wyrok w całości, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. zarzuciło Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Kielcach naruszenie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a P.p.s.a. w zw. z art. 17 ust. 1 w powiązaniu z art. 3 ust. 22 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r., o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r., Nr 139 poz. 992 ze zm.) przez błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, iż w świetle tego przepisu uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego przez rolnika posiadającego gospodarstwo rolne, nie jest uzależnione od rezygnacji przez niego z pracy w tym gospodarstwie rolnym.

Wskazując na powyższe podstawy kasacyjne, skarżący kasacyjnie wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Kielcach do ponownego rozpoznania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi oraz o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej Kolegium podnosiło, że przesłanką przyznania świadczenia pielęgnacyjnego był brak podjęcia lub rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, ze względu na konieczność sprawowania opieki. Pojęcia te określa zaś art. 3 pkt 22 w/w ustawy, który precyzuje, iż chodzi tu o osobę bezrobotną, która była zatrudniona lub wykonywała pracę zarobkową, w określonych w tym przepisie formach i zrezygnowała z niej, bądź też, mając możliwość podjęcia zatrudnienia lub wykonywania pracy zarobkowej, z możliwości tej nie korzysta.

W ocenie skarżącego kasacyjnie należało wziąć także pod uwagę, że – zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt. 2 ustawy dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r., Nr 69, poz. 145; ze zm.) - osobą bezrobotną jest osoba zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie albo innej pracy zarobkowej.

Za osobę rezygnującą z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub niepodejmującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej nie może być zaś – jak wywodziło Kolegium - uznany rolnik, który musi przynajmniej część czasu przeznaczyć na prowadzenie własnego gospodarstwa. Skoro zatem M. S. - rolnik prowadzący gospodarstwo rolne o pow. [...] ha fiz., ubezpieczony w KRUS, nie wykonywała pracy o jakiej mowa w art. 3 pkt. 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych lub nie miała możliwości jej wykonywania należy uznać ją za osobę niespełniającą warunków do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego.

Kolegium akcentowało również, że stanowisko Sądu I instancji stawia w pozycji uprzywilejowanej rolników, którzy nie muszą rezygnować z pracy w gospodarstwie rolnym aby uzyskać prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Jest ono sprzeczne z ideą tego świadczenia, które z założenia jest rekompensatą za rezygnację z zatrudnienia lub jakiejkolwiek innej pracy zarobkowej celem sprawowania: opieki na członkiem rodziny niezdolnym do samodzielniej egzystencji.

Nadto zwracano uwagę, że dochód z gospodarstwa rolnego stanowi dochód w rozumieniu przepisu art. 5 ust. 8 ustawy o świadczeniach rodzinnych, tymczasem świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w warunkach nie uzyskiwania żadnych dochodów.

Odpowiedź na skargę kasacyjną nie została wniesiona.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod uwagę tylko okoliczności uzasadniające nieważność postępowania, a które to okoliczności w tym przypadku nie zachodziły. Z tego powodu postępowanie kasacyjne w niniejszej sprawie polegało wyłącznie na badaniu zasadności podstaw kasacyjnych, przytoczonych w skardze kasacyjnej, które obejmowały zarówno naruszenie przepisu postępowania, jak i prawa materialnego.

O ile przy tym zawarty w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) P.p.s.a. nie był zasadny, gdyż oparcie zaskarżonego wyroku na tej podstawie prawnej stanowiło jedynie następstwo przyjętej przez Sąd Wojewódzki wykładni prawnomaterialnej, o tyle zarzut dotyczący obrazy prawa materialnego w postaci art. 17 ust. 1 w zw. z art. 3 pkt 22 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) był usprawiedliwiony.

Kluczowym zagadnieniem, które wystąpiło w rozpatrywanej sprawie było rozstrzygnięcie, czy w świetle przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych posiadający i prowadzący gospodarstwo rolne rolnik, będący ubezpieczony w KRUS, może otrzymać świadczenie pielęgnacyjne w związku ze sprawowaniem opieki nad bliską mu osobą niepełnosprawną.

W tym miejscu wyjaśnić należy, iż powyższe zagadnienie stało się przedmiotem rozważań poszerzonego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w uchwale z dnia 11 grudnia 2012 r.( sygn. akt I OPS 5/12) uznał, iż prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowi negatywną przesłankę przyznania tej osobie świadczenia pielęgnacyjnego na podstawie art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

W uzasadnieniu uchwały stwierdzono szczególności, iż jakkolwiek przepis art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych odnosi się wprost do zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, których nie podejmuje lub z których rezygnuje, osoba ubiegająca się o świadczenie pielęgnacyjne, a nie do tego, jaką działalność prowadzi ta osoba, to jednak ratio legis tego przepisu wskazuje, że chodzi tu o osobę, której wyłącznym źródłem utrzymania (dochodów) jest zatrudnienie lub inna praca zarobkowa w rozumieniu w/w ustawy. Istota świadczenia pielęgnacyjnego z art. 17 ust. 1 ustawy, które zastąpiło dodatek stały regulowany art. 27 ust. 1 – 3 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414 ze zm.), polega bowiem na tym, że świadczenie to jest adresowane wyłącznie do tych osób, których źródłem utrzymania jest wykonywanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i które nie podejmują lub rezygnują z tego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Oznacza to, że nie jest osobą uprawnioną do świadczenia pielęgnacyjnego osoba, która nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w sytuacji, gdy ma inne źródło utrzymania (dochodów) i to bez względu na wielkość tych dochodów. Przemawia za tym również wyłączenie uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego w stosunku do osób, które otrzymują jakiekolwiek świadczenia (dochody) z innych tytułów, wymienionych w art. 17 ust. 5 ustawy.

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał także, iż wprawdzie zasadniczo ocena normatywna spełnienia przesłanki rezygnacji z zatrudnienia lub pracy zarobkowej w celu nabycia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego powinna odbywać się na gruncie pojęć ustawy o świadczeniach rodzinnych, ale pojęcia: "rolnik" ustawa ta nie definiuje. Definicję taką zawiera natomiast art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.), zgodnie z którym, ilekroć w ustawie jest mowa o rolniku – rozumie się przez to pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym. W myśl tej definicji rolnikiem jest zatem osoba będąca posiadaczem gospodarstwa rolnego. Ponadto, Sąd nadmienił, że ustawa o świadczeniach rodzinnych w art. 3 pkt 6 stanowi, że ilekroć jest w niej mowa o gospodarstwie rolnym oznacza to gospodarstwo rolne - w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. Zgodnie przy tym z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tekst jedn. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.) za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków, jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż rolnicza, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy i stanowiący własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki nieposiadającej osobowości prawnej.

W sensie ekonomicznym – jak wywodził Sąd - prowadzenie gospodarstwa rolnego różni się zatem od, wskazanych w art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, form aktywności zawodowej tym, że rolnik działa na własny rachunek, ponosząc ryzyko gospodarcze oraz podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu rolników w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W efekcie to rachunek ekonomiczny determinuje reżim pracy rolnika, a podejmowanie przez niego, w ramach zarządzania gospodarstwem, nawet nieracjonalnych z punktu widzenia gospodarczego działań, nie skutkuje pozbawieniem go zatrudnienia, ale wpływa jedynie na ekonomiczne wyniki działalności rolniczej. W rezultacie - na gruncie ustawy o świadczeniach rodzinnych - do rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne nie ma zastosowania pojęcie "rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej". Ponadto, Sąd zaakcentował, że praca we własnym gospodarstwie rolnym, zarządzanie nim, jest formą aktywności zawodowej uprawianą dla celów zarobkowych a to oznacza, iż nie jest możliwe uzyskanie świadczenia, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w sytuacji, gdy rolnik prowadzi gospodarstwo rolne. Sam fakt prowadzenia gospodarstwa rolnego pozbawia więc rolnika prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, i nie ma w tym wypadku potrzeby dokonywania oceny, czy wielkość posiadanego przez niego gospodarstwa, rodzaj upraw, pozwalałyby mu na podjęcie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej poza rolnictwem, a pracy takiej nie podejmuje (bądź z niej rezygnuje) z powodu konieczności opieki nad osobą niepełnosprawną, względem której ciąży na nim obowiązek alimentacyjny.

Przechodząc do kwestii regulacji prawnej, zawartej w art. 17 ust. 5 omawianej ustawy, który określa katalog negatywnych przesłanek przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że wprawdzie nie wymieniono w nim osób podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu jako rolnicy, ale okoliczność ta niczego nie dowodziła. Wyłączenia zawarte bowiem w przepisie art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych nie odnoszą się do określonych grup zawodowych czy społecznych, lecz ograniczają dostępność świadczenia pielęgnacyjnego dla podmiotów wymienionych w art. 17 ust. 1 ustawy. Tak więc, aby uzyskać świadczenie pielęgnacyjne określony podmiot musi - po pierwsze, spełnić warunki, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy, a po drugie - nie może być beneficjentem dochodów, wymienionych w ust. 5 tegoż przepisu.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, treść art. 17 ust. 5 cytowanej ustawy pozwala więc skonstruować obowiązującą normę prawną, z której wynika, że rolnik prowadzący gospodarstwo rolne, znajduje się w takiej sytuacji socjalno-ekonomicznej, która uniemożliwia mu przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego.

Ponadto w w/w uchwale Sąd zwrócił także uwagę, że rolnik, spełniający przesłanki określone w art. 7 ust. 1 i ust. 2 oraz ust. 6 ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jedn. Dz. U. z 2008 r. Nr 170, poz. 1051 ze zm.), m. in. posiadający w dniu 31 maja danego roku grunty rolne, wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, o łącznej powierzchni działek rolnych nie mniejszej niż 1 ha, otrzymuje corocznie, ze środków Unii Europejskiej, jednolitą płatność obszarową.

Poza tym Naczelny Sąd Administracyjny wskazywał również, że celowe pominięcie przez prawodawcę prowadzenia gospodarstwa rolnego, przy wymienianiu form aktywności zawodowej w art. 3 ust. 22 w/w ustawy nie godziło w zasadę równości wobec prawa, wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, gdyż zasada ta polega na tym, że równo winny być traktowane wszystkie podmioty prawa, podobne to jest charakteryzujące się daną cechą istotną (relewantną). W ocenie Sądu zaś rolnicy, prowadzący gospodarstwo rolne nie mogą w równej mierze zrezygnować z zatrudnienia bądź innej pracy zarobkowej, co osoby wykonujące, określone w art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych, formy aktywności zawodowej. Są bowiem w innej sytuacji ekonomicznej i socjalnej, aniżeli osoby świadczące pracę na podstawie stosunku pracy, stosunku służbowego, umowy o pracę nakładczą oraz wykonujące pracę lub świadczące usługi na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, umowy o dzieło albo w okresie członkowstwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych, a także prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, zwłaszcza gdy się bierze pod uwagę sposób i warunki uzyskiwania środków utrzymania. W wypadku osób rezygnujących z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej świadczenie pielęgnacyjne ma więc zrekompensować utratę szans zarobkowych na skutek poświęcenia czasu wyłącznie na opiekę nad bliską osobą niepełnosprawną. Ponadto, wszystkie formy aktywności wymienione w w/w przepisie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu, określonemu w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.). W wypadku zaś rolników, ich odmienne szanse i możliwości zarobkowe oraz różny tytuł ubezpieczenia wynikają zarówno z faktu prowadzenia gospodarstwa rolnego, jak i z odmiennego reżimu zabezpieczenia społecznego, określonego w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenie społeczne rolników, jeżeli nie podlegają oni obowiązkowi ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy systemowej, regulują odrębne przepisy, tj. ustawa o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jest to celowe działanie ustawodawcy, który dostosował system ubezpieczeń m.in. do charakteru pracy i warunków panujących na wsi.

Dodatkowo też Sąd przy tym wskazywał, że istotą świadczenia pielęgnacyjnego jest finansowe zrekompensowanie osobie rezygnującej z aktywności zawodowej poprzez wypłatę jej określonej przepisami kwoty (art. 17 ust. 3 ustawy o świadczeniach rodzinnych) oraz opłacenie składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe. Opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne jest bowiem formą świadczeń niepieniężnych, które należą do form wsparcia z pomocy społecznej. W myśl zaś art. 16 ust. 6b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających świadczenie pielęgnacyjne finansuje w całości wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Zatem opłacanie ze środków publicznych składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe także może stanowić uzasadnione kryterium dyferencjacji statusu ubezpieczonych w zakresie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Ponadto, analizując omawiane zagadnienie Naczelny Sąd Administracyjny wziął również pod uwagę, że świadczenie pielęgnacyjne, uregulowane w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest świadczeniem, które podlega koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego - w trybie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30.04.2004, str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30.10.2009, str. 1 ).

Ustalając zaś reguły koordynacji krajowych ustawodawstw państw członkowskich w tych rozporządzeniach, Rada kierowała się fundamentalną zasadą wpisaną w materię Traktatu o UE, według której prawo unijne musi gwarantować pracownikom przemieszczającym się w obrębie Unii całość świadczeń nabytych z tytułu zatrudnienia w różnych państwach członkowskich, w granicach najwyższego poziomu tych świadczeń. Powołane rozporządzenia stosuje się natomiast tylko do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek lub do studentów, którzy podlegają lub podlegali ustawodawstwu jednego lub kilku Państw Członkowskich i są obywatelami jednego z Państw Członkowskich lub są bezpaństwowcami, bądź uchodźcami, zamieszkałymi na terytorium jednego z Państw Członkowskich, jak i do członków ich rodzin. Pod pojęciem pracy najemnej - w ujęciu postanowień rozporządzenia - należy rozumieć wszelkie formy aktywności zawodowej, przy czym, należy dodać, że chodzi tu o formy zatrudnienia niesamodzielnego. Pracownikiem - w rozumieniu prawa UE – jest bowiem osoba fizyczna, która świadczy na rzecz innego podmiotu określoną pracę, mającą wymiar ekonomiczny, pozostając pod kierownictwem tego podmiotu i otrzymując w zamian wynagrodzenie.

W związku z powyższym, z punktu widzenia koncepcji zatrudnienia, przyjętej we wspomnianym wyżej rozporządzeniu, za wykonującego pracę najemną należy uznać każdego, kto - z racji podejmowania aktywności zarobkowej - podlega systemowi zabezpieczenia społecznego danego państwa i nie może być uznany za osobę wykonującą pracę na własny rachunek. Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne do takiej kategorii zaś nie należy.

Kierując się przedstawionymi wyżej argumentami, które Naczelny Sąd Administracyjny w obecnym składzie w pełni podziela, należało uznać, że w świetle art. 17 ust. 1 w związku z art. 3 pkt 22 ustawy o świadczeniach rodzinnych prowadzenie gospodarstwa rolnego przez rolnika stanowiło w rozpatrywanym przypadku negatywną przesłankę do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. M. S. jest właścicielem gospodarstwa rolnego i z tego tytułu podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników, a zatem nie można jej było uznać za osobę rezygnującą z zatrudnienia, czy też nie podejmującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Biorąc powyższe pod uwagę, Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za usprawiedliwioną w zakresie, w jakim zarzucała ona Sądowi pierwszej instancji naruszenie prawa materialnego i z tego powodu - na podstawie art. 188 w zw. z art. 193 w zw. z art. 151 P.p.s.a. – orzekł jak w sentencji.

O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na zasadzie art. 207 § 2 P.p.s.a.