IV SA/Wa 1855/12

Uzasadnienie

Wojewoda [...] decyzją z dnia 2 stycznia 2012 r. nałożył na skarżącego - E., z siedzibą w L., [...], karę administracyjną w wys. trzech tysięcy euro, odpowiadającą w dniu wydania decyzji kwocie 13.380,00 (trzynastu tysięcy trzystu osiemdziesięciu) złotych. Jednocześnie wezwał skarżącego do zapłaty w/w kwoty w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji, pod rygorem skierowania przeciwko skarżącemu postępowania egzekucyjnego. Organ ustalił bowiem, że skarżący będący przewoźnikiem wykonującym regularne przewozy osób w międzynarodowym transporcie drogowym, przywiózł w dniu 24 sierpnia 2011 r. do odprawy na polskim przejściu granicznym w K. [...] pasażerkę - małoletnią D.K., obywatelkę [...], która, udając się wraz ze swoją matką – I. N., na terytorium [...], zamierzała przekroczyć granicę Rzeczypospolitej Polskiej. Pasażerka, w ocenie organu administracji, nie posiadała wymaganego zezwolenia do wjazdu i pobytu na terytorium [...]. Organ uznał, że skarżący naruszył w ten sposób zakaz wynikający z treści przepisów art. 138 ust. 1 w zw. z ust. 2

ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2003 r., nr 234, poz. 1694; zwana dalej ustawą o cudzoziemcach). Decyzja została wydana na wniosek Komendanta Placówki Straży Granicznej w K., który po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w trybie art. 24 a ustawy o cudzoziemcach, odmówił pasażerce wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznając, że pasażerka nie posiada ważnej wizy. Wojewoda [...] ustalił również, że przejazd miał charakter przejazdu przy drzwiach zamkniętych, jak wynika z administracyjnych akt sprawy, aż do granicy [...]. W rozstrzygnięciu organ pierwszej instancji powołał się na fakt wydania przez Komendanta Placówki Straży Granicznej w/w decyzji o odmowie wjazdu oraz przywołał treść zeznań I.N., złożonych przez nią w postępowaniu toczącym się przed Komendantem Placówki Straży Granicznej w K. I. N., pouczona o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy tj. czyn z art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r., nr 88, poz. 553 ze zm.), zeznała, że córka nie miała żadnego dokumentu, na podstawie którego mogłaby przekroczyć granicę Rzeczypospolitej Polskiej (s. 4 decyzji). Do akt administracyjnych organ pierwszej instancji załączył akta postępowania toczącego się przed Komendantem Placówki Straży Granicznej w K., w tym pojedynczy egzemplarz notatki służbowej funkcjonariusza Służby Granicznej z dn. 24 sierpnia 2011 r. oraz fotokopię dokumentu podróży pasażerki z umieszczonym na stronie przeznaczonej dla zamieszczenia wizy, odciskiem pieczęci o treści >Visa applied for on 15 JUL 2011 at ...nieodpowiednim dokumentem do przejazdu przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej okazał się dokument na prawo stałego pobytu w kraju członkowskim układu w Schengen, w którym niezawarte są dane o terminie jego obowiązywania

Od decyzji organu pierwszej instancji, skarżący, reprezentowany przez pełnomocnika, odwołał się do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, który po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego, działając w oparciu o przepisy art. 138 ust. 1 i ust. 3 ustawy o cudzoziemcach oraz przepisy art. 127 § 2 i art. 138 § 1 pkt. 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.; zwanej dalej Kodeksem) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W skardze na decyzję organu drugiej instancji wniesionej do tut. Sądu, pełnomocnik skarżącego wniósł o zmianę decyzji organu drugiej instancji i odstąpienie od ukarania skarżącego, ewentualnie o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Pełnomocnik skarżącego zarzucił organowi odwoławczemu obrazę przepisów art. 8, art. 9, art. 77 § 1 i art. 107 § 3 Kodeksu poprzez niedopełnienie obowiązku udzielania skarżącemu właściwych pouczeń i informacji skutkujące pozbawieniem skarżącego możliwości obrony jego interesu prawnego oraz brak należytego rozpoznania sprawy, w szczególności – zaniechanie przez organ odwoławczy ustalenia rodzaju dokumentu D. C., wzmiankowanego w oświadczeniu skarżącego złożonym w postępowaniu administracyjnym w dniu 18 listopada 2011 r. Zarzuty dotyczyły również obrazy przez organ odwoławczy przepisów art. 135 ust. 1 i 135 ust. 2 Ustawy, poprzez bezpodstawne uznanie, jakoby skarżący nie dochował należytej staranności wymaganej od przewoźników wykonujących regularne przewozy osób w międzynarodowym transporcie drogowym, przy świadczonych przez nich usługach. Pełnomocnik skarżącego, podniósł że ustalenie rodzaju dokumentu, jaki posiadała D. C., dowiodłoby zachowania przez skarżącego należytej staranności przy wykonywaniu przezeń obowiązków, o których mowa w przepisach art. 135 ust. 1 w zw. z ust. 2. Pełnomocnik skarżącego wniósł ponadto o dokonanie oceny prawnej przedmiotowej sprawy oraz o dopuszczenie dowodu z zeznań matki pasażerki, zeznań dyrektora strony skarżącej oraz zeznań funkcjonariusza Straży Granicznej, który w ramach wykonywanych przez siebie czynności służbowych w dniu 24 sierpnia 2011 r. dokonywał na przejściu granicznym kontroli dokumentów D. C.

W odpowiedzi na skargę Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią zasadniczą stanowiło to, czy pasażerka w trakcie odprawy granicznej posiadała wymagane przez przepisy art. 138 ust. 1 zw. z ust. 2 ustawy o udzoziemcach, zezwolenie uprawniające ją do wjazdu na terytorium [...], a tym samym do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjęcie, że pasażerka takie zezwolenie posiadała, wykluczało możliwość nałożenia na skarżącego przez organ pierwszej instancji, kary administracyjnej w trybie przepisów art. 138 ust. 1 w zw. z ust. 2 oraz w zw. z art. 139 ust. 3 ustawy o cudzoziemcach.

W pierwszym rzędzie należy zwrócić uwagę na brzmienie przepisów art. 138 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o cudzoziemcach z których treści wynika jednoznacznie, że przewoźnika obowiązywał zakaz przywozu do odprawy granicznej cudzoziemca, który nie posiadał wymaganego zezwolenia na wjazd do innego państwa lub zezwolenia na pobyt w innym państwie. Z tym zakazem korespondował wyrażony w przepisach art. 135 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o cudzoziemcach, obowiązek podjęcia przez przewoźnika uprzedniego działania dla upewnienia się, że cudzoziemiec takie wymagane zezwolenia posiada. Przez termin zezwolenie należy rozumieć - uprawniający do wjazdu do innego państwa lub pobytu w innym państwie - dokument (cfr. art. 1 ust. 2 umowy z dnia 21 maja 2002 r. między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Hiszpanii o przyjmowaniu osób przebywających bez zezwolenia (Dz. U. z 2004 r., nr 228, poz. 2300)). Z kolei w świetle przepisów art. 15 ust. 1 pkt. 2) lit. c, art. 24 ust. 1, pkt 2) oraz wymienionego art. 135 ustawy o cudzoziemcach, termin posiadanie oznacza bez wątpienia taki sposób dysponowania dokumentem, który przez okazanie go przewoźnikowi umożliwi mu upewnienie się, że cudzoziemiec posiada wymagane zezwolenie. Następnie zaś umożliwi okazanie dokumentu na żądanie funkcjonariusza Straży Granicznej oraz kontrolę tego dokumentu w trakcie wykonywanych przez funkcjonariusza czynności służbowych w zakresie dokonywanej kontroli ruchu granicznego. W świetle powyższego skarżący, który przywiózł zamierzającą wjechać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej pasażerkę do odprawy granicznej, był zobowiązany do upewnienia się, że podróżująca jego pojazdem pasażerka, będzie posiadała, w celu okazania na żądanie funkcjonariusza Straży Granicznej, zezwolenie wymagane do przekroczenia granicy [...]. Tym samym na organie pierwszej instancji, ciążył obowiązek wykazania, że skarżący nie zastosował się do zakazu wyrażonego w przepisach art. 138 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o cudzoziemcach poprzez to, że przywiózł do odprawy granicznej pasażerkę, która zamierzała wjechać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie na terytorium [...], nie posiadając wymaganego zezwolenia. Dopiero wykazanie złamania przez skarżącego tego zakazu, dawało podstawę do nałożenia nań kary administracyjnej.

Sąd ocenił zgromadzony przez organ pierwszej instancji materiał dowodowy jako wiarygodny oraz zebrany w sposób wyczerpujący i nie dopatrzył się uchybień regułom prawidłowej oceny zgromadzonego materiału.

Organ pierwszej instancji oparł się o poprawnie dokonane ustalenia Komendanta Placówki Straży Granicznej, który po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w trybie art. 24 a ustawy o cudzoziemcach odmówił pasażerce wjazdu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uznając, że pasażerka nie posiada ważnej wizy. Z przywołanych w decyzji organu pierwszej instancji, zeznań matki pasażerki, które organ pierwszej instancji słusznie uznał w przedmiotowym zakresie za wiarygodne, ponadto, z treści pojedynczego egzemplarza notatki służbowej funkcjonariusza Służby Granicznej (akta administracyjne I, k-9), z fotokopii kk-4, 5 dokumentu podróży pasażerki (akta administracyjne I, k-10) wynika bezspornie, że pasażerka nie dysponowała wymaganym zezwoleniem. Treść zeznań matki pasażerki dotycząca faktu jedynie wystąpienia z wnioskiem o przyznanie wymaganej wizy, znajduje potwierdzenie w treści odcisku pieczęci w dokumencie podróży pasażerki, która to pieczęć zawiera - w myśl przepisu ust. 6 decyzji Komitetu Wykonawczego z dnia 23 czerwca 1998 r. w sprawie umieszczania odcisków pieczęci w paszportach osób ubiegających się o wizę ((Dz. U. UE L z dnia 22 września 2000 r.) zapis: "Wniosek o wizę złożony dnia ... w ...". W ocenie Sądu brak było podstaw do kwestionowania poprawności proceduralnej postępowania dowodowego, jak i oceny zgromadzonego w jego przebiegu materiału. Trudno bowiem przyjąć, aby zarówno pasażerka, jak i jej matka, zeznająca, jak zaznaczono, w warunkach odpowiedzialności karnej, zataiły okoliczność posiadania przez pasażerkę wizy uprawniającej do wjazdu na terytorium [...]. Jeśli zaś chodzi o podniesioną w skardze okoliczność rzekomego posiadania przez pasażerkę dokumentu na prawo stałego pobytu w kraju członkowskim układu w Schengen, w którym niezawarte są dane o terminie jego obowiązywania, o którym mowa w przywołanym już oświadczeniu skarżącego złożonym w dniu 18 listopada 2011 r. (k-23 akt administracyjnych), w ocenie Sądu, treść tego oświadczenia, zwł. z uwagi na zapis o braku danych o terminie obowiązywania dokumentu (cfr. art. 20 ust. 1 dyrektywy 2004/38/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium Państw Członkowskich, zmieniająca rozporządzenie (EWG) nr 1612/68 i uchylająca dyrektywy 64/221/EWG, 68/360/EWG, 72/194/EWG, 73/148/EWG, 75/34/EWG, 75/35/EWG, 90/364/EWG, 90/365/EWG i 93/96/EWG (Dz.U.UE L z dnia 30 kwietnia 2004 r.) a contrario) przy braku jakiejkolwiek dodatkowej argumentacji ze strony skarżącego, nie stanowiła uzasadnionej podstawy do wywodzenia - z faktu złożenia tego oświadczenia - wniosku, że pasażerka posiadała wymagane zezwolenie w czasie odprawy granicznej. I choć do treści tego oświadczenia, organ pierwszej instancji winien był odnieść się w wydanej decyzji, w ocenie Sądu, należało przyjąć, że jej wyjaśnienie nie było konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy, a pominięcie pozostało bez wpływu na treść rozstrzygnięcia organu pierwszej instancji. Z tych samych względów nie zaistniały również podstawy do objęcia postępowaniem dowodowym pozostałych kart dokumentu podróży pasażerki. Wobec powyższego, należało uznać, że organ pierwszej instancji całkowicie słusznie wywiódł, że ani pasażerka, ani jej matka nie dysponowały w czasie odprawy żadnym dokumentem uprawniającym do wjazdu, czy pobytu pasażerki na terytorium [...], który jednocześnie uprawniałby ją do przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem, wobec bezsporności faktu przywiezienia pasażerki do odprawy granicznej przez skarżącego, organ administracji, po ustaleniu, że skarżący naruszył zakaz, o którym mowa w przepisach art. 138 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o cudzoziemcach, zobowiązany był, na podstawie przepisu art. 139 ust. 3 tej ustawy, do nałożenia na skarżącego kary administracyjnej w wysokości stanowiącej równowartość kwoty od trzech do pięciu tysięcy euro.

Odnosząc się zaś do faktu wywiązania się przez skarżącego z obowiązku, o którym mowa w przepisach art. 135 ustawy o cudzoziemcach, nie ma wątpliwości, że prawidłowa kwalifikacja odcisku pieczęci, pozbawionego jakichkolwiek danych identyfikujących osobę, który znajdował się w dokumencie podróży pasażerki i odróżnienie go od wizy, nie przekraczały możliwości skarżącego - przewoźnika wykonującego regularne przewozy osób w międzynarodowym transporcie drogowym. Tym samym postawiony przez organ odwoławczy zarzut niedochowania przez skarżącego należytej staranności przy wykonywaniu nałożonych na niego obowiązków w zakresie uprzedniej kontroli posiadanych przez pasażerkę dokumentów, należy uznać za całkowicie uprawniony.

W ocenie Sądu, zgromadzony przez organ pierwszej instancji materiał dowodowy należy uznać za wystarczający dla dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do wykazania, że skarżący złamał zakaz wyrażony w przepisach art. 138 ust. 1 w zw. z ust. 2 ustawy o cudzoziemcach i przywiózł do odprawy granicznej pasażerkę, która nie posiadała wymaganego zezwolenia, a ocenę tego materiału za prawidłową. Wobec powyższego, decyzję organu pierwszej instancji o nałożeniu na skarżącego kary administracyjnej należało utrzymać w mocy, co też słusznie uczynił organ odwoławczy. Nie zaistniała przy tym potrzeba podejmowania przez organ drugiej instancji jakichkolwiek dalszych czynności administracyjnych. Brak było zatem podstaw dla uwzględnienia zarzutów odwołania wniesionego przez pełnomocnika skarżącego, powtórzonych następnie w skardze. Ustalenie sytuacji prawnej D. C. w dniu odprawy granicznej, również nie wpływało na rozstrzygnięcie, bowiem, jak wykazano, do przekroczenia przez pasażerkę granicy, wymagane było nie tylko istnienie uprawnienia, ale przede wszystkim posiadanie przez pasażerkę potwierdzającego je dokumentu. Z podobnych względów, nie było potrzeby szczegółowego ustalania przebiegu odprawy granicznej. W związku z tym nie zaistniała również potrzeba przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego przed Sądem. Należy przy tym zaznaczyć, że przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków, o co wnosił w skardze pełnomocnik skarżącego, z uwagi na treść przepisu art. 106 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270; dalej: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi) a contrario jest niedopuszczalne.

Co się zaś tyczy zarzutu niezapewnienia skarżącemu gwarancji procesowych, w ocenie Sądu nie był on zasadny. Jak bowiem wynika z treści pism organu pierwszej instancji oraz w/w pisma skarżącego złożonego w dniu 18 listopada 2011 r. (kk-16 i n. akt administracyjnych), skarżącemu zapewniono udział w postępowaniu administracyjnym zanim zapadła decyzja z dnia 2 stycznia 2012 r. w sprawie, udzielając mu wymaganych informacji i pouczeń. Jak ustalono, taki udział zapewniono skarżącemu również w postępowaniu odwoławczym gdzie skarżący działał przez pełnomocnika. Przy tym zarzut kierowania przez organ pierwszej instancji do skarżącego korespondencji w języku polskim, zamiast w języku [...], należy uznać za niesłuszny - brak jest bowiem podstawy prawnej, z której – wobec wyrażonej w przepisie art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. z 2011 r., nr 43, poz. 224 ze zm.), zasady dokonywania wszelkich czynności urzędowych w języku polskim – wynikałby obowiązek organu pierwszej instancji do odstąpienia od tej zasady. Tym samym zarzut niedopełnienia obowiązku udzielania skarżącemu właściwych pouczeń i informacji, skutkujące pozbawieniem skarżącego możliwości obrony jego interesu prawnego, należy uznać za całkowicie bezpodstawny.

Jeśli zaś chodzi o wyrażony w skardze zarzut obrazy przepisu art. 8 Kodeksu wyrażającego zasadę pogłębiania zaufania obywateli do władzy publicznej, Sąd nie dopatrzył się w przebiegu postępowań przed organami obu instancji działalności wadliwej (biurokratycznej, odpychającej, nieobiektywnej itp.), biurokratyzmu, czy przejawów samowoli (cfr. Zbigniew Janowicz, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym, Warszawa-Poznań, 1982 r., s. 39), godzącymi w zasadę wyrażoną w tym przepisie.

W związku z powyższym, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.