V SA/Wa 1319/12
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2013-02-22Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Michałowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Anna Michałowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia ... marca 2012 r. Nr ... w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej w pomniejszonej wysokości na rok 2009 p o s t a n a w i a: 1. przyznać prawo pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego z urzędu, o którego wyznaczenie zwrócić się do Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.; 2. odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie
Skarżący złożył - na urzędowym formularzu PPF – wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym tj. zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego.
W uzasadnieniu oświadczył, iż posiada dom drewniany o pow. ... m², nieruchomość rolną o pow. ... ha oraz oborę, stodołę i spichlerz. Ponadto wskazał, iż jest zadłużony w banku, zmuszony jest sprzedać działkę rolną o pow. ... ha w marcu przyszłego roku po upływie 5-letniego planu rolnośrodowiskowego.
W dodatkowym oświadczeniu Skarżący wyjaśnił, iż prowadzi sam gospodarstwo domowe, miesięczny dochód z prowadzonego gospodarstwa rolnego wynosi ... zł. Skarżący opłaca podatek rolny – ... zł miesięcznie, składki KRUS miesięcznie ... zł. Ponadto obciążenie z tytułu spłaty kredytu bankowego wynosi ... zł. Po odjęciu wydatków Skarżącemu pozostaje na życie ... zł. Skarżący na opłacenie prądu, gazu, wody, ścieków i wywozu śmieci wydaje ... zł. Resztę wydaje na zakup żywności. Skarżący wskazał, iż żadnych oszczędności nie posiada, ale ma dwa konta bankowe do otrzymywania przelewów z ARIMR. Skarżący nadesłał decyzję w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego, decyzję w sprawie rozłożenia na raty zadłużenia wobec KRUS, harmonogram spłat kredytu oraz wyciągi z rachunków bankowych.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z zasadą obowiązującą w postępowaniu przed sądem administracyjnym – wyrażoną w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (T.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej ustawy p.p.s.a. - strona ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2 ustawy p.p.s.a.). Określenie "gdy osoba fizyczna wykaże" oznacza, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z prawa pomocy. Zatem rozstrzygnięcie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez wnioskodawcę.
Instytucja prawa pomocy stanowi jedną z gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu. Umożliwia ona dostęp do sądu podmiotom, które nie są w stanie samodzielnie pokryć całości kosztów związanych z prowadzeniem postępowania sądowego. Z uwagi na wyjątkowy charakter prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku. W sytuacji, gdy strona posiada jakiekolwiek środki majątkowe lub finansowe powinna partycypować w kosztach postępowania. Jednocześnie zakres w jakim zostaje przyznane prawo pomocy zależy od rzeczywistej potrzeby, która podlega ocenie przy uwzględnieniu możliwości finansowych strony.
W związku z powyższym zasadność wniosku skarżącego rozpatrzono z uwzględnieniem obciążeń finansowych, jakie byłby zobowiązany ponieść w toczącym się postępowaniu oraz jego możliwości finansowych.
Biorąc powyższe pod uwagę oraz kierując się celem instytucji prawa pomocy jakim jest zapewnienie stronie dostępu do sądu należało uznać, iż wniosek skarżącego zasługuje na uwzględnienie w zakresie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, nie jest natomiast zasadny w zakresie żądania zwolnienia od kosztów sądowych.
Skarżący uzyskuje dochody z prowadzonego gospodarstwa rolnego – średni dochód zł miesięcznie, ponadto Skarżący uzyskuje dopłaty z ARiMR w wysokości ... zł (v. wyciąg z rachunku bankowego) i nie ma nikogo na utrzymaniu. Prowadzi sam gospodarstwo domowe.
W tym miejscu wskazać należy, iż rozpoznając prawo pomocy brane są pod uwagę wyłącznie wydatki niezbędne dla utrzymania, do których nie można zaliczyć zobowiązań pieniężnych z tytułu zaciągniętych pożyczek czy kredytów. Nie można bowiem przyjąć jakoby takie zobowiązania miały charakter priorytetowy przed kosztami sądowymi. Jak to już prezentowano w orzecznictwie, strona która realizuje swoje zobowiązania w taki sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych – preferencyjnie traktując inne zobowiązania – nie może prawnie skutecznie podnieść ewentualnego zarzutu, iż odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności do realizacji jej praw przed sądami (v. postanowienie s. apel. z 9 lipca 1992 r., sygn. I ACz 393/92 publ. Wokanda 93 2/32).
Wysokość miesięcznych dochodów skarżącego z uwzględnieniem wskazanych kosztów utrzymania daje możliwość poniesienia przewidywanych kosztów sądowych, które w przedmiotowej sprawie nie są wysokie (wpis od ewentualnej skargi kasacyjnej – ... zł).
Podsumowując wskazać należy, iż dochód gospodarstwa domowego skarżącego nie uzasadnia przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Jeszcze raz podkreślenia wymaga fakt, iż to do skarżącego jako osoby zainteresowanej w uzyskaniu prawa pomocy należało wykazanie, że zachodzą ustawowe przesłanki w tym przedmiocie w odniesieniu do jego osoby. Wskazane powyżej okoliczności, świadczą natomiast o tym, iż skarżący nie znajduje się w sytuacji ubóstwa rozumianego jako brak środków finansowych pozwalających na godną egzystencję i będzie w stanie pokryć koszty sądowe.
Porównując natomiast jego sytuację majątkową z obciążeniem finansowym wynikającym z zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika należało uznać, iż w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki do udzielenia prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 258 §1 i §2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, należało orzec jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Michałowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Anna Michałowska Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w sprawie ze skargi E. B. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia ... marca 2012 r. Nr ... w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji w sprawie przyznania płatności rolnośrodowiskowej w pomniejszonej wysokości na rok 2009 p o s t a n a w i a: 1. przyznać prawo pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego z urzędu, o którego wyznaczenie zwrócić się do Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w W.; 2. odmówić przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie.
Uzasadnienie
Skarżący złożył - na urzędowym formularzu PPF – wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym tj. zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienia radcy prawnego.
W uzasadnieniu oświadczył, iż posiada dom drewniany o pow. ... m², nieruchomość rolną o pow. ... ha oraz oborę, stodołę i spichlerz. Ponadto wskazał, iż jest zadłużony w banku, zmuszony jest sprzedać działkę rolną o pow. ... ha w marcu przyszłego roku po upływie 5-letniego planu rolnośrodowiskowego.
W dodatkowym oświadczeniu Skarżący wyjaśnił, iż prowadzi sam gospodarstwo domowe, miesięczny dochód z prowadzonego gospodarstwa rolnego wynosi ... zł. Skarżący opłaca podatek rolny – ... zł miesięcznie, składki KRUS miesięcznie ... zł. Ponadto obciążenie z tytułu spłaty kredytu bankowego wynosi ... zł. Po odjęciu wydatków Skarżącemu pozostaje na życie ... zł. Skarżący na opłacenie prądu, gazu, wody, ścieków i wywozu śmieci wydaje ... zł. Resztę wydaje na zakup żywności. Skarżący wskazał, iż żadnych oszczędności nie posiada, ale ma dwa konta bankowe do otrzymywania przelewów z ARIMR. Skarżący nadesłał decyzję w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego, decyzję w sprawie rozłożenia na raty zadłużenia wobec KRUS, harmonogram spłat kredytu oraz wyciągi z rachunków bankowych.
Rozpoznając wniosek zważyć należało, co następuje:
Zgodnie z zasadą obowiązującą w postępowaniu przed sądem administracyjnym – wyrażoną w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (T.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej ustawy p.p.s.a. - strona ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie fizycznej w zakresie całkowitym, gdy osoba ta wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, natomiast w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 1 i 2 ustawy p.p.s.a.). Określenie "gdy osoba fizyczna wykaże" oznacza, że to na wnoszącym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar dowodu, że znajduje się w sytuacji uprawniającej go do skorzystania z prawa pomocy. Zatem rozstrzygnięcie w tej kwestii będzie zależało od tego, co zostanie udowodnione przez wnioskodawcę.
Instytucja prawa pomocy stanowi jedną z gwarancji realizacji konstytucyjnej zasady prawa do sądu. Umożliwia ona dostęp do sądu podmiotom, które nie są w stanie samodzielnie pokryć całości kosztów związanych z prowadzeniem postępowania sądowego. Z uwagi na wyjątkowy charakter prawo pomocy powinno być udzielane przede wszystkim osobom bezrobotnym, samotnym, bez źródeł stałego dochodu i bez majątku. W sytuacji, gdy strona posiada jakiekolwiek środki majątkowe lub finansowe powinna partycypować w kosztach postępowania. Jednocześnie zakres w jakim zostaje przyznane prawo pomocy zależy od rzeczywistej potrzeby, która podlega ocenie przy uwzględnieniu możliwości finansowych strony.
W związku z powyższym zasadność wniosku skarżącego rozpatrzono z uwzględnieniem obciążeń finansowych, jakie byłby zobowiązany ponieść w toczącym się postępowaniu oraz jego możliwości finansowych.
Biorąc powyższe pod uwagę oraz kierując się celem instytucji prawa pomocy jakim jest zapewnienie stronie dostępu do sądu należało uznać, iż wniosek skarżącego zasługuje na uwzględnienie w zakresie ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, nie jest natomiast zasadny w zakresie żądania zwolnienia od kosztów sądowych.
Skarżący uzyskuje dochody z prowadzonego gospodarstwa rolnego – średni dochód zł miesięcznie, ponadto Skarżący uzyskuje dopłaty z ARiMR w wysokości ... zł (v. wyciąg z rachunku bankowego) i nie ma nikogo na utrzymaniu. Prowadzi sam gospodarstwo domowe.
W tym miejscu wskazać należy, iż rozpoznając prawo pomocy brane są pod uwagę wyłącznie wydatki niezbędne dla utrzymania, do których nie można zaliczyć zobowiązań pieniężnych z tytułu zaciągniętych pożyczek czy kredytów. Nie można bowiem przyjąć jakoby takie zobowiązania miały charakter priorytetowy przed kosztami sądowymi. Jak to już prezentowano w orzecznictwie, strona która realizuje swoje zobowiązania w taki sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych – preferencyjnie traktując inne zobowiązania – nie może prawnie skutecznie podnieść ewentualnego zarzutu, iż odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności do realizacji jej praw przed sądami (v. postanowienie s. apel. z 9 lipca 1992 r., sygn. I ACz 393/92 publ. Wokanda 93 2/32).
Wysokość miesięcznych dochodów skarżącego z uwzględnieniem wskazanych kosztów utrzymania daje możliwość poniesienia przewidywanych kosztów sądowych, które w przedmiotowej sprawie nie są wysokie (wpis od ewentualnej skargi kasacyjnej – ... zł).
Podsumowując wskazać należy, iż dochód gospodarstwa domowego skarżącego nie uzasadnia przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Jeszcze raz podkreślenia wymaga fakt, iż to do skarżącego jako osoby zainteresowanej w uzyskaniu prawa pomocy należało wykazanie, że zachodzą ustawowe przesłanki w tym przedmiocie w odniesieniu do jego osoby. Wskazane powyżej okoliczności, świadczą natomiast o tym, iż skarżący nie znajduje się w sytuacji ubóstwa rozumianego jako brak środków finansowych pozwalających na godną egzystencję i będzie w stanie pokryć koszty sądowe.
Porównując natomiast jego sytuację majątkową z obciążeniem finansowym wynikającym z zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika należało uznać, iż w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki do udzielenia prawa pomocy w zakresie ustanowienia radcy prawnego.
W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 258 §1 i §2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, należało orzec jak w sentencji.
