II SA/Gl 85/13

Uzasadnienie

Gmina M. zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody [...] z dnia [...] r. stwierdzające nieważność uchwały [...] Rady Gminy M. z dnia [...] r. w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, w częściach określonych w: § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) oraz § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a). Zaskarżone rozstrzygnięcie wydane zostało w oparciu o art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 roku, Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.), zwanej dalej u.s.g.

Jako przyczynę uzasadniającą stwierdzenie nieważności przedmiotowej uchwały w określonych częściach, organ nadzoru wskazał sprzeczność zakwestionowanych zapisów z art. 7 ust. 3a ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2012 r., poz. 391), zwanej dalej ustawą.

W uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia organ nadzoru wskazał, że uchwała w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych stanowi akt prawa miejscowego. Stanowienie takiego aktu wymaga formułowania zawartych w nim postanowień jedynie na podstawie i w granicach upoważnienia ustawowego. Uchwały podejmowane na podstawie art. 7 ust. 3a ustawy dotyczą przedsiębiorców, którzy ubiegają się o zezwolenie. Oznacza to, że uchwała w tym przedmiocie nie może dotyczyć podmiotów, które na terenie danej gminy prowadzą już działalność w tym zakresie lecz skierowana winna być do podmiotów, które tę działalność zamierzają podjąć. W ocenie organu w przedmiotowej uchwale Rada Gminy faktycznie nałożyła na przedsiębiorcę ubiegającego się o zezwolenie obowiązki, jakie powinien realizować już po uzyskaniu zezwolenia. Dotyczy to obowiązku posiadania środków technicznych umożliwiających przekazywanie upoważnionym i wskazanym przez Wójta Gminy pracownikom Urzędu Gminy drogą elektroniczną danych wymaganych powszechnie obowiązującymi przepisami, a w przypadku gdy nie posiada powyższych środków – w formie pisemnej (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i c uchwały) oraz wymogu poddawania pojazdów asenizacyjnych myciu, odkażaniu i dezynfekcji nie rzadziej niż 1 raz na tydzień (§ 1 ust. 1 pkt 2 lit. a uchwały). Ponadto w ocenie organu nadzoru to ostatnio wymienione postanowienie modyfikuje unormowanie § 10 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dla pojazdów asenizacyjnych (Dz.U. Nr 193, poz. 1617).

Gmina M. w skardze do Sądu zarzuciła organowi nadzoru naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 7 ust. 3a ustawy polegające na przyjęciu, że wprowadzenie przez Radę Gminy do przedmiotowej uchwały kwestionowanych zapisów przekracza delegację ustawową, w sytuacji, kiedy prawidłowa wykładnia tych przepisów prowadzi do odmiennego wniosku. Wskazując na powyższe skarżąca wniosła o uchylenie w całości zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazano m.in., że w przypadku braku zawarcia w przedmiotowej uchwale kwestionowanych przez organ nadzoru zapisów, Gmina nie dysponowałaby w późniejszym czasie, tj. po wydaniu przedsiębiorcy stosownego zezwolenia, żadnymi środkami prawnymi przymuszającymi przedsiębiorcę do spełnienia tych obowiązków. Określenie tych obowiązków w ocenie skarżącej nie może być uważane jako przekroczenie delegacji ustawowej. Obowiązki te są możliwe do spełnienia przez każdego przedsiębiorcę już na etapie ubiegania się o uzyskanie zezwolenia. Podkreślono, że § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a przedmiotowej uchwały stanowi uzupełnienie, nie zaś modyfikację § 10 wskazanego przez organ nadzoru rozporządzenia.

W odpowiedzi na skargę organ nadzoru podtrzymał w całości stanowisko przedstawione w treści zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego i wniósł o oddalenie skargi jako oczywiście bezzasadnej. Na poparcie swojego stanowiska organ powołał się na wyrok tut. Sądu z dnia 15 września 2010 r., sygn. akt II SA/Gl 355/10 oraz na wyrok WSA w Olsztynie z dnia 31 sierpnia 2010 r., sygn. akt II SA/Ol 616/10.

Przy piśmie z dnia [...] r. organ nadzoru przekazał do Sądu uchwałę Rady Gminy M. z dnia [...] r., Nr [...], w sprawie złożenia skargi na przedmiotowe rozstrzygnięcie nadzorcze.

Na rozprawie w dniu [...] r. pełnomocnicy stron podtrzymali swoje dotychczasowe stanowiska.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek po części z odmiennych przyczyn, aniżeli w niej wskazane.

Z uwagi na motywy zaskarżonego rozstrzygnięcia oraz na treść zarzutów skargi przypomnieć przyjdzie na wstępie, że zgodnie z art. 7 ust. 3a ustawy, rada gminy określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, wymagania, jakie powinien spełniać przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 (prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych), uwzględniając opis wyposażenia technicznego niezbędnego do realizacji zadań.

W inkryminowanym przez Wojewodę zapisie § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i c) przedmiotowej uchwały, Rada Gminy określiła, że przedsiębiorca ubiegający się o uzyskanie zezwolenia w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych powinien spełniać m.in. następujące wymagania w zakresie wyposażenia technicznego bazy transportowej: b) posiadać środki techniczne umożliwiające przekazywanie upoważnionym i wskazanym przez Wójta Gminy M. pracownikom Urzędu Gminy M. drogą elektroniczną, danych wymaganych powszechnie obowiązującymi przepisami prawa, z zastrzeżeniem lit. c; c) w przypadku, gdy przedsiębiorca nie posiada środków technicznych celem wywiązania się z obowiązku, o którym mowa w lit. b, zobowiązany jest poinformować o tym Wójta Gminy M. w formie pisemnej i przekazywać dane, o których mowa w lit. b w formie pisemnej.

Wbrew ocenie organu nadzoru zawartej w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia, powyższe zapisy nie stanowią przekroczenia delegacji ustawowej zawartej w art. 7 ust. 3a ustawy. W istocie bowiem zapisy te skierowane zostały właśnie do przedsiębiorców, którzy dopiero zamierzają prowadzić działalność w przedmiotowym zakresie. Zgodnie z cytowanym wyżej przepisem ustawy, uchwała winna określać opis wyposażenia technicznego niezbędnego do realizacji zadań. W ocenie Sądu za takie wyposażenie uznać należy również środki techniczne służące do przekazu informacji drogą elektroniczną. Nie sposób zatem uznać, że zapis § 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) przedmiotowej uchwały wykracza poza zakres delegacji ustawowej. Prawodawca miejscowy w kolejnym punkcie uchwały (§ 1 ust. 1 pkt 1 lit. c) przewidział ponadto sytuację, w której umożliwił ubieganie się o zezwolenie przedsiębiorcy, który nie dysponuje środkami przekazu elektronicznego, stanowiąc jednocześnie o warunkach, jakie winien wówczas spełnić. Tego rodzaju regulacja również nie stanowi przekroczenia delegacji ustawowej. Daje wręcz gwarancję przedsiębiorcom nie posiadającym środków przekazu elektronicznego, że również oni mogą się ubiegać o zezwolenie, mając jednocześnie na uwadze warunki zamienne na wypadek braku tych środków.

Odmiennie rzecz się ma jeżeli chodzi o zapis § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a) przedmiotowej uchwały. Zgodnie z tym zapisem pojazdy asenizacyjne, służące do opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych należy myć, odkażać i dezynfekować nie rzadziej niż 1 raz na tydzień.

Dokonując analizy tego zapisu, zgodzić się przyjdzie z organem nadzoru, że z jednej strony wykracza on poza delegację ustawową – dotyczy bowiem obowiązków przedsiębiorcy na etapie wykonywania działalności już po uzyskaniu zezwolenia, z drugiej zaś strony stanowi nieuprawnioną modyfikację § 10 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 listopada 2002 r. Tym samym skład orzekający w niniejszej sprawie podziela co do zasady poglądy wyrażone w powoływanych przez organ nadzoru wyrokach tut. Sądu z dnia 15 września 2010 r., sygn. akt II SA/Gl 355/10 oraz WSA w Olsztynie z dnia 31 sierpnia 2010 r., sygn. akt II SA/Ol 616/10. W sprawach zakończonych tymi wyrokami przedmiotem skargi była uchwała rady gminy. W niniejszej sprawie nie jest jednak przedmiotem kontroli uchwała Rady Gminy M. , w której zawarty był omawiany zapis lecz rozstrzygnięcie nadzorcze, którym stwierdzono nieważność tego zapisu. Wskazać więc przyjdzie w tym miejscu, że stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności § 1 ust. 1 pkt 2 lit. a) przedmiotowej uchwały spowodowało, że niewykonalny stał się zapis § 1 ust. 1 pkt 2 lit. b) tej uchwały. Ten ostatnio wymieniony zapis wprost bowiem odsyła do zapisu wyeliminowanego z obrotu prawnego. Stanowi on o pojazdach, "o których mowa w lit. a". Skoro zapis lit. a został usunięty z uchwały, to w efekcie nie wiadomo, o jakie pojazdy chodzi. To z kolei powoduje, że pozostały w mocy zapis uchwały nie może być prawidłowo stosowany.

Tego rodzaju rozstrzygnięcie prowadzi zatem do utrzymania w obrocie prawnym aktu prawa miejscowego, który w opisanej wyżej części nie nadaje się do stosowania. Świadczy to zatem o wadliwości rozstrzygnięcia nadzorczego również w tej części.

W konsekwencji Sąd uwzględnił skargę w całości na podstawie art. 148 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.). O kosztach postępowania, obejmujących wynagrodzenie pełnomocnika w osobie radcy prawnego w wysokości 240,00 zł, tj. w wysokości określonej w § 14 ust. 2 pkt 1 lit c) rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...) (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 z późn. zm.), rozstrzygnięto na wniosek skarżącej po myśli art. 200 powołanej ustawy.