• II SA/Bd 101/13 - Wyrok W...
  29.03.2024

II SA/Bd 101/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
2013-04-23

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Wojciech Jarzembski /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Wojciech Jarzembski (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Jarosław Wichrowski Sędzia WSA Małgorzata Włodarska Protokolant Katarzyna Kloska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2013 r. sprawy ze skargi [...] Sp. z.o.o. w J. na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie ustalenia kosztów sporządzenia kopii akt sprawy 1. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Dyrektora Izby Celnej w [...] z [...] r., nr[...], 2. stwierdza, że zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu, 3. zasądza od Dyrektora Izby Celnej w [...] na rzecz [...] Sp. z o.o. w J. kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] lipca 2012 r. pełnomocnik Spółki A w J. (dalej powoływanej jako spółka) wystąpił do Dyrektora Izby Celnej w T. o sporządzenie i doręczenie kopii akt sprawy nr [...], dotyczącego częściowego zezwolenia na urządzanie i prowadzenie działalności gier na automatach o niskich wygranych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego, udzielonego przez Dyrektora Izby Skarbowej w B. decyzją nr [...] z dnia [...] sierpnia 2009r .

Postanowieniem z dnia [...] września 2012 r. nr [...] Dyrektor Izby Celnej w T., na podstawie art. 267 § 1 pkt 3, art. 269 i art. 270a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z zm., dalej powoływanej jako Ordynacja podatkowa), ustalił koszty skopiowania na kwotę [...] zł. Wskazał, iż po wpłynięciu ww. pisma, o wysokości odpłatności za kopię jednej strony w Izbie Celnej w T. poinformowano spółkę pismem z dnia [...] lipca 2012 r. W odpowiedzi pełnomocnik pismem z dnia [...] lipca 2012 r. wniósł o udzielenie informacji, w jaki sposób ustalono ww. opłatę oraz o ustalenie odpłatności za sporządzenie i doręczenie jednej strony kserokopii dokumentu na poziomie odpowiadającym rzeczywiście ponoszonym przez organ kosztom. Następnie organ pismem z dnia [...] sierpnia 2012 r. udzielił odpowiedzi, wzywając pełnomocnika spółki do wskazania, czy podtrzymuje wniosek o sporządzenie i doręczenie żądanych kopii. W odpowiedzi pismem z dnia [...] sierpnia 2012 r. pełnomocnik wskazał, iż w całości podtrzymuje wniosek o sporządzenie prosząc o powtórne przeanalizowanie stanowiska dotyczącego kosztów. Organ wskazał, że z art. 267 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej wynika, iż stronę postępowania obciążają koszty sporządzenia odpisów lub kopii, a przepis ten jest związany bezpośrednio z realizacją zasady określonej w art. 178 § 1 i § 3 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którą strona w każdym stadium postępowania może żądać sporządzenia uwierzytelnionych odpisów lub kopii akt sprawy. Do ustalania kosztów sporządzania odpisów lub kopii uprawniony jest organ podatkowy, gdyż ww. Ordynacja nie określa wysokości ani zasad ustalania kosztów ich sporządzania. Wskazał, że pełnomocnika spółki poinformowano, iż uwzględniając faktyczne koszty sporządzenia odpisów lub kopii, obejmujące koszty zużycia papieru, tonerów, serwisu, nakładu pracy oraz amortyzacji maszyn powielających, ustalono w Izbie Celnej w T. odpłatność za sporządzenie kserokopii jednej strony dokumentu w wysokości 2,63 zł., a pismem z dnia [...] sierpnia 2012 r. uzyskał informację o szczegółowej kalkulacji kosztów sporządzenia jednej strony dokumentu. Realizując wniosek sporządzono kserokopie dokumentów na [...] stronach, czego konsekwencją było ustalenie kosztów w kwocie [...] zł.

Na to postanowienie pełnomocnik spółki wniósł zażalenie, domagając się jego zmiany i ustalenia kosztów sporządzenia kserokopii akt na poziomie odpowiadającymi rzeczywistym i celowym wydatkom, poniesionym przez organ. Zarzucił naruszenie art. 121 w zw. z art. 124 Ordynacji podatkowej przez wydanie postanowienia ustalającego koszty bez rzetelnego i nie budzącego wątpliwości wyjaśnienia przesłanek rozstrzygnięcia, art. 123 § 1 w zw. z art. 178 ww. Ordynacji przez ograniczenie czynnego udziału strony w postępowaniu poprzez ustalenie rażąco zawyżonych kosztów sporządzenia kserokopii, a w konsekwencji ograniczeniu prawa strony do zapoznania się z treścią akt, art. 217 § 2 w zw. z art. 124 ww. Ordynacji podatkowej polegające na nie sporządzeniu wyczerpującego uzasadnienia faktycznego i prawnego, wskazującego motywy przyjęcia taryfikatora, będącego podstawą obliczenia kosztów sporządzenia kserokopii, art. 269 w zw. z art. 265 i 267 ww. Ordynacji podatkowej przez ustalenie kalkulacji kosztów na rażąco zawyżonym poziomie i określeniu ponoszonych przez organ kosztów w sposób ryczałtowy bez uwzględnienia okoliczności danej sprawy oraz z naruszeniem zasady ustalania kosztów na podstawie rzeczywiście i celowo poniesionych przez organ wydatków przy dokonaniu konkretnej czynności.

Dyrektor Izby Celnej w T. postanowieniem z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...], na podstawie art. 233 § 1 pkt 1 w zw. z art. 221 i art. 239 Ordynacji podatkowej, utrzymał zaskarżone postanowienie w mocy, uznając zarzuty strony za bezzasadne. Organ podkreślił, iż przepisy nie obligują strony do korzystania z usług organu w zakresie sporządzania odpisów lub kopii akt sprawy, bowiem stosownie do art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej strona ma prawo do wglądu w akta sprawy i sporządzania z nich notatek, kopii oraz odpisów. Skoro strona z uprawnienia tego nie skorzystała domagając się, aby to organ sporządził i przesłał jej komplet kopii akt, to tym samym nie sposób twierdzić, że organ ograniczył stronie udział w sprawie. Organ dwukrotnie wskazywał kwotę odpłatności, którą należy uiścić za stronę, jeśli kopie sporządzone zostaną w Izbie Celnej i wyjaśnił, co składa się na ten koszt. Dlatego też, strona nie godząc się z kosztami sporządzenia kserokopii jednej strony dokumentu i traktując je jako zawyżone, miała możliwość wycofać żądanie sporządzenia kopii przez organ mogąc skorzystać z uprawniania przysługującego na podstawie art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej, lecz podtrzymała swe żądanie. Odpłatność za sporządzenie kserokopii z akt sprawy nie jest zagadnieniem uregulowanym prawnie i w związku z tym ustalenie tej odpłatności należy do kompetencji kierownika jednostki, który winien to uczynić w taki sposób, aby koszt, którym obciąży stronę odpowiadał kosztowi, jaki faktycznie ponosi on za dokonanie tej czynności. Dyrektor Izby wyjaśnił, iż koszt sporządzenia kserokopii strony dokumentu w kwocie 2,63 zł, zawiera koszty zużycia papieru, tonerów, serwisu, nakładu pracy i amortyzacji maszyn. Do wykonania kopii niezbędne jest wykonanie szeregu pracochłonnych czynności i czynności te wykonane zostały przez funkcjonariusza Służby Celnej. W obliczeniu nakładu pracy uwzględniono średnią stawkę godzinową wynagrodzenia funkcjonariusza celnego Izby Celnej w T.. Okoliczność, iż w kancelarii pełnomocnika, pracownik wykonujący te czynności w ramach swoich dodatkowych zadań, jest w stanie dokonać ich szybciej, nie wyklucza ani nie podważa twierdzenia, że organ sporządzając kopie akt sprawy poniósł inne (wyższe) koszty związane z nakładem pracy niezbędnym do sporządzenia kopii dokumentu. Strona otrzymała w toku postępowania szczegółową kalkulację kosztów sporządzenia jednej strony dokumentu z wyjaśnieniem, że kalkulacja ta w Izbie Celnej w T. przedstawia się w następujący sposób: toner + bęben - 0,02 zł, opłata serwisowa - 0,02 zł, papier ksero 1 kartka - 0,02 zł, koszt amortyzacji - 0,05 zł, koszt przygotowania dokumentów do kserowania (5 min) x 0,42 zł - 2,10 zł, koszt obsługi kserowania (1 minuta) x 0,42 zł - 0,42 zł. Nie ma podstaw do twierdzenia, że w ramach tego wyliczenia organ zaliczył wydatki, których nie poniósł w związku z żądaniem strony. Koszty sporządzenia kserokopii zostały ustalone prawidłowo i zarzuty kwestionujące ich wysokość są bezpodstawne.

Na powyższe postanowienie pełnomocnik spółki, wniósł skargę domagając się uchylenia postanowienia i przekazania sprawy organowi do ponownego rozpatrzenia, powtarzając zarzuty odwołania wskazując na rażące zawyżenie kosztu sporządzenia kserokopii jednej strony formatu A4 i ograniczenie przez to zasady czynnego udziału strony w postępowaniu wskazując, że elementem tej zasady jest prawo do uzyskania kserokopii akt sprawy. Prawo to jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy organ ma siedzibę oddaloną zarówno od siedziby strony postępowania i jej pełnomocnika. Koszty z art. 267 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej powinny odpowiadać kosztom rzeczywistym, gdyż ustalenie kosztów nie służy ponoszeniu przez stronę dodatkowych opłat i nie może stanowić źródła dochodu Skarbu Państwa. W związku z tym powinny być wykazane wszystkie elementy kosztów, składające się na ich łączną wysokość. Tylko w takiej sytuacji możliwe jest dokonanie oceny racjonalności i poprawności kalkulacji wydatków. Organ zobligowany był do określenia kosztów postępowania in concreto tj. odnoszących się do danej sprawy i występujących w konkretnym postępowaniu. Tymczasem organ nie wyjaśnił, z jakiego powodu przyjął takie, a nie inne wyliczenie, składające się na ostateczną kwotę 2,63 zł, stanowiącą koszt sporządzenia jednej kopii strony. Przedstawione wyliczenie budzi daleko idące wątpliwości co do jego zasadności i rzetelności, w szczególności w zakresie ustalenia, iż w odniesieniu do jednej tylko strony kserokopii nakład czasowy, konieczny dla jej sporządzenia wynosi łącznie 6 minut (przygotowanie jednej strony do skserowania – 5 minut, sama czynność kserowania - 1 minuta), co uwzględniając koszt pracy pracownik sporządzającego kserokopie akt sprawy oraz przyjmując jako wyliczenie iloczyn czasu pracy pracownika i jego średniego wynagrodzenia, spowodowało rażące zawyżenie kosztów, gdyż z kwoty 2,63 zł za stronę, suma 2,52 zł przypada na wynagrodzenie pracownika. Według pełnomocnika skarżącej, jego doświadczenie w zakresie działalności prowadzonej kancelarii, w której przeprowadza się również czynności o charakterze biurowym i archiwizacyjnym, w tym sporządzanie kserokopii akt sprawy wskazuje, iż takie wyliczenie nakładu czasu pracy jest rażąco wygórowane. Gdyby przyjąć, że rzeczywiście sporządzenie jednej strony kserokopii dokumentów z akt sprawy zajmuje 6 minut, to oznaczałoby to, że w ciągu godziny pracownik organu jest w stanie sporządzić zaledwie dziesięć stron kserokopii akt sprawy, a sporządzenie [...] stron kserokopii dokumentów zajęłoby [...] godzin, co daje prawie cały dzień pracy. Powyższe dowodzi, że ustalone koszty sporządzenia kserokopii są rażąco zawyżone, nieracjonalne i uwzględniając nawet wydłużony czas konieczny na sporządzenie kserokopii nie mogły zostać przez organ poniesione. Na uwzględnienie nie zasługuje również argument, iż dla sporządzenia przez organ kserokopii z akt sprawy konieczny jest wyższy nakład pracy, spowodowany skomplikowanym trybem czynności związanych ze sporządzaniem kserokopii, polegający na konieczności odnalezienia, wpięcia i wypięcia określonych stron ze zgromadzonych w aktach dokumentów, ponieważ wniesiono o sporządzenie kserokopii całych akt sprawy. Strona skarżąca wskazała, iż zgadza się z poglądem, że ze względu na specyfikę działalności punktów kserograficznych i na uboczny charakter czynności kopiowania względem ustawowych kompetencji organu, nie sposób dokonać w tym zakresie prostego przełożenia, zatem istotnie organ mógł ponieść koszty wyższe, ale wynagrodzenie podmiotów zawodowo zajmujących się działalnością ksero, mogących w związku z masowością wykonywanych czynności obniżyć koszty ksero, zawiera dodatkowe koszty, których organ nie poniósł, np. obciążenia publicznoprawne czy też marża usługodawcy. Według skarżącej w zakresie materiałów eksploatacyjnych wyliczenie organu nie ma charakteru zawyżonego i skarżąca kwestionuje głównie rażąco wygórowany czas pracy pracownika, jaki a priori przyjął organ. Nawet uznając, że organ poniósł koszty wyższe w stosunku do kosztów ponoszonych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą polegającą na kopiowaniu dokumentów, to jednak w przedmiotowej sprawie koszty te organ ustalił na poziomie od 15 do 26 razy wyższym, co również wskazuje na zupełną niezasadność postanowienia organu. Ponadto strona powołała się na okoliczność wiążącego ustalenia przez ustawodawcę na gruncie innych postępowań tj. postępowania cywilnego i karnego kosztów sporządzania nieuwierzytelnionych kserokopii z akt sprawy na poziomie 1 zł za stronę. Wskazała, że podtrzymując wniosek o sporządzenia kserokopii z akt nie godziła się z argumentacją organu i wskazanymi kosztami sporządzenia kserokopii, o czym świadczy to, że wskazywała na niezasadność przyjętej kalkulacji, wnosząc o jej weryfikację. Mimo wielokrotnych wniosków, organ nie wskazał, w jaki sposób ustalił koszty sporządzenia kserokopii, a dokonał jedynie rozbicia kosztów sporządzenia kserokopii na środki trwałe oraz na wynagrodzenie czasowe pracownika, nie uzasadniając z jakiego powodu, w szczególności co do czasu pracy, uznał go za konieczny do sporządzenia wnioskowanych kserokopii. W takim więc zakresie, organ nie wyjaśnił swojego stanowiska w sprawie.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Dokonując sądowej kontroli wynikającej z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 z późn.zm.), uznać należy, że skarga zasługuje na uwzględnienie, choć nie wszystkie wskazane w niej zarzuty są zasadne.

Przedmiotem kontroli sądu w niniejszej sprawie jest postanowienie Dyrektora Izby Celnej w T., w którym organ ten ustalił koszty sporządzenia [...] kopii stron akt sprawy na kwotę [...] zł, przyjmując koszt sporządzenia kserokopii jednej strony formatu A4 w wysokości 2,63 zł. Wątpliwości skarżącej w zakresie odpłatności za sporządzenie kserokopii dokumentów budził m.in. przyjęty przez organ nakład czasu pracy pracownika, konieczny do sporządzenia jednej strony kserokopii dokumentu.

Biorąc pod uwagę istotę sporu w niniejszej sprawie dotyczącą kosztów sporządzenia przez organ kopii akt sprawy wyjaśnić należy w pierwszej kolejności, że zagadnienie kosztów postępowania uregulowane zostało w Rozdziale 23 (Koszty postępowania) Działu IV Ordynacji podatkowej. W myśl art. 264 wskazanej ustawy w sytuacji, gdy dalsze przepisy nie stanowią inaczej, koszty postępowania przed organami podatkowymi ponosi Skarb Państwa, województwo, powiat lub gmina. Z treści tego przepisu wynika, że kosztami postępowania podatkowego obciążony jest organ prowadzący to postępowanie, zaś strona ponosi tylko te koszty postępowania, które określone zostały w dalszych przepisach Rozdziału 23, a w szczególności w art. 267 Ordynacji podatkowej. Ustawodawca w tym przepisie wprowadził zamknięty katalog kosztów postępowania podatkowego, które obciążając stronę tego postępowania. I tak, stosownie do art. 267 ww. ustawy stronę obciążają m.in. koszty, które zostały poniesione w jej interesie albo na jej żądanie, a nie wynikają z ustawowego obowiązku organów prowadzących postępowanie (art. 267 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej), oraz koszty sporządzania odpisów lub kopii, o których mowa w art. 178 Ordynacji podatkowej (art. 267 § 1 pkt 3 Ordynacji podatkowej). W art. 178 Ordynacji podatkowej określa się zaś, że strona ma prawo wglądu w akta sprawy oraz sporządzania z nich notatek, odpisów lub kopii i że czynności te dokonywane są w lokalu organu podatkowego w obecności pracownika tego organu (art. 178 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej), a także, że może ona żądać od organu podatkowego uwierzytelnienia odpisów lub kopii akt sprawy, albo wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów (art. 178 § 3 Ordynacji podatkowej). Wskazanym uprawnieniom strony odpowiadają stosowne obowiązki organu, tj. obowiązek udostępnienia stronie postępowania akt sprawy w każdym stadium postępowania i umożliwienie jej sporządzania z akt sprawy notatek, kopii lub odpisów, oraz obowiązek organu uwierzytelnienia stronie odpisów lub kopii akt sprawy i wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów. Zaznaczyć należy, że w sytuacji, gdy strona poniosła koszty sporządzenia odpisów lub kopii, sporządzając samodzielnie odpisy lub kserokopie dokumentów z akt sprawy (art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej), to wówczas nie ma potrzebny wydawania postanowienia o kosztach postępowania. Jeżeli jednak na wniosek strony koszty te poniósł organ, to tym samym zobowiązany jest on określić ich wysokości w postanowieniu, gdyż w art. 267 § 1 Ordynacji podatkowej ustawodawca wyraźnie wymienił te koszty wśród kosztów postępowania ponoszonych przez stronę, stanowiąc o nakazie obciążania strony kosztami organu poniesionymi w związku ze sporządzaniem opisów lub kopii, w sytuacji rzecz jasna, gdy nie wynikają one z ustawowego obowiązku organu prowadzania postępowania podatkowego (art. 267 § 1 pkt 1 i 3 Ordynacji podatkowej). Bezspornym jest więc, że w związku z wnioskiem strony o sporządzenie kopii akt sprawy, Dyrektor Izy Celnej w T. był zobligowany na podstawie powołanych przepisów do ustalenia w drodze postanowienia kosztów sporządzenia kopii wnioskowanych przez stronę skarżącą dokumentów.

Wyjaśnienia jednak wymaga fakt, że przepisy nie określają według jakich cen, kalkulacji i wyliczeń, należałoby obciążyć stronę kosztami sporządzania odpisów lub kopii, o których mowa w art. 178 Ordynacji podatkowej (Komentarz Lex do art. 267 ustawy Ordynacja podatkowa, Henryk Dzwonkowski). Niemniej jednak zarówno w doktrynie jaki i orzecznictwie sądów administracyjnych utrwaliło się, że stronę powinny obciążać koszty rzeczywiście poniesione przez organ podatkowy i że okoliczność ta powinna zostać wyjaśniona przez organ, w szczególności w sytuacji, gdy jest ona kwestionowana przez stronę. Dlatego też niedopuszczalna jest jakakolwiek arbitralność i dowolność organu w ustaleniu kosztów postępowania w zakresie sporządzania kserokopii akt sprawy zwłaszcza, że sposób obliczenia wysokości tych kosztów nie wynika wyraźnie z przepisów prawa. W wyroku z dnia 3 czerwca 2011 r. o sygn. akt II FSK 218/10 (dostępnym na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl/cbo/query) Naczelny Sąd Administracyjny, odnosząc się do powyższego zagadnienia podkreślił, że w przypadku kosztów sporządzania odpisów lub kopii, o których mowa w art. 178 Ordynacji podatkowej obowiązkiem organu jest wyjaśnienie stronie przyczyn kalkulacji stawek w poszczególnych grupach tabeli (tj. kalkulacji wyliczenia kosztów sporządzenia kserokopii dokumentów) stwierdzając, że organy podatkowe powinny wskazać w uzasadnieniu zarówno jakie czynności wchodziły w skład "przygotowania dokumentów" (stanowiącej jedną z pozycji zastosowanej kalkulacji wyliczenia kosztów) jak też przyczyny przyjęcia stawek za te czynności. NSA stwierdził, że nie znajduje uzasadnienia nie wyjaśnienie przez organ przyczyn przyjęcia kosztów w określonej wysokości w ramach poszczególnych czynności oraz, że w przypadku ww. kosztów istotnym jest, aby strona występująca z wnioskiem o sporządzenie kopii z akt sprawy miała świadomość, z czego wynika uśredniona wysokość kosztów naliczanych przez organ prowadzący postępowanie.

Przenosząc poczynione uwagi na grunt niniejszej spawy wskazać należy, że organ w skierowanym do pełnomocnika strony piśmie z dnia [...] sierpnia 2012 r., przedstawił kalkulację wyliczenia kosztów sporządzenia kserokopii jednej strony dokumentów jednocześnie wskazując, że obowiązująca w Izbie Celnej w T. kwota 2,63 zł za sporządzenie kopii jednej strony dokumentu obejmuje następujące koszty: toner + bęben - 0,02 zł, opłata serwisowa - 0,02 zł, papier ksero 1 kartka - 0,02 zł, koszt amortyzacji - 0,05 zł, koszt przygotowania dokumentów do kserowania (5 min) x 0,42 zł - 2,10 zł, koszt obsługi kserowania (1 minuta) x 0,42 zł - 0,42 zł. Dyrektor Izby Celnej uznał, że tak wyliczona kwota w wysokości 2, 63 zł odpowiada rzeczywistym kosztom, jakie ponosi organ za sporządzenie kserokopii jednej strony dokumentu. Z akt sprawy wynika także, że powyższe wyliczenie organ dokonał przy uwzględnieniu średniej stawki godzinowej wynagrodzenia funkcjonariusza celnego Izby Celnej w T. w wysokości 25,20 zł. Strona skarżąca kwestionowała przede wszystkim przyjęty przez organ czas przygotowania dokumentu do kserowania (5 minut) i obsługi ksero (1 minuta).

W ocenie Sądu z rozstrzygnięć wydanych w sprawie przez Dyrektora Izby Celnej w T. oraz z pism kierowanych w toku postępowania przez organ do skarżącej wynika, że organ w żaden sposób nie wyjaśnił, jakie czynności wchodziły w skład pozycji - "przygotowanie dokumentów do kserowania", stanowiącej element ww. wyliczenia.

Organ nie wyjaśnił bowiem, czy rzeczywiście w przedmiotowej sprawie, w której strona wnioskowała o sporządzenie kserokopii "całych akt sprawy", przygotowanie jednej strony dokumentu trwało 5 minut, wskazując chociażby jakie czynności składały się na przygotowanie tego dokumentu, czy też określając, że w danej sytuacji zaistniała potrzeba dokonania jakichś skomplikowanych czynności np. skomplikowanego rozszycia akt czy tez czasochłonnego ich wyszukania, co uzasadniałoby przyjęty 5 minutowy czas pracy przy kserowaniu jednej strony dokumentu.

Rację należy przyznać Dyrektorowi Izby Celnej, który uznał, że nie można porównywać kosztów sporządzania przez organ kserokopii dokumentu, z kosztami sporządzania kserokopii przez podmioty gospodarcze prowadzące profesjonalną działalność gospodarczą w tym zakresie, gdyż sporządzanie przez organ kserokopii dokumentów na wniosek strony znajduje się poza główną sferą działań organu podatkowego, a poza tym organ nie dokonuje czynności prostego kopiowania dokumentu, ale podejmuje też szereg czynności mających na celu przygotowanie tych dokumentów (np. wyszukania w aktach często obszernych konkretnych dokumentów, ich wypięcia, uporządkowania, ponownego spięcia i umieszczenia w aktach), które to czynności mogą być nierzadko skomplikowane i czasochłonne. Wobec tego w niektórych sytuacjach koszty te mogą być wyższe niż przyjęte przez organ, w innych niższe, niemniej jednak wobec takiej sytuacji wymaga się, aby strona występująca z wnioskiem o sporządzenie kopii z akt sprawy miała świadomość, z czego wynika uśredniona wysokość kosztów naliczanych przez organ prowadzący postępowanie (patrz ww. wyrok NSA z dnia 3 czerwca 2011 r., sygn. akt II FSK 218/10). W niniejszej sprawie strona skarżąca nie miała takiej świadomości, albowiem mimo, że kwestionowała ona przyjęty przez organ czas pracy pracownika z dokumentem i podnosiła okoliczność, że w tej konkretnej sprawie wniosek o sporządzenie kserokopii dotyczył całych akt sprawy, organ nie wyjaśnił, ani jakie czynności wchodziły w skład przygotowania dokumentu, ani też w efekcie jakie były przyczyny przyjęcia w danym wypadku takiego, a nie innego czasu pracy z dokumentem. Tę ostatnią okoliczność należało w ocenie Sądu uzasadnić właśnie poprzez wskazanie poszczególnych czynności i ustosunkowanie się do ich charakteru i stopnia skomplikowania. Tego jednak w przedmiotowej sprawie zabrakło, a zatem zarówno strona jak i Sąd nie są w stanie zweryfikować, czy ustalone przez organ koszty sporządzenia kserokopii dokumentu zostały przez niego rzeczywiście poniesione. Stanowi to o naruszeniu przepisów art. 267 w zw. art. 178 Ordynacji podatkowej, w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy i w związku z tym uzasadnia uwzględnienie skargi i podzielnie stanowiska skarżącej o nie wyjaśnieniu w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości przesłanek podjętego rozstrzygnięcia w sprawie.

Należy zaznaczyć, że w przypadku rozstrzygnięcia pierwszoinsntancyjnego organ nie tylko nie wyjaśnił omówionego powyżej elementu wyliczenia kosztów sporządzania kserokopii dokumentu (tj. pozycji - przygotowanie dokumentu do kserowania), ale nawet nie przedstawił on w uzasadnieniu postanowienia ustalającego koszty sporządzenia kopii akt sprawy, samej kalkulacji wyliczenia kosztów sporządzenia kserokopii jednej strony dokumentu, co również w okolicznościach sprawy stanowiło naruszenie prawa. Wątpliwości Sądu nie budziło natomiast przyjęte przez organ wyliczenie kosztów materiałów eksploatacyjnych tj.: tonera + bębna (0,02 zł), opłaty serwisowej (0,02 zł), papieru ksero 1 kartka (0,02 zł) i kosztów amortyzacji (0,05 zł). Wskazane składniki kalkulacji wyliczenia kosztów sporządzenia kserokopii jednej strony dokumentu nie były także kwestionowane przez stronę.

Sąd nie podzielił natomiast stanowiska skarżącej, w którym wskazała ona, że sam fakt zróżnicowanie kosztów tej samej usługi ksero w poszczególnych postępowaniach świadczy o nierzeczywistym charakterze kosztów ponoszonych w Izbie Celnej w T. za sporządzanie kserokopii dokumentu, albowiem w ocenie Sądu uboczny charakter czynności kopiowania w stosunku do głównej sfery działań organu podatkowego oraz okoliczność, że w wypadku danego organu wykonywanie usług ksero może być związane z koniecznością dokonania istotnych zmian w zakresie organizacji pracy w danym organie, wskazują na brak podstaw do prostego porównywania kosztów wykonywania usługi ksero w ramach poszczególnych postępowań sądowych czy administracyjnych.

Odnosząc się natomiast do zarzutu strony skarżącej dotyczącego ograniczenia jej czynnego udziału w postępowaniu poprzez obciążenie ją ustaloną przez organ kwotą sporządzenia kserokopii akt sprawy należy podkreślić, że strona postępowania, chcąc uzyskać informacje z akt sprawy, może skorzystać również z rozwiązań prawnych określonych w art. 178 § 1 Ordynacji podatkowej tj. dokonać wglądu do akt sprawy, czy osobiście sporządzić z nich notatki kopie czy odpisy. Jak wskazano wyżej, dokonanie tych czynności nie jest uzależnione od uiszczenia przez stronę należności. Fakt zaś znacznej odległości siedziby strony i jej pełnomocnika od siedziby organu, czy też znaczna ilości spraw, którymi zajmuje się strona skarżąca, nie stanowią zdaniem Sądu obiektywnej i uzasadnionej przeszkody do skorzystania z tych instrumentów prawnych.

Sama zaś kwestia ewentualnego obciążania strony rażąco zawyżonymi kosztami sporządzenia kserokopii akt sprawy, nie mogła zostać oceniona przez Sądu, albowiem jak wskazano powyżej, organ nie wyjaśnił i nie uzasadnił w sposób prawidłowy wszystkich elementów składających się na ostateczny koszt sporządzenia kserokopii dokumentu z akt sprawy (tj. kwestionowanej przez skarżącą w toku całego postępowania i stanowiącej istotę sporu w niniejszej sprawie pozycji – przygotowanie dokumentów do kserowania), co zobligowany będzie uczynić ponownie rozpatrując przedmiotowy wniosek.

Ponownie rozpatrując sprawę organ zastosuje się do powyższych wskazań, a w szczególności wyjaśni i uzasadni w sposób prawidłowy wszystkie elementy składające się na ostateczny koszt sporządzenia kserokopii dokumentu z akt sprawy.

W tym stanie rzeczy, biorąc pod uwagę wszystkie wskazane powyżej okoliczności Sąd, na postawie art. 145 § 1 pkt 1 lit c) oraz art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. Nr 270), orzekł jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku. O wstrzymaniu wykonalności zaskarżonego postanowienia orzeczono na postawie art. 152 ww. ustawy, a o kosztach postępowania na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 w/w ustawy w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 lit a rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2002 r. Nr 163 poz. 1348 ze zm.).

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...