III SA/Lu 57/13

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r., Nr [...], Dyrektor Izby Celnej w B. P. po rozpatrzeniu odwołania T. P. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w L. z dnia [...] grudnia 2006 r., Nr [...] w przedmiocie uznania zgłoszenia celnego za nieprawidłowe w części dotyczącej wartości celnej towaru, kwoty podatku akcyzowego oraz podatku od towarów i usług.

W dniu [...] lutego 2004 r. T. P. na podstawie dokumentu SAD Nr [...] zgłosił do procedury dopuszczenia do obrotu z obniżoną zerową stawką celną, sprowadzony z Belgii samochód osobowy marki C. X., wyprodukowany w 1999 r. Skarżący udokumentował pochodzenie towaru umową zakupu z dnia [...] stycznia 2004 r. zawierającą deklarację eksportera o uprzywilejowanym pochodzeniu pojazdu.

Naczelnik Urzędu Celnego w L. decyzją z dnia [...] lutego 2004 r. uznał zgłoszenie celne za nieprawidłowe w części dotyczącej wartości celnej towaru, kwoty podatku akcyzowego oraz podatku od towarów i usług uznając ją za zaniżoną i ustalił ich wysokość na nowo na podstawie art. 29 § 1 w związku z art. 23 § 7 Kodeksu celnego.

Z uwagi na wątpliwości odnośnie do autentyczności dokumentu i podpisu eksportera organ celny wystąpił do belgijskich władz celnych o weryfikację deklaracji eksportera na umowie zakupu. W odpowiedzi z dnia [...] października 2005 r. uzyskał informację, iż eksporter pojazdu M. F. nie jest znany i nie przebywa pod wskazanym w umowie zakupu adresem, co uniemożliwiło ustalenie pochodzenia pojazdu. Pismo to potraktowane zostało jako nowa istotna dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczność nieznana organowi w dniu wydania decyzji z dnia [...] lutego 2004 r. W związku z powyższym Naczelnik Urzędu Celnego w L. postanowieniem z dnia [...] listopada 2005 r. z urzędu wznowił postępowanie.

Po złożeniu przez stronę kserokopii dokumentu tożsamości eksportera samochodu oraz jego aktualnego adresu i numeru telefonu, polskie organy celne ponownie wystąpiły o weryfikację deklaracji na umowie kupna. Belgijskie władze celne stwierdziły, że "(...) faktura nie została wystawiona przez eksportera pojazdu (...). Prawdopodobnie importer pojazdu napisał na tej fakturze formułę o pochodzeniu towaru" (pismo z dnia [...] sierpnia 2006 r.).

Decyzją z dnia [...] października 2006 r. Naczelnik Urzędu Celnego w L., uchylił własną ostateczną decyzję z dnia [...] lutego 2004 r. uznającą zgłoszenie celne za nieprawidłowe, w części dotyczącej stawki celnej, kwoty długu celnego, podatku akcyzowego oraz podatku od towarów i usług i dokonał ponownego określenia tych należności. Wskazując, że nie dysponował zweryfikowanym dowodem pochodzenia pojazdu organ celny zastosował autonomiczną stawkę celną w wysokości 35%.

W toku postępowania odwoławczego skarżący nadesłał e-mail otrzymany od przedstawiciela belgijskich władz celnych, kserokopię faktury z dnia 25 stycznia 2004 r. z odręczną adnotacją eksportera wraz z tłumaczeniem, z którego wynikała następująca treść oświadczenia eksportera: "Ja niżej podpisany M. F. oświadczam, że niniejsza faktura jest moja". Dołączył również świadectwo zgodności Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej sprowadzanego samochodu oraz tłumaczenie własne e-maila otrzymanego od przedstawiciela belgijskich władz celnych.

Dyrektor Izby Celnej w B. P. po raz kolejny zwrócił się o weryfikację dowodu pochodzenia importowanego samochodu, oraz o wyjaśnienie czy deklaracja na fakturze jest autentyczna i czy można traktować towar jako "pochodzący". Belgijskie władze celne pismem z dnia [...] sierpnia 2007 r. stwierdziły, że "(...) pochodzenie pojazdu (...) nie mogło zostać ustalone z braku uzasadnionych materiałów dowodowych. Deklaracja pochodzenia została wystawiona i podpisana przez F. M. Eksporter wystawił więc niesłusznie deklarację pochodzenia". Nieaktualna stała się zatem informacja z dnia [...] sierpnia 2006 r.

Dyrektor Izby Celnej w B. P., mając na względzie treść stanowiska belgijskich władz celnych, decyzją z dnia [...] października 2007 r utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji z dnia [...] października 2006 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2008 r., sygn. akt III SA/Lu 582/07 w wyniku rozpoznania skargi T. P. uchylił powyższą decyzję wskazując, iż w świetle zebranego materiału dowodowego "organ drugiej instancji powinien w oparciu o treść art. 233 § 1 pkt 2 lit a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749 z późn. zm.), uchylić decyzję organu pierwszej instancji i umorzyć postępowanie."

Od powyższego wyroku Dyrektor Izby Celnej w B. P. złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który oddalił ją wyrokiem z dnia 14 stycznia 2010 r. w sprawie o sygn. akt I GSK 937/08. NSA wskazał, że zaskarżony wyrok mimo częściowo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu. Zawarł przy tym odmienne wskazania dla organu celnego co do dalszego postępowania.

Ponowne rozpatrując sprawę Dyrektor Izby Celnej w B. P. przesłał do władz celnych Belgii kserokopię deklaracji pochodzenia samochodu oraz kserokopię pisma z dnia [...] sierpnia 2007 r. w celu ustalenia, czy pochodzenie pojazdu nie mogło zostać ustalone z powodu braku materiałów dowodowych uzasadniających wystawienie deklaracji, czy też dlatego, że eksporter nie miał już prawnego obowiązku przechowywania dokumentów uzasadniających sporządzenie deklaracji na fakturze. Pismem z dnia [...] maja 2010 r. belgijskie władze celne poinformowały, że w trakcie postępowania pochodzenie towaru nie mogło zostać ustalone przez eksportera z powodu braku dokumentów dowodowych. Następnie pismem z dnia [...] września 2010 r. belgijskie władze celne potwierdziły, że w momencie prowadzenia postępowania eksporter nie był w stanie dostarczyć wystarczających dowodów pochodzenia pojazdu figurującego na fakturze. Wskazały również, że pismo to odnosi się również do wcześniejszych wyników weryfikacji przesłanych pismami z dnia [...] sierpnia 2007 r. oraz z dnia [...] maja 2010 r.

Decyzja z dnia [...] grudnia 2010 r. Dyrektor Izby Celnej utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w L. z dnia [...] października 2006 r. W ocenie organu odwoławczego, wyniki weryfikacji zawarte w pismach belgijskich organów celnych świadczą o tym, że dowód pochodzenia został wystawiony niesłusznie, gdyż eksporter nie przedstawił na żądanie belgijskich organów celnych dokumentów potwierdzających pochodzenie towaru, do czego był zobowiązany. Pochodzenie pojazdu nie mogło zostać ustalone z powodu braku koniecznych dowodów, a tym samym belgijskie władze nie potwierdziły prawidłowości wystawienia deklaracji. W takim przypadku, dowód pochodzenia w postaci "deklaracji na fakturze" przedstawiony przez stronę nie może służyć jako podstawa do zastosowania obniżonej stawki celnej. Równocześnie, organ odniósł się do przedłożonego przez skarżącego świadectwa zgodności EWG (Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej) oraz e-maila belgijskiego Urzędu Celnego i Akcyzowego, w którym urząd informował, że świadectwo zgodności EWG jest dokumentem równorzędnym "Deklaracji dostawcy o preferencyjnym pochodzeniu produktów". Dyrektor Izby Celnej nie zgodził się z taką informacją i stwierdził, że przyjęcie jakiegokolwiek innego dokumentu, niż świadectwo przewozowe EUR 1 lub "deklaracja na fakturze", zaświadczającego o unijnym preferencyjnym pochodzeniu towaru, w sposób wyraźny narusza postanowienia Protokołu Nr 4 stanowiącego załącznik do Porozumienia w formie wymiany listów między Rzecząpospolitą Polską a Wspólnotami Europejskimi w sprawie zmiany Protokołu nr 4 do Układu Europejskiego ustanawiającego stowarzyszenie między Rzecząpospolitą Polską, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z drugiej strony, dotyczącego definicji pojęcia "produkty pochodzące" i metod współpracy administracyjnej, podpisanego w Brukseli dnia 24 czerwca 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 104, poz. 662), dalej: Protokół Nr 4.

T. P. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie skargę na powyższą decyzję. Zarzucił naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 120 i 121 § 1, art. 187 § 1 w zw. z art. 120, 122 i 191 Ordynacji podatkowej, poprzez:

a) jednostronnie profiskalne podejście do sprawy, zmierzające do odmówienia stronie preferencji celnej;

b) zaniechanie dogłębnego wyjaśnienia przyczyn braku uzyskania przez belgijskie organy celne dowodów preferencyjnego pochodzenia oraz odpowiedzi na postawione pytania;

c) przyjęcie, że wynik weryfikacji pochodzenia jest negatywny w sytuacji, gdy informacje przekazane przez belgijskie organy celne nie stanowią jednoznacznej odpowiedzi na przedstawione przez organ krajowy pytania i w związku z tym nie mogą być podstawą do nałożenia na stronę dodatkowych obciążeń fiskalnych.

d) zaniechanie przedstawienia organowi belgijskiemu wraz z wystąpieniami dowodów z akt sprawy, w szczególności Świadectwa Zgodności EWG i uzyskania wyjaśnienia co do konsekwencji tego dokumentu dla preferencyjnego pochodzenia pojazdu, w sytuacji gdy dokument ten - jako równorzędny z "Deklaracją dostawcy o preferencyjnym pochodzeniu produktów" stanowi podstawę uzyskania świadectwa EUR1 i sporządzenia deklaracji eksportera na fakturze, a zatem jest dowodem uzasadniającym preferencyjne pochodzenie, zasadniczym dla prowadzonej weryfikacji.

Skarżący zarzucił też naruszenie art. 16 ust. 1 lit. b) Protokołu Nr 4 w zw. z ust. 5 i 6 części I A postanowień wstępnych Taryfy Celnej w związku z art. 28 ust. 3 Protokołu Nr 4 - przez zastosowanie zawyżonej stawki celnej i podwyższenie podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, w sytuacji gdy:

a) wyniki weryfikacji nie są jednoznaczne, zaś wobec upływu okresu 3 letniego od eksportu pojazdu nie istnieje obowiązek dalszego przechowywania dokumentacji uzasadniającej preferencyjne pochodzenie, co uzasadnia rozstrzygnięcie wątpliwości w tym zakresie na korzyść strony, a ponadto

b) w sprawie zaistniały wyjątkowe okoliczności w rozumieniu art. 32 ust. 6 Protokołu Nr 4, pozwalające na preferencyjne potraktowanie importowanego pojazdu, mimo nieuzyskania jednoznacznego potwierdzenia pochodzenia od organów celnych kraju eksportu.

Ponadto, skarżący zarzucił naruszenie art. 4 ust. 2 Protokołu Nr 6 do Układu Europejskiego w zw. z art. 194 § 1 i art. 187 § 1 w zw. z art. 120, art. 122 i art. 191 Ordynacji podatkowej przez faktyczne przyjęcie, iż dokument urzędowy pochodzący od belgijskich władz celnych jest dokumentem urzędowym w rozumieniu Ordynacji podatkowej, wyłączającym i uniemożliwiającym wszechstronną ocenę materiału dowodowego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w B. P. wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 12 lipca 2011 r., sygn. akt III SA/Lu 73/11, uchylił decyzję Dyrektora Izby Celnej z dnia [...] grudnia 2012 r. Sąd uznał, że Dyrektor Izby Celnej nie zastosował się w pełni do wskazań NSA. Sąd stwierdził, że organ celny próbował wprawdzie wyeliminować sprzeczność pomiędzy poszczególnymi pismami belgijskich władz celnych i w toku postępowania uzupełniającego prowadzonego po wydaniu wyroku przez NSA dwukrotnie zwrócił się do tych władz o weryfikację dowodu pochodzenia, jednak w ocenie Sądu, otrzymane odpowiedzi nie wyjaśniają wątpliwości, które pojawiły się w toku postępowania i na które wskazywał skarżący, a dotyczące powodów, dla których belgijskie organy celne nie mogły ustalić (potwierdzić lub zanegować) pochodzenia zakupionego przez skarżącego pojazdu. Informacje te nie wskazywały powodu, dla którego eksporter nie posiadał koniecznych dokumentów i nie odnoszą się do trzyletniego okresu ich przechowywania określonego w art. 28 ust. 2 Protokołu Nr 4, o co ostatecznie zapytały polskie organy celne.

Sąd stwierdził ponadto, że cały proces weryfikacyjny, na który składają się cztery pisma belgijskich organów celnych (różnej treści) nie został rozważony i oceniony w aspekcie art. 21 ust. 4 i 32 ust. 6 Protokołu Nr 4. Zdaniem Sądu władze celne Belgii nadal nie wyjaśniły, czy nieposiadanie przez eksportera dokumentów wynika z braku obowiązku ich przechowywania po upływie trzech lat, chociaż informacje dotyczące braku tych dokumentów pojawiły się dopiero po upływie trzech lat od wystawienia dokumentu sprzedaży, a wcześniej w ogóle kwestionowano fakt wystawienia faktury przez eksportera. Nie odnosząc się do podanych okoliczności organy naruszyły przepisy art. 153 w zw. z art. 184 p.p.s.a.

W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zawarto wytyczne dla organu odwoławczego wskazując aby ocenił w świetle powyższych uwag i art. 32 ust. 5 Protokołu Nr 4, czy wyniki weryfikacji są takie, żeby umożliwiły wyraźne ustalenie, czy sprowadzany przez skarżącego pojazd można uznać za pochodzący ze Wspólnoty (...) oraz rozważył ewentualne zastosowanie art. 32 ust. 6 Protokołu. Przy czym, w ocenie Sądu, odpowiedź zagranicznych władz celnych niezawierająca wystarczających informacji niezbędnych do ustalenia rzeczywistego pochodzenia produktów, stanowi wyjątkową okoliczność w rozumieniu art. 32 ust. 6 Protokołu Nr 4, niepozwalającą na odmowę preferencyjnego traktowania sprowadzonych produktów.

Skargę kasacyjną od wyroku powyższego wyroku złożył Dyrektor Izby Celnej w B. P.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 12 lipca 2012 r., sygn. akt I GSK 1389/11 uchylił wyrok WSA w Lublinie z dnia 12 lipca 2011 r., sygn. akt III SA/Lu 73/11 i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny Lublinie zważył, co następuje:

Skarga podlega oddaleniu.

Na wstępie podkreślić należy, że stosownie do art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.), dalej: p.p.s.a., sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lipca 2012 r., sygn. akt I GSK 1389/11 podniósł, że wytyczne sformułowane w wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I GSK 937/08, ograniczały się w istocie, jak to wprost wynika z ich treści, do konieczności dokonania w określonym ściśle zakresie (dotyczącym sprzeczności pism otrzymanych już od władz celnych belgijskich, przebiegu całego procesu weryfikacyjnego, na które składały się cztery pisma o sprzecznej treści) ocen i rozważań w aspekcie wymienionych przepisów prawa. Nie wynikało z nich wcale zobowiązanie organu do prowadzenia dalszej korespondencji z władzami celnymi belgijskimi w celu wyeliminowania zaistniałej sprzeczności między pismami belgijskiej administracji celnej. Tymczasem Sąd pierwszej instancji skoncentrował się na kwestii braku "wyeliminowania" w dalszym postępowaniu celnym sprzeczności między "poszczególnymi pismami belgijskich władz celnych" oraz istotności problematyki art. 28 ust. 2 Protokołu Nr 4 w zakresie ustalenia pochodzenia towaru. NSA podkreślił, że problematyka związana z tym przepisem nie była w ogóle poruszana we wskazaniach Naczelnego Sądu Administracyjnego zawartych w wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I GSK 937/08.

W ocenie NSA, Dyrektor Izby Celnej w B. P. w decyzji z dnia [...] grudnia 2010 r. dokonał wyczerpujących ocen i rozważań, w aspekcie wskazanych przepisów prawa, korespondencji otrzymanej od belgijskich władz celnych i procesu weryfikacyjnego. Naczelny Sąd Administracyjny podniósł, że w wyroku sądu pierwszej instancji nie ma w rzeczywistości odniesienia się do argumentacji organu w zakresie dokonanej subsumcji stanu faktycznego (analizy treści pism władz belgijskich i całego procesu weryfikacyjnego) pod przepisy prawa wskazane we wskazaniach wynikających z wyroku z dnia 14 stycznia 2010 r., sygn. akt I GSK 937/08.

Naczelny Sąd Administracyjny za trafny uznał zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a., polegającego na uchyleniu decyzji z powodu naruszenia przepisów: art. 32 ust. 5 Protokołu Nr 4 oraz art. 21 ust. 4 Protokołu Nr 4, podczas gdy wyniki weryfikacji, odpowiadające zaleceniom art. 32 ust. 5 Protokołu Nr 4, nie potwierdziły preferencyjnego pochodzenia, o których mowa w tych przepisach, a sama kwestia sposobu wypełnienia deklaracji nie była sporna.

NSA podniósł, że władze celne Belgii już w piśmie z dnia [...] sierpnia 2007 r. wyraźnie nie potwierdziły preferencyjnego pochodzenia towaru przy przeprowadzeniu weryfikacji, a to było wiążące dla władz celnych kraju importu. NSA podkreślił, że ze słów "Eksporter niesłusznie wystawił więc deklaracje pochodzenia" wynika, iż już w dacie wystawienia (tj. [...] stycznia 2004 r.) deklaracja wystawiona był niesłusznie. Dyrektor Izby Celnej w B. P. w decyzji kontrolowanej przez Sąd pierwszej instancji zasadnie też ocenił, iż dalsza korespondencja otrzymana od władz belgijskich (pisma z dnia [...] maja 2010 r. i [...] września 2010 r.), a inicjowana przez polskie władze celne w istocie nie podważa omówionej treści pisma z dnia [...] sierpnia 2007 r. NSA podkreślił, że zarówno w piśmie z dnia [...] sierpnia 2007 r. jaki i dalszej korespondencji od władz celnych belgijskich nie wynika wskazanie na przeszkodę w przeprowadzeniu weryfikacji z racji upływu terminu określonego w art. 28 ust. 2 Protokołu Nr 4.

Co do oceny w zakresie art. 21 ust. 4 Protokołu Nr 4 Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że Dyrektor Izby Celnej w B. P. trafnie podniósł, iż dokonał rozważań w świetle tego przepisu uznając, iż nie kwestionował spełnienia wymogów formalnych deklaracji na fakturze, ale zwracał uwagę, że deklaracja ta została wystawiona - według otrzymanej informacji belgijskich władz celnych niesłusznie.

W ocenie Sądu, Dyrektor Izby Celnej w B. P. ponownie rozpoznając sprawę zastosował się do wytycznych WSA w Lublinie zawartych w wyroku z dnia [...] kwietnia 2008 r. Organ prawidłowo przeprowadził postępowanie i podjął wszelkie niezbędne działania w celu ustalenia stanu faktycznego. Po wszechstronnym i wnikliwym rozważeniu całokształtu materiału dowodowego, Dyrektor Izby Celnej dokonał prawidłowej jego oceny.

Podzielić należy stanowisko organu, że nie było podstaw do zastosowania preferencyjnych stawek celnych. Z art. 16 ust. 1 Protokołu Nr 4 wynika, że produkty pochodzące ze Wspólnoty korzystają w imporcie do Polski, a produkty pochodzące z Polski korzystają w imporcie do Wspólnoty, z postanowień Umowy pod warunkiem przedłożenia: a) świadectwa przewozowego EUR.1, którego wzór jest zamieszczony w załączniku III; lub b) w przypadkach określonych w art. 21 (1), deklaracji, której tekst jest zamieszczony w załączniku IV, złożonej przez eksportera na fakturze, specyfikacji wysyłkowej lub innym dokumencie handlowym, który opisuje produkty, o których mowa, w sposób wystarczający do ich identyfikacji. Istnieją zatem trzy przesłanki, których spełnienie jest niezbędne do zastosowania wobec importowanego towaru preferencji celnych:

1) określenie obniżonych stawek celnych w Taryfie celnej dla towarów pochodzących z krajów członkowskich Unii Europejskiej;

2) bezpośredni przywóz towarów z obszaru UE do Polski;

3) udokumentowanie pochodzenia przedmiotu importu świadectwem przewozowym EUR.1 lub deklaracją na fakturze.

W niniejszej sprawie organ celny prawidłowo uznał, że trzeci warunek nie został spełniony. Bezsporne jest, że pochodzenie importowanego samochodu osobowego marki C. X. nie było udokumentowane świadectwem przewozowym EUR.1. Skarżący powoływał się natomiast na deklarację eksportera na fakturze. Z akt sprawy wynika, że faktura - dokument o nazwie "kontrakt – umowa prywatna" z dnia [...] stycznia 2004 r. (k. 3 akt adm.) - zawiera deklarację o treści: "Eksport wyrobów objętych niniejszym dokumentem oświadcza, że z wyjątkiem wyraźnego i odmiennego wskazania te wyroby mają uprzywilejowane pochodzenie z Unii Europejskiej". Jednak jak wynika z pism belgijskich władz celnych, nie było podstaw do przyjęcia, że importowany towar pochodzi z Unii Europejskiej. Okoliczność ta została dostatecznie precyzyjnie wyjaśniona przez belgijskie organy celne. Informacje organów belgijskich nie zawierają w istocie sprzeczności i jednoznacznie wskazują, że preferencyjne pochodzenie samochodu nie zostało udokumentowane w sposób prawem przewidziany.

Wprawdzie piśmie z dnia [...] października 2005 r., nr [...] (k. 30 akt adm.) belgijskie władze celne stwierdziły, że eksporter F. M. nie jest znany ani nie został zidentyfikowany pod wskazanym adresem, dlatego też pochodzenie pojazdu nie mogło zostać ustalone, a w piśmie z dnia [...] października 2006 r., nr [...] (k.62 akt adm.) stwierdziły, że faktura nie została wystawiona przez eksportera, lecz prawdopodobnie przez importera, to jednak po ponownym wszczęciu postępowania weryfikacyjnego i ustaleniu adresu eksportera belgijskie organy celne potwierdziły fakt wystawienia deklaracji przez eksportera.

W piśmie z dnia [...] sierpnia 2007 r., nr [...] (k. 147 akt adm.) belgijskie władze celne poinformowały, że pochodzenie pojazdu nie mogło zostać ustalone z braku uzasadnionych materiałów dowodowych. Deklaracja pochodzenia została wystawiona i podpisana przez F. M., jednak eksporter wystawił deklarację niesłusznie.

Wiążące jest zatem stanowisko zawarte w powołanym wyżej piśmie z dnia [...] sierpnia 2007 r. Informacja ta została potwierdzona w kolejnych pismach belgijskich organów celnych: w piśmie z dnia [...] maja 2010 r., nr [...] (k. 209 akt adm.) belgijskie władze celne poinformowały, że pochodzenie samochodu nie mogło zostać ustalone przez eksportera na fakturze z powodu braku dokumentów dowodowych, a pismem z dnia [...] września 2010 r., nr [...] (k. 217 akt adm.) belgijskie władze celne poinformowały, że pochodzenie samochodu nie zostało ustalone. Eksporter nie był w stanie dostarczyć wystarczających dowodów dotyczących pochodzenia pojazdu, figurującego na fakturze w momencie prowadzenia postępowania.

Organy celne Belgii w trakcie weryfikacji deklaracji na fakturze wyraźnie nie potwierdziły więc preferencyjnego pochodzenia towaru, nie było zatem podstaw do zastosowania preferencyjnej stawki celnej.

Podkreślić w tym miejscu należy, że weryfikacja dowodów pochodzenia jest wiążąca dla władz celnych kraju importu i nie są one uprawnione do podważenia sprecyzowanego dostatecznie wyniku weryfikacji oraz jego uzasadnienia.

Nie można zgodzić się z zarzutem skarżącego, że informacja organów belgijskich nie była dostatecznie sprecyzowana. Stwierdzenie, że pochodzenie samochodu nie mogło zostać ustalone przez eksportera na fakturze z powodu braku dokumentów dowodowych oraz ponowne potwierdzenie, że eksporter nie był w stanie dostarczyć wystarczających dowodów dotyczących pochodzenia pojazdu jest dostatecznie precyzyjne, jednoznacznie odpowiada bowiem na pytanie czy udokumentowane zostało pochodzenie samochodu ze Wspólnoty (Unii Europejskiej), co jest warunkiem zastosowania preferencyjnej stawki celnej.

Zgodnie z art. 32 ust. 5 Protokołu Nr 4 władze celne występujące z wnioskiem o weryfikację będą informowane o wynikach weryfikacji najszybciej, jak to możliwe. Wyniki muszą być takie, żeby umożliwiły wyraźne ustalenie, że czy dokumenty są autentyczne i czy sprawdzane produkty można uznać za pochodzące ze Wspólnoty lub Polski lub innego kraju wymienionego w art. 4 i czy spełniają inne wymogi niniejszego protokołu.

Z art. 32 ust. 6 Protokołu Nr 4 wynika natomiast, że jeżeli w przypadkach uzasadnionej wątpliwości brak jest odpowiedzi w ciągu dziesięciu miesięcy od dnia złożenia wniosku o dokonanie sprawdzenia albo jeżeli odpowiedź nie zawiera wystarczających informacji do ustalenia autentyczności weryfikowanych dokumentów lub rzeczywistego pochodzenia produktów, to władze wnioskujące o weryfikację odmawiają, jeśli nie zaistnieją wyjątkowe okoliczności, wszelkich preferencji.

Inaczej mówiąc, z art. 32 ust. 6 Protokołu Nr 4 wynika, że jeżeli brak jest wystarczających podstaw do ustalenia rzeczywistego pochodzenia produktu, to władze odmawiają zastosowania wszelkich preferencji, chyba że zaistniały wyjątkowe okoliczności.

W niniejsze sprawie ustalony stan faktyczny w sposób nie budzący wątpliwości wskazuje, że nie było podstaw do potwierdzenia pochodzenia importowanego samochodu osobowego marki C. X. przez eksportera, co powodowało konieczność odmowy preferencji.

Podzielić należy pogląd organu, że w sprawie nie zachodziły wyjątkowe okoliczności umożliwiające odstąpienie od przeprowadzenia postępowania celnego, mającego na celu obliczenie cła z uwzględnieniem rzeczywistego pochodzenia towaru. Odpowiedź władz celnych Belgii na wniosek o przeprowadzenie weryfikacji dowodu pochodzenia została nadesłana w terminie.

Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lipca 2012 r., sygn. akt I GSK 1389/11, skoro "brak wystarczających informacji" w odpowiedzi władz celnych kraju stanowi przesłankę odmowy przyznania preferencji, to przesłanka ta nie może być jednocześnie traktowana jako "wyjątkowa okoliczność" uzasadniająca odstąpienie od odmowy przyznania preferencji. Zasada postępowania nie może być bowiem utożsamiana z wyjątkiem od zasady.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, że istniały podstawy do uznania deklaracji na fakturze z uwagi na przedstawienie świadectwa zgodności EWG. Art. 16 ust. 1 Protokołu Nr 4 jasno i wyraźnie określa, że dla zastosowania preferencyjnych stawek celnych wymagane jest przedłożenie dowodu pochodzenia towarów w postaci świadectwa przewozowego EUR.1 lub deklaracji eksportera na fakturze. Oznacza to, że dowodów tych nie można zastąpić innymi dowodami, czyli jak w niniejszej sprawie świadectwem zgodności EWG. Ponadto art. 2 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) Nr 1207/2001 z dnia 11 czerwca 2001 r. w sprawie procedur ułatwiających wystawianie świadectw przewozowych EUR.1, sporządzanie deklaracji na fakturze i formularzy EUR.2 i wydawanie zezwoleń niektórym upoważnionym eksporterom w ramach przepisów regulujących handel na warunkach preferencyjnych między Wspólnotą Europejską i niektórymi krajami oraz uchylające rozporządzenie (EWG) nr 3351/83 (Dz. Urz. UE L z dnia 21 czerwca 2001 r. Nr 165, str. 1 – w brzmieniu obowiązującym w dniu przyjęcia zgłoszenia celnego) stanowi, że deklaracje dostawcy mogą być używane przez eksporterów jako dowody, w szczególności na poparcie wniosków o wystawienie świadectw przewozowych EUR.1 lub jako podstawa sporządzenia deklaracji na fakturze. Jeszcze raz w tym miejscu podkreślić należy, że preferencyjny dowód pochodzenia – świadectwo przewozowe EUR.1 lub deklarację na fakturze – wystawia eksporter lub upoważniony przez niego przedstawiciel. Eksporter zobowiązany jest do przedłożenia, na żądanie władz celnych kraju eksportu, wszystkich dokumentów potwierdzających status pochodzenia produktów, jak również wypełnienie innych wymogów Protokołu Nr 4. Powyższe wynika wprost z przepisów art. 17 ust. 3 i art. 21 ust. 3 Protokołu Nr 4.

Na marginesie zauważyć należy, że świadectwo zgodności EWG z dnia [...] kwietnia 1999 r. (k. 115), na które powołuje się skarżący, wystawił A. B., przedstawiciel [...]. Powyższe świadectwo nie dotyczy eksportera F. M. i nie wskazuje na preferencyjne pochodzenie samochodu, w momencie sprzedaży tego samochodu skarżącemu. Nie można zatem twierdzić, że świadectwo EWG wykazuje pochodzenie samochodu, umożliwiające zastosowanie preferencyjnej stawki celnej. Tym bardziej nieuzasadnione jest twierdzenie, że świadectwo EWG jest tym dokumentem (dowodem), który dawał eksporterowi podstawę do wystawienia deklaracji na fakturze. Jak już wyżej podkreślono, belgijskie organy celne nie potwierdziły uprawnienia sprzedawcy do wystawienia deklaracji z uwagi na brak wystarczających dowodów.

Bezpodstawny jest zarzut nieuwzględnienia 3-letniego terminu przechowywania dowodów pochodzenia i dokumentów uzupełniających. Zgodnie z art. 28 ust. 1-2 Protokołu Nr 4 eksporter ubiegający o wystawienie świadectwa przewozowego EUR.1 lub sporządzający deklarację na fakturze, przechowuje te dokumenty łącznie z dokumentami uzupełniającymi co najmniej trzy lata. W niniejszej sprawie, władze celne Belgii w żadnym piśmie nie powoływały się na upływ 3-letniego terminu przechowywania dokumentów jako przeszkodę przeprowadzenia weryfikacji. Okoliczność, że od daty sprzedaży do daty rozstrzygnięcia sprawy minęły ponad trzy lata nie daje zatem podstaw do kwestionowania uprawnienia belgijskich organów celnych do przeprowadzenia weryfikacji.

Z tych względów brak podstaw do uwzględnienia skargi.

Wobec powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę na podstawie art. 151 p.p.s.a.