I SAB/Bd 23/13

Uzasadnienie

I SAB/Bd 23/13

UZASADNIENIE

W dniu 29 kwietnia 2011 r. K. i R. R. (skarżący) złożyli w Drugim Urzędzie Skarbowym w B. zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2010r. (PIT-37), wskazując kwotę nadpłaty w wysokości 105 zł.

Pismem z dnia 18 kwietnia 2013 r. skarżący wnieśli za pośrednictwem organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy na bezczynność Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. w przedmiocie niewydania decyzji w sprawie zwrotu nadpłaty. Wskazali, że nie zwrócono im kwoty nadpłaty w wysokości 105 zł. Zdaniem strony w sprawie nie zachodzą również żadne okoliczności, które uzasadniałyby opóźnienie w załatwieniu sprawy. W szczególności nie wyznaczono stronie terminu do dokonania określonych czynności ani nie zawieszono postępowania.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi, przedstawiając przebieg postępowania oraz wskazując, że organ podatkowy nie pozostawał w zwłoce o czym poinformował strony w piśmie z dnia 31 sierpnia 2012r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania organów.

Stosownie do art. 52 § 1 powołanej ustawy, skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego wnosi się po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka. W myśl natomiast art. 52 § 2 ustawy, przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.

Z zestawienia powyższych przepisów wynika więc, że dokonywana przez wojewódzki sąd administracyjny kontrola działalności administracji publicznej rozpoczyna się dopiero w momencie, kiedy strona wyczerpie możliwość podważenia rozstrzygnięć organów administracji przy pomocy środków zaskarżenia przewidzianych w toku procedowania przed tymi organami, a więc kiedy w sprawie wypowiedziały się organy obu instancji.

Z akt sprawy wynika, że strona wniosła skargę do Sądu na bezczynność Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. w przedmiocie niewydania decyzji w sprawie zwrotu nadpłaty.

Niniejsze postępowanie zainicjowane przed organem w momencie złożenia zeznania o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym 2010r. (PIT-37), prowadzone jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 141 § 1 tej ustawy, w przypadku bezczynności organu w postępowaniu podatkowym stronie służy środek wymuszający załatwienie sprawy, który przez prawodawcę określony został jako "ponaglenie". Podkreślić należy, iż środek ten doktryna i orzecznictwo traktuje jako szczególny środek zaskarżenia, albowiem jego konsekwencją jest konieczność zajęcia przez organ wyższej instancji stanowiska w kwestii wytkniętej bezczynności (por.: J. Borkowski w: B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki, Ordynacja podatkowa. Komentarz, UNlMEX Wrocław 2004 r., str. 542, a także postanowienie NSA z 14 lutego 2006r. I FSK 588/05, LEX nr 193106).

Dopiero po wyczerpaniu środków odwoławczych, a zatem po skorzystaniu przez stronę z tego instrumentu zwalczania uchybień organów, na etapie procedowania przed tymi organami, możliwe jest skuteczne - o ile spełnione zostaną inne wymogi formalne - wniesienie skargi do sądu administracyjnego i rozpoczęcie toku postępowania sądowoadministracyjnego.

Bezczynność organu powinna być zatem zwalczana dostępnym, przewidzianym w Ordynacji podatkowej środkiem w postaci ponaglenia, którego wniesienie (poza reakcją organu lub upływem czasu) warunkowało dopuszczalność przeniesienia sprawy do toku postępowania sądowoadministracyjnego. W aktach sprawy brak jest jednak ponaglenia.

W niniejszej sprawie skarżący wystąpili ze skargą na bezczynność Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. działającego jako organ podatkowy I instancji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. W ocenie Sądu jej rozpatrzenie nie jest możliwe, bowiem prowadziłoby do zastąpienia toku postępowania w sprawie bezczynności organu II instancji - postępowaniem sądowoaministracyjnym. Takie rozwiązanie nie znajduje prawnego uzasadnienia, bowiem sądowoadministracyjny tryb zwalczania bezczynności organu nie jest ani trybem konkurencyjnym w stosunku do drugoinstancyjnego trybu zwalczania bezczynności przez organem administracyjnym, ani trybem substytucyjnym, który mógłby procedowanie przez organem II instancji zastąpić.

Przeciwnie - wniesienie skargi na bezczynność do sądu administracyjnego ma na celu kontrolę poczynań organów, których bezczynność jest zaskarżona do sądu administracyjnego w granicach tej skargi, a zatem w odniesieniu do działań obu instancji organów właściwych w sprawie objętej skargą.

Ponaglenie na niezałatwienie sprawy w terminie, którego skutkiem jest uruchomienie działania nadzorczego organu wyższego stopnia, wnosi się bezpośrednio do tego organu, którym w niniejszej sprawie jest Dyrektor Izby Skarbowej w B.

Z akt sprawy wynika natomiast, że strona nie złożyła ponaglenia do organu wyższego stopnia. W konsekwencji skarga inicjująca niniejsze postępowanie sądowe wniesiona na bezczynność organu I instancji, tj. Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w B. została złożona przedwcześnie i jako taka - jest skargą niedopuszczalną.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 w zw. z art. 52 § 1 p.p.s.a. postanowił, jak w sentencji.