II SAB/Sz 54/13

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] r. E.L., powołując się na art. 2 i art. 10 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2001 r. Nr 112, poz. 1198 ze zm.), zwróciła się do Starosty o pisemne udostępnienie jej informacji publicznej dotyczącej Powiatu w następującym zakresie:

1. W jaki sposób władze Powiatu zapewniają, że na terenie pomieszczeń publicznych, będących w trwałym zarządzie jednostek organizacyjnych samorządu powiatowego w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami:

a) krzyże tam wiszące nie będą zdejmowane pomimo żądań osób należących do mniejszości wyznaniowych, ateistycznych, dewiackich, nihilistycznych, anarchistycznych, komunistycznych, satanistycznych, faszystowskich,

czy nazistowskich;

b) krzyże mają prawo być tam zawieszane pomimo protestów osób należących

do mniejszości wyznaniowych, ateistycznych, dewiackich, nihilistycznych, anarchistycznych, komunistycznych, satanistycznych, faszystowskich,

czy nazistowskich;

c) obok krzyży mogą być, zgodnie z zasadą wzajemnego poszanowania i tolerancji, wieszane symbole innych religii, których kult nie sprzeciwia się podstawowym zasadom porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności w których reguły wierzeń nie mają związku z szerzeniem zła, nienawiści, destrukcji, przestępczości;

d) krzyż wiszący na ścianie, a także inne ewentualnie znajdujące się obok niego symbole religijne, nie mogą być tak umieszczone w stosunku do godła lub flagi Rzeczypospolitej Polskiej, że mogłoby to wywoływać poczucie prymatu prawa religijnego stanowionego nad prawem państwowym stanowionym, w szczególności godło nie jest umieszczone poniżej symboli religijnych i nie jest mniejszych rozmiarów od symboli religijnych;

e) krzyż wiszący na ścianie, a także inne ewentualnie znajdujące się obok niego symbole religijne, nie mogą być tak umieszczone w stosunku do siebie, że mogłyby wywoływać poczucie dominacji któregoś z nich w stosunku do pozostałych;

f) krzyż wiszący na ścianie, a także inne ewentualnie znajdujące się obok niego symbole religijne nie mogą być umieszczone na tyle blisko godła Rzeczypospolitej Polskiej, że mogłoby to wywoływać poczucie zatracenia rozdziału państwa od Kościoła lub od innych związków wyznaniowych;

g) krzyż lub inne symbole religijne umieszczone na ścianach powinny być otaczane nie mniejszą czcią niż godło i flaga państwowe, w szczególności krzyż nie może wisieć obrócony o 180 stopni z postacią Chrystusa głową skierowaną ku dołowi.

2. Czy na terenie Powiatu (w tym na terenie jednostek podległych organom powiatu) obowiązują jakiekolwiek akty prawne, których przedmiot regulacji dotyczy kwestii przedstawionych powyżej, a jeśli nie to, czy mają miejsce w Powiecie prace legislacyjne mające na celu zmianę prawa w kierunku wdrożenia tego typu lub podobnych regulacji mających na celu prawne uregulowanie zawieszania symboli religijnych, zgodnie z konstytucyjnymi zasadami poszanowania religii, ich równouprawnienia oraz rozdziału państwa od kościołów i związków wyznaniowych a jeżeli tak, to wnoszę również o podanie, czego one konkretnie dotyczą, które osoby są odpowiedzialne za prace nad projektami, jaki jest zakresie przedmiotowy tych projektów, jakie są założenia i ustalenia do tych projektów, jaki jest ich tekst, jaki jest ewentualny czas niezbędny do zakończenia prac nad nimi.

W dniu [...] r. E.L., wobec nieuzyskana jakiejkolwiek informacji w sprawie złożonego wniosku, złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na bezczynność Starosty zarzucając mu naruszenie terminów do załatwienia sprawy i wnosząc o zobowiązanie organu do rozpoznania jej wniosku z dnia [...] r. w terminie 14 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku.

Odpowiadając na skargę Starosta wniósł o odstąpienie od rozpatrywania skargi na bezczynność, ewentualnie o jej oddalenie i odstąpienie od wymierzenia grzywny. W wyjaśnieniach organ wskazał, że w dniu [...] r. udzielono skarżącej odpowiedzi. W tym samym dniu wpłynęła do organu skarga na bezczynność organu. Ponadto, Starosta wyjaśnił, że z uwagi na to, iż ustawodawca w katalogu zadań opisanych w ustawie o samorządzie powiatowym nie przewidział możliwości regulowania przez powiat zasad umieszczania w obiektach oddanych w trwały zarząd symboli religijnych, to do rozpatrzenia wniosku nie powinny mieć zastosowania przepisy przewidziane w ustawie o dostępie do informacji publicznej.

Na rozprawie w dniu 26 czerwca 2013 r. pełnomocnik organu - radca prawny R.J. przyznał, że pierwotnie mylnie zakwalifikowano wniosek skarżącej jako podanie złożone w sprawie z zakresu administracji publicznej, w której zastosowanie miałyby przepisy K.p.a., w rozumieniu art. 1 tego Kodeksu, i tym samym niewłaściwie przyjęto termin do załatwienia tej sprawy, gdy tymczasem sprawa wniosku winna być załatwiona w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, w terminie 14 dni. Tym niemniej skarżącej udzielono już zadanych informacji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny z w a ż y ł, co następuje.

Poddanie kontroli bezczynności na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej poprzedzone być musi oceną, czy żądanie domagającego się udzielenia informacji od organu, mieści się w obszarze zagadnienia przez tą ustawę określonego.

Przedmiotem udzielenia informacji miały być pytania zawarte we wniosku E.L. z dnia [...] r. Nie budzi wątpliwości Sądu, że dotyczył on spraw, które miały być, w ocenie skarżącej, związana z realizacją zadań przez władze Powiatowe i jednostki podległe organom Powiatu.

W myśl art. 13 ust. 1 ustawy, udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku. W tym terminie Starosta winien sprawę wniosku załatwić albo poprzez udzielenie żądanej informacji, ewentualnie wskazanie gdzie taka informacja jest upubliczniona, albo poinformowanie, że nie stanowi ona informacji publicznej, czy też wydanie decyzji odmownej. We wskazanym terminie Starosta w żaden z tych sposobów sprawy nie załatwił.

Pismo stanowiące częściową odpowiedź organu na zadane pytania do skarżącej wysłano w dniu [...] r., informując, że odnośnie umieszczania symboli religijnych i państwowych w jednostkach organizacyjnych Powiatu [...] obowiązują powszechne zasady określone w przepisach prawa, w szczególności w ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych (Dz. U. z 2005 r. Nr 235, poz. 2000 ze zm.). Starosta wyjaśnił, że w Powiecie nie ma innych niż powszechnie obowiązujących uregulowań dotyczących zasad umieszczania symboli religijnych w pomieszczeniach będących w trwałym zarządzie jednostek organizacyjnych.

Zdaniem Sądu, odpowiedź ta nie dotyczyła jednak pytania poruszonego w pkt 2 wniosku, a mianowicie, czy mają miejsce w jednostkach powiatowych prace legislacyjne zmierzające do zmiany prawa w kierunku wdrożenia tego typu lub podobnych regulacji, mających na celu prawne uregulowanie zawieszania symboli religijnych, zgodnie z konstytucyjnymi zasadami poszanowania religii, ich równouprawnienia. W tym zakresie swoje stanowisko Starosta Powiatu zaprezentował dopiero w odpowiedzi na skargę z dnia [...] r., podając, że ustawodawca w katalogu zadań opisanych w ustawie o samorządzie powiatowym nie przewidział możliwości regulowania przez powiat zasad umieszczania w obiektach oddanych w trwały zarząd symboli religijnych.

W tym miejscu zasadnym jest przypomnienie celu jakiemu służyć ma wniesienie skargi do sądu administracyjnego na bezczynność organu. Istotą skargi na bezczynność organu jest doprowadzenie do wydania przez organ aktu lub dokonania wynikającej z przepisów prawa czynności. Z treści art. 149 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270) wynika a contrario, że wykonanie przez organ tego obowiązku wyłącza możliwość uwzględnienia skargi nawet wówczas, gdy wydanie aktu lub dokonanie czynności nastąpiło z naruszeniem terminu przewidzianego do jej wydania (postanowienie NSA z dnia 16 marca 2000 r., sygn. akt I SAB 201/99).

W rozpoznawanej sprawie w momencie wniesienia skargi Starosta pozostawał w stanie bezczynności, wobec niezałatwienia w pełni wniosku skarżącej z dnia [...]. Żądaną informację publiczną organ udostępnił skarżącej po wniesieniu skargi do sądu administracyjnego, zaś ostatecznie formułując odpowiedź na skargę, która została jej następnie, jeszcze przed rozprawą sądową, doręczona.

Wystąpiła zatem okoliczność uniemożliwiająca merytoryczne rozpoznanie skargi. W przypadku, gdy po wniesieniu skargi na bezczynność organu - w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1 – 4a ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym, organ wyda akt lub dokona czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, co do których pozostawał w bezczynności, zastosowanie znajduje art. 161 § 1 pkt 3 ww. ustawy, przewidujący umorzenie postępowania sądowego z uwagi na jego bezprzedmiotowość z innych przyczyn (por. uchwała składu 7 sędziów NSA z dnia 26 listopada 2008 r., sygn. akt I OPS 6/08).

Z tych względów Sąd umorzył postępowanie sądowe wywołane skargą E.L. na bezczynność Starosty. Jednocześnie Sąd uznał,

że kilkunastodniowe opóźnienie w realizacji wniosku nie miało postaci rażącego naruszenia prawa, dlatego odstąpił od wymierzenia organowi grzywny o której mowa w art. 149 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i orzekł jak w pkt II wyroku, na podstawie art. 149 § 1 tej ustawy. O zasądzeniu zwrotu kosztów postępowania Sąd postanowił w oparciu o art. 201 § 1 ww. ustawy, uznając, że udzielenie przez organ wyjaśnień (załatwienie sprawy) nastąpiło w wyniku wniesionej przez E.L. skargi, a więc w ramach działania samokontrolnego.