III SA/Łd 627/13

Uzasadnienie

W dniu 14 maja 2013 roku A. Spółka jawna w likwidacji z siedzibą w K. Ł. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na postanowienie Dyrektora Izby Celnej w Ł. z dnia [...] r. odmawiające przywrócenia terminu na uzupełnienie braków wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania.

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w wysokości 100 zł spółka wystąpiła z wnioskiem przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od obowiązku jego uiszczenia. W urzędowym formularzu PPPr wniosku o prawo pomocy rozszerzyła swoje żądanie domagając się całkowitego zwolnienia od kosztów oraz ustanowienia pełnomocnika z urzędu w osobie adw. J. B. Ze złożonego oświadczeniu o majątku i dochodach, akt sprawy oraz dodatkowych dokumentów i oświadczeń złożonych na wezwanie referendarza sądowego wynika, że spółka od 2008 roku nie prowadzi działalność gospodarczej, nie posiada żadnego majątku ani środków finansowych. W odpowiedzi na wezwanie referendarza sądowego dotyczące sytuacji majątkowej i rodzinnej wspólników spółki, a obecnie jej likwidatorów D. Ł. oświadczył, iż nie prowadzi z żoną wspólnego gospodarstwa domowego, dodatkowo od marca 2007 roku na skutek umowy majątkowej małżeńskiej wyłączony został łączący ich ustrój ustawowej wspólności majątkowej i zastąpiony ustrojem rozdzielności majątkowej, nie posiada żadnego majątku ani oszczędności. Jego źródłem utrzymania jest wynagrodzenie za pracę w wysokości 1.600 zł brutto miesięcznie, które w całości wydatkuje na swoje utrzymanie tj. koszty związane z utrzymaniem mieszkania ok. 250 zł miesięcznie, leki ok. 200 zł miesięcznie, dojazdy do pracy ok. 300 zł. Drugi ze wspólników J. W. oświadczył, że nie prowadzi z żoną wspólnego gospodarstwa domowego i pozostaje z nią w ustroju rozdzielności majątkowej małżeńskiej, nie posiada żadnego majątku ani oszczędności, źródłem jego utrzymania jest wynagrodzenie za pracę w wysokości 400 zł miesięcznie w firmie prowadzonej przez jego syna, który także pomaga mu w utrzymaniu.

Referendarz sądowy zważył, co następuje:

Wniosek skarżącej jest zasadny.

Zgodnie z postanowieniami przepisów ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.)- art. 4 pkt 1 i art. 22 § 1- spółka jawna jest spółką osobową która z chwilą wpisu do rejestru staje się podmiotem prawa i przedsiębiorcą - art. 251 § 1 powołanej ustawy. Zgodnie z przepisem art. 25 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.) – dalej "p.p.s.a." zdolność sądową mają także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień. Skoro skarżąca spółka jawna była podatnikiem podatku akcyzowego to ma zdolność sądową, a wobec tego w sprawach dotyczących tego podatku jest stroną postępowania.

Stosownie do przepisu art. 243 § 1 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. W myśl art. 245 § 1 powołanej ustawy prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. W niniejszej sprawie skarżąca wystąpiła o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata czyli o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym.

Stosownie do treści art. 246 § 2 pkt 1 p.p.s.a. prawo pomocy w zakresie całkowitym może zostać przyznane, gdy spółka wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania. Wykazanie powyższych okoliczności powinno nastąpić przez złożenie stosownego oświadczenia obejmującego dokładne dane o stanie majątkowym i dochodach. Zgodnie z zasadą obowiązującą w postępowaniu przed sądem administracyjnym - wyrażoną w art. 199 p.p.s.a. - strona ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Prawo pomocy stanowi wyjątek od tej zasady i może zostać przyznane osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej w zakresie całkowitym - gdy wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie kosztów postępowania (art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a.).

Ze złożonego na urzędowym formularzu wniosku o przyznanie prawa pomocy oraz akt sprawy wynika, że spółka, znajduje się w likwidacji, zaprzestała prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej, nie posiada majątku. W sytuacji jednak gdy spółka jawna nie ma dostatecznych środków na pokrycie kosztów postępowania, to ze względu na wynikającą z art. 22 § 2 K.s.h. nieograniczoną odpowiedzialność jej wspólników za zobowiązania spółki należało przy ocenie zasadności wniosku spółki wziąć również pod uwagę sytuację majątkową jej wspólników. Byli wspólnicy, a obecnie likwidatorzy spółki także nie dysponują środkami finansowymi ani majątkiem umożliwiającym pokrycie obciążających spółkę kosztów sądowych. Łącza kwota posiadanych na utrzymanie środków z trudem starczyłaby bowiem na pokrycie kosztów wpisów sądowych we wszystkich wniesionych skargach W tym miejscu wskazać należy, iż w Wydziale III WSA w Łodzi ze skarg spółki toczy się obecnie 10 postępowań, w których łączna wysokość wpisów od skarg wynosi 1.000 zł. Uwzględniając powyższe, oraz treść art. 245 § 2 i art. 246 § 2 pkt 1 p.p.s.a. należało uznać, że skarżąca wykazała, iż nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania w przedmiotowej sprawie i dlatego w celu zachowania prawa strony do rozpatrzenia jej sprawy przez sąd zasadnym jest przyznanie jej prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 246 § 2 pkt 1 w związku z art. 258 § 2 pkt 7 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.

e.o.