• I SA/Lu 637/13 - Postanow...
  29.03.2024

I SA/Lu 637/13

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie
2013-09-04

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Marcin Małek /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie Marcin Małek po rozpoznaniu w dniu 4 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. Sp. z o.o. z siedzibą w W. o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. Sp. z o.o. z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w B. z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie nadpłaty w podatku od gier za grudzień 2011 r. p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

A. Sp. z o.o. z siedzibą w W. złożyła wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Wskazując, ze znajduje się w bardzo trudnej sytuacji finansowej podniosła, że wysokość straty za 2012 r. wyniosła 4.341.561,56 zł. W chwili obecnej zamknięte są salony gier należące do spółki, a znajdujące się w nich automaty wraz z gotówka zostały zabezpieczone. Z oświadczenia spółki wynika, że jej kapitał zakładowy wynosi 4.000.000,00 zł, zaś wartość środków trwałych szacowana jest na kwotę 5.841.741,70 zł. Spółka posiada dwa rachunki bankowe ze stanem środków 102,13 zł i 65 zł.

Wobec uznania, że złożone oświadczenie nie jest wystarczające do oceny sytuacji majątkowej skarżącej, na podstawie art. 255 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm. - dalej "p.p.s.a.") wezwano ją do złożenia wyjaśnień dotyczących swojej sytuacji materialnej.

W odpowiedzi, skarżąca przedłożyła: sprawozdanie finansowe za 2012 r., wyciąg z jednego rachunku bankowego za okres od 18 kwietnia 2013 r. do 30 czerwca 2013 r., kserokopię deklaracji podatku dochodowego od osób prawnych za rok 2012 wraz z korektą, bilans spółki, zestawienie sald i obrotów za 2012 r., wykaz automatów zajętych przez Urząd Celny, wykaz środków trwałych znajdujących się na magazynie oraz będących w użyciu, a także wykaz niezapłaconych zobowiązań oraz dokumenty (tytuły wykonawcze i zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych) dotyczące prowadzonych przeciwko niej postępowań egzekucyjnego. Ponadto strona złożyła oświadczenie o obowiązku czynienia dopłat przez wspólników spółki na jej rzecz, wskazując, że takowe w przeciągu ostatnich 12 miesięcy nie były dokonywane.

Referendarz sądowy zważył, co następuje:

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 243 § 1 p.p.s.a. - stronie na jej wniosek może być przyznane prawo pomocy. Z kolei, zgodnie z art. 245 § 1 p.p.s.a., prawo pomocy może zostać udzielone w zakresie częściowym lub całkowitym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 p.p.s.a.). Z kolei prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub części (...) lub obejmuje ustanowienie fachowego pełnomocnika w osobie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 p.p.s.a.).

Skarżąca spółka zażądała przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. Mając to na uwadze, należy przywołać zasadę wyrażoną w art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., zgodnie z którą, przyznanie osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawa pomocy może być przyznane w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Jak wynika z powołanego wyżej przepisu, przyznanie prawa pomocy tej kategorii podmiotom uzależnione jest od wykazania przez wnioskodawcę braku możliwości wyłożenie środków niezbędnych na pokrycie kosztów postępowania. Tak więc wykazanie braku środków jest warunkiem niezbędnym do uzyskania ulgi w postaci prawa pomocy, nie kreuje jednakże po stronie wnioskodawcy swoistego rodzaju roszczenia o jego przyznanie. Zasadą bowiem jest, że każdy kto wnosi do Sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, obowiązany jest do uiszczenia stosownych kosztów sądowych. Udzielenie stronie prawa pomocy jest niczym innym jak formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe.

Innymi słowy inicjatywa dowodowa w stosunku do okoliczności, z których strona wywodzi uprawnienie do zastosowania wobec niej prawa pomocy, ciąży na stronie. Rozstrzygnięcie wniosku zależy od tego, co zostanie przez stronę udowodnione (por.: J. P. Tarno: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004, s. 319).

W stosunku do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, przyznanie prawa pomocy jest możliwe tylko i wyłącznie w sytuacji wyczerpującego przedstawienia informacji dotyczącej sytuacji materialnej takiego podmiotu. O jego kondycji można zaś wnioskować na podstawie dwóch rodzajów dokumentów. Pierwszy, stanowią szeroko pojęte dokumenty księgowe, takie jak sprawozdanie finansowe, w skład którego wchodzą: bilans oraz rachunek zysków i strat, które obrazują stan podmiotu po zakończeniu pewnego okresu. Drugi rodzaj dokumentów stanowią zaś dokumenty bieżące, które wskazują na jego realne, rzeczywiste i co istotne aktualne możliwości finansowe. Do takich dokumentów należą zaś między innymi wydruki z rachunków bankowych oraz tzw. raporty kasowe.

W tym miejscu podniesienia wymaga, że skarżąca w oświadczeniu o jej majątku i dochodach wskazała, iż posiada dwa rachunki bankowe. Następnie wezwana do złożenia wyciągów ze wszystkich posiadanych rachunków bankowych, przedłożyła wyciąg wyłącznie z jednego ze wskazanych rachunków. Nie złożenie wyciągu z drugiego z posiadanych rachunków uzasadnia podejrzenie, że stanowi to rezultat celowego działania, mającego na celu ukazanie sytuacji skarżącej w sposób przemawiający na rzecz przyznania jej prawa pomocy. Przyznanie prawa pomocy w jakimkolwiek zakresie nie jest jednak możliwe w sytuacji gdy przedstawiona przez stronę sytuacja materialna i finansowa budzi jakiekolwiek wątpliwości, których strona mimo wezwania nie usuwa. Działalnie takie w istocie uniemożliwia dokonanie analizy bezpośredniej kondycji finansowej spółki oraz jej możliwości płatniczych. Z rachunku bankowego wynika bowiem jaka jest ilość i częstotliwość poszczególnych transakcji (zarówno uznaniowych jak i obciążeniowych) oraz jaką gotówką spółka jest w stanie dysponować. Trudno jest orzekać o możliwościach płatniczych spółki nie dokonując analizy wyciągu z jej rachunku bankowego, za pośrednictwem którego, jak można domniemywać spółka przeprowadza większość operacji finansowych. Należy bowiem wskazać, iż spółka uzyskała w ubiegłym roku przychód w wysokości 209.674.201,47 zł, zaś w okresie od 18 kwietnia do 30 czerwca br, za pośrednictwem tego rachunków odbyło się jedynie kilka operacji w tym 3 realizacje zajęcia rachunku na łączną kwotę 139.654,77 zł. Z drugiej zaś strony, jeśli rzeczywiście na rachunku tym Spółka nie posiada środków, to wyciąg taki stanowiłby istotny dokument źródłowy pozwalający potwierdzić ten fakt.

Reasumując, w ocenie referendarza sądowego, skarżąca wobec niezłożenia wyciągów ze wszystkich posiadanych rachunków bankowych uniemożliwiła dokonanie rzetelnej oceny jej sytuacji majątkowej, a w konsekwencji pozytywne rozpatrzenie złożonego wniosku.

Niezależnie od powyższego, wskazania wymaga, że przez pojęcie "środki" o którym mowa w art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. należy rozumieć nie tylko środki finansowe gromadzone na rachunkach bankowych, lecz również wartość środków trwałych, a także wysokość kapitału zakładowego. Innymi słowy "brak środków" na pokrycie niezbędnych kosztów nie ogranicza się tylko do braku środków finansowych, ale odnosi się do ogólnej sytuacji majątkowej podmiotu ubiegającego się o przyznanie ulgi w postaci prawa pomocy. Sąd (referendarz sądowy) oceniając wniosek strony o przyznanie prawa pomocy bierze bowiem pod uwagę jedynie dane o jej stanie majątkowym i dochodach (por. M. Grzymisławska-Cybulska, Zakresy podmiotowy i przedmiotowy wniosku o przyznanie prawa pomocy osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym "Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2007, nr 1, s. 38). Pod pojęciem stanu majątkowego należy zaś rozumieć nie tylko zasób gotówki znajdujący się w posiadaniu strony, lecz również środki finansowe ulokowane w majątku ruchomym i nieruchomym (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 11 maja 2012 r., sygn. akt II FZ 390/12; postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 marca 2011 r., sygn. akt I OZ 144/11). Z tego też względu posiadanie majątku, w postaci jakichkolwiek aktywów zawsze rzutuje na ocenę spełnienia tej przesłanki.

Biorąc pod uwagę powyższe oraz treść oświadczenia spółki i załączonych dokumentów źródłowych nie sposób stwierdzić, że nie ma ona możliwości wyłożenia środków niezbędnych na pokrycie kosztów wpisu od skargi nie tylko w tej sprawie lecz również w pozostałych 31 sprawach zawisłych przed Sądem na skutek jej skarg, których łączna wysokość wynosi około 50.000,00 zł.

Przede wszystkim wskazania wymaga, że skarżąca jest osobą prawną - spółką prawa handlowego, powołaną celem prowadzenia działalności gospodarczej, a więc w celu zarobkowym, nastawionym na przynoszenie zysków swoim udziałowcom. W tej więc sytuacji, w której wolą tychże udziałowców jest dalsze podtrzymywanie bytu prawnego spółki oraz jej funkcjonowania w obrocie gospodarczym, winni oni uzupełnić ewentualne niedobory środków niezbędnych na pokrycie jej uzasadnionych wydatków. Do wydatków tych należy zaś zaliczyć także wydatki związane z toczącymi się postępowaniami sądowymi. Brak jest bowiem racjonalnego uzasadnienia dla przerzucania tych kosztów na podatników, poprzez ich pokrycie ze środków publicznych.

Jednocześnie zważenia wymaga, że pomimo ujemnego zysku z kolejnego już roku obrotowego oraz straty podatkowej spółka nadal prowadzi działalność gospodarczą i to w znacznych rozmiarach. Spółka posiada kapitał zakładowy w kwocie 4.000.000,00 zł, oraz aktywa trwałe o wartości 7.388.635,16 zł, w tym budynki i lokale (1.316.268,79 zł) oraz środki trwałe w budowie (311.442,96 zł). Dodatkowo spółka na koniec 2012 r. posiadała aktywa obrotowe w wysokości 2.608.180,22 zł, w tym należności krótkoterminowe na kwotę 129.931,82 zł.

Już samo to wskazuje, że spółka ma możliwość opłacenia wymaganych na obecnym etapie postępowania kosztów z posiadanych środków. Nie można również pominąć, że opodatkowany przychód spółki za 2012 r. wyniósł 209.674.201,47 zł, co wskazuje, że prowadzona przez nią działalność jest znacznych rozmiarów, nawet przy uwzględnieniu zamknięcia w pierwszym kwartale 2013 r. części (niewielkiej bo 9) salonów gier. Jednocześnie wyjaśnienia wymaga, że wykazana w zeznaniu podatkowym strata nie może stanowić podstawy do przyjęcia, iż przedmiotowy wniosek winien zostać uwzględniony. Należy mieć bowiem na uwadze, że strata podatkowa powstaje wskutek nadwyżki kosztów uzyskania nad przychodem, co skutkuje jedynie brakiem dochodu do opodatkowania - brakiem obowiązku zapłaty podatku dochodowego, nie stanowi natomiast automatycznie o braku środków finansowych.

Wskazać przy tym należy, że spółka jako podmiot powołany celem prowadzenia działalności gospodarczej, powinna w procedurze planowania wydatków, uwzględniać również potrzebę gromadzenia środków na prowadzenie ewentualnych postępowań sądowych i liczyć się z koniecznością ponoszenia kosztów na ten cel. Zgodnie z utrwalonym poglądem orzecznictwa, skoro dostępność do sądu wymaga z natury rzeczy posiadania środków finansowych, posiadanie tych środków staje się istotnym składnikiem działalności gospodarczej, zaś podmiot prowadzący działalność gospodarczą, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinien uwzględnić także konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego. Poza tym niedopuszczalnym jest by koszty sądowe były stawiane na ostatnim miejscu za wszystkimi pozostałymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej. Wystąpienie kosztów sądowych wchodzi w zakres ryzyka prowadzonej działalności gospodarczej. Ryzyko niepowodzenia takiej działalności nie powinno zaś obciążać dochodów budżetowych państwa związanych z działalnością sądów. W przeciwnym razie, to budżet, a w konsekwencji całe społeczeństwo musiałoby kredytować działania podmiotu gospodarczego polegające na kwestionowaniu na drodze sądowej rozstrzygnięć organów podatkowych.

W tych okolicznościach brak jest podstaw do stwierdzenia zależności pomiędzy przedstawioną przez skarżącą sytuacją materialno-finansową, a brakiem po jej stronie możliwości wywiązania się z obowiązku poniesienia kosztów związanych z udziałem w sprawie. W przypadku skarżącej źródeł ich pokrycia można upatrywać w bieżących zyskach z prowadzonej działalności gospodarczej, posiadanych środkach trwałych lub aktywach obrotowych, ewentualnie w dopłatach udziałowców spółki.

Ubocznie należy przypomnieć stronie uwagę, że w razie uwzględnienia skargi przez sąd, przysługuje stronie skarżącej od organu który wydał zaskarżony akt zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia swoich praw, o czym z pewnością skarżąca wie z uwagi na ilość rozpoznanych z jej inicjatywy skarg oraz fakt reprezentowania jej przez profesjonalnego pełnomocnika.

Mając na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a., w związku art. 258 § 2 pkt 7 p.p.s.a., orzeczono jak na wstępie.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...