• IV SA/Wa 1295/13 - Postan...
  28.03.2024

IV SA/Wa 1295/13

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2013-09-06

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Teresa Zyglewska /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Teresa Zyglewska po rozpoznaniu w dniu 6 września 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku S. G. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata w sprawie ze skargi S. G. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych [...] Oddział w W. z dnia [...] grudnia 1990 roku znak: [...] w przedmiocie podwyższenia emerytury postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy.

Uzasadnienie

S. G. zaskarżyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie 54 decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych [...] Oddziału w W. w sprawie uprawnień do świadczeń oraz wymiaru świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniami wydanymi na posiedzeniu niejawnym w dniu 27 czerwca 2013 r. odrzucił wszystkie skargi wskazując, że właściwy do orzekania w tych sprawach jest sąd powszechny, a nie sąd administracyjny.

Wnioskiem z dnia 12 lipca 2013 r. skarżąca zwróciła się o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym, obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata.

W złożonym na urzędowym formularzu oświadczeniu o stanie rodzinnym, majątku i dochodach S. G. podała, że jest wdową i samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe. Osiąga dochód z wojskowej renty rodzinnej po zmarłym mężu w wysokości 3.438,99 zł netto miesięcznie. Jedyny majątek nieruchomy skarżącej stanowi mieszkanie o powierzchni 25,24 m2. Strona wskazała też, że posiada oszczędności w wysokości 10.000 zł, z przeznaczeniem na własny pogrzeb.

Uzasadniając przedmiotowy wniosek skarżąca wywiodła, że po śmierci męża w 2009 r. poniosła koszty związane z jego pochówkiem, obecnie natomiast ponosi również koszty pomocy ciężko choremu synowi, który prowadzi odrębne gospodarstwo domowe. Do kosztów tych strona zaliczyła opłaty za mieszkanie po mężu, w którym syn mieszka, a także wydatki na żywność, lekarstwa i bilet miejski. S. G. nadmieniła, że syn obecnie nie pracuje, w związku z bólami chorych nóg często przebywa w szpitalach i otrzymuje zasiłek chorobowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Podała również, że cierpi na schorzenia układu krążenia, co wiąże się z koniecznością wydatkowania środków na coraz droższe leki. Stwierdziła, że chce odzyskać "niedopłatę emerytury nauczycielskiej", aby przeznaczyć ją na skuteczniejsze leczenie syna.

Do wniosku skarżąca dołączyła kopię decyzji Dyrektora Wojskowego Biura Emerytalnego w W. z dnia [...] marca 2013 r. o waloryzacji wojskowej renty rodzinnej, potwierdzającą podaną w formularzu wysokość otrzymywanego świadczenia (3.438,99 zł netto; 4.201,09 zł brutto miesięcznie), a także kopię potwierdzenia rejestracji otwarcia rachunku oszczędnościowego w dniu 22 maja 2013 r., na którym zdeponowano kwotę 10.000 zł. Ponadto do wniosku skarżąca dołączyła kopię umowy z dnia [...] grudnia 2004 r. ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i jego sprzedaży, na podstawie której nabyła ona lokal, w którym zamieszkuje, kopię odpisu skróconego aktu zgonu męża, rachunki za usługi pogrzebowe z września 2009 r., fakturę VAT za nagrobek z kwietnia 2010 r., kpię pisma skarżącej i jej męża do Komendy Dzielnicowej Milicji Obywatelskiej z czerwca 1981 r. w sprawie pobicia syna przez rówieśników, dokumenty mające potwierdzać chorobę syna, a także zestawienie kosztów poniesionych na pomoc synowi w okresie od 1 sierpnia 2009 r. do końca 2012 r. Pomoc udzieloną synowi w 2012 r. skarżąca oszacowała na 7.585,50 zł.

Referendarz sądowy postanowieniem z dnia 29 lipca 2013 r. odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie. Odpis postanowienia doręczono stronie w dniu 9 sierpnia 2013 r.

W dniu 16 sierpnia 2013 r. S. G. wniosła sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego, zarzucając naruszenie art. 6 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, które polegać miało na nieudzielelniu jej potrzebnych wskazówek przed złożeniem wniosku o przyznanie prawa pomocy.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej powoływanej również jako ppsa, w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.

Przedmiotem postępowania po złożeniu sprzeciwu nie jest więc ocena postanowienia, czy też zarządzenia wydanego przez referendarza sądowego, lecz ponowne rozpoznanie wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie wnioskowanym przez stronę.

Przystępując do oceny sytuacji materialnej i możliwości płatniczych skarżącej w pierwszej kolejności należy wskazać, że generalną zasadą postępowania sądowoadministracyjnego jest ponoszenie kosztów związanych z udziałem w postępowaniu. Zgodnie bowiem z art. 199 ppsa strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Stosownie do treści art. 246 § 1 ppsa prawo pomocy przysługuje osobie fizycznej w zakresie całkowitym - gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania (pkt 1), zaś w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (pkt 2).

Z treści powołanego przepisu wynika, że instytucja przyznania prawa pomocy ma charakter wyjątkowy i jest stosowana tylko w przypadkach osób, które wykażą, że znajdują się w trudnej sytuacji materialnej. Do osób tych można zaliczyć osoby rzeczywiście ubogie, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspokajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.

Przepisy art. 246 § 1 ppsa jednoznacznie wskazują także, że to na wnioskującym o przyznanie prawa pomocy spoczywa ciężar wykazania okoliczności uzasadniających uwzględnienie jego żądania.

Oceniając wykazane we wniosku o przyznanie prawa pomocy z dnia 12 lipca 2013 r. stan rodzinny, dochody i stan majątkowy skarżącej, nie można stwierdzić, że jest ona osobą zdolną do zaspokojenia jedynie podstawach potrzeb życiowych.

Regularny dochód skarżącej z wojskowej renty rodzinnej wynosi 4.201,09 zł brutto miesięcznie i kilkakrotnie przekracza wysokość najniżej emerytury lub renty, która zgodnie z Komunikatem Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 lutego 2013 r. w sprawie kwoty najniższej emerytury i renty, dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sierot zupełnych oraz kwot maksymalnych zmniejszeń emerytur i rent (Monitor Polski z 2013, poz. 95), wnosi obecnie 831,15 zł brutto miesięcznie.

Poza stałym źródłem dochodu w postaci opisanego świadczenia rentowego skarżąca dysponuje oszczędnościami w kwocie 10.000 zł - jak wskazuje - z przeznaczeniem na własnym pogrzeb. Pozwala to stwierdzić, że dochód uzyskiwany przez stronę umożliwia jej nie tylko pokrycie kosztów koniecznego utrzymania jednoosobowego gospodarstwa domowego ale także pomoc choremu synowi, a co więcej - wygospodarowanie dodatkowych środków z przeznaczeniem na inne cele.

Nie można nie zauważyć, że wykazywane przez S. G. wydatki związane z pochówkiem męża, które z pewnością stanowiły dla wnioskującej znaczne obciążenie, zostały poniesione w drugiej połowie 2009 r. i na początku 2010 r. Zgodnie zaś z potwierdzeniem banku rachunek oszczędnościowy, na którym strona zdeponowała 10.000 zł został otwarty w maju bieżącego roku, zatem około trzy lata po poniesieniu wydatków związanych z pochówkiem męża. Powyższe okoliczności zostały wskazane w uzasadnieniu postanowienia referendarza sądowego z dnia 29 lipca 2013 r., a strona nie zakwestionowała ich w sprzeciwie z dnia 16 sierpnia 2013 r.

Jeżeli więc skarżąca uzyskuje stały dochód w wysokości ponad 3.400 zł netto miesięcznie, z którego nie tylko pokrywa koszty utrzymania samodzielnie prowadzonego gospodarstwa domowego ale także przeznacza środki na pomoc synowi (w ubiegłym roku ponad 7.500 zł), a jednocześnie jest w stanie wygospodarować i zdeponować w banku oszczędności w kwocie 10.000 zł, to nie kwestionując w żadnym razie zasadności zabezpieczenia środków na wypadek własnej śmierci, nie można stwierdzić, że S. G. spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy wskazane w art. 246 § 1 ppsa.

Odnosząc się do zarzutu postawionego przez skarżącą w sprzeciwie z dnia 16 sierpnia 2013 r. należy stwierdzić, że skarżącej udzielono potrzebnych wskazówek i pouczeń co do czynności procesowych. W szczególności w piśmie z dnia 1 lipca 2013 r. poinformowano ją o możliwości oraz trybie złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy, z której to możliwości strona skorzystała. Z kolei w postanowieniu z dnia 29 lipca 2013 r. przedstawiono ustalony na podstawie oświadczeń wnioskodawczyni i złożonych przez nią dokumentów źródłowych stan rodzinny, dochodowy i majątkowy oraz wyjaśniono powody odmowy uwzględnienia jej wniosku. W złożonym sprzeciwie strona w żaden sposób nie zakwestionowała ustaleń referendarza sądowego, ani nie powołała jakichkolwiek okoliczności, które mogłyby uzasadnić przeprowadzenie przez Sąd dodatkowego postępowania, mającego na celu wyjaśnienie wątpliwości, czy też uzupełnienie informacji dotyczących stanu rodzinnego, majątkowego, bądź dochodów S. G..

Okoliczności wykazane przez stronę w przedmiotowym wniosku i wynikające z dołączonych do niego dokumentów źródłowych były dla Sądu wystarczające do dokonania oceny możliwości płatniczych skarżącej. Ocena ta doprowadziła do wniosku, że wnioskodawczyni jest w stanie wygospodarować środki niezbędne do pokrycia kosztów postępowania sądowego, bez uszczerbku konicznego utrzymania. Odmowa uwzględnienia przedmiotowego wniosku nie jest więc spowodowana jakimkolwiek zaniedbaniem ze strony skarżącej (np. nieprzedłożeniem żądanego przez Sąd dokumentu), tylko ustaleniem, że nie spełnia ona przesłanek do przyznania prawa pomocy. Nie sposób więc stwierdzić, na czym miałoby polegać sugerowane przez skarżącą naruszenie art. 6 ppsa.

Należy podkreślić, że poniesienie kosztów postępowania sądowoadministracyjnego zawsze wiąże się z określonym uszczerbkiem utrzymania skarżącego. Przyznanie prawa pomocy jest jednak uzasadnione dopiero wtedy, gdy strona wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, albo że poniesienie pełnych kosztów postępowania spowoduje uszczerbek w jej koniecznym utrzymaniu. Jak wykazano powyżej, ocena stanu rodzinnego, majątkowego i możliwości płatniczych S. G. nie pozwala stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie zachodzi taka sytuacja.

Z tych względów, na podstawie art. 246 § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 260 ppsa, należało orzec jak w postanowieniu.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...