IV SA/Po 470/13

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. po rozpoznaniu odwołania T. R. oraz E. R. utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta P. z dnia [...] września 2012 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia zezwolenia nr [...] z dnia [...] maja 2012 r. na sprzedaż napojów alkoholowych zawierających powyżej 18 % alkoholu w sklepie przy ul. S.... w P..

W uzasadnieniu organ wskazał, że wyżej opisaną decyzją organ pierwszej instancji cofnął zezwolenie wydane dla T. R. oraz E. R., PHU "T." na sprzedaż napojów alkoholowych o zawartości powyżej 18 % alkoholu w sklepie w P. przy ul. S. [...]. Powodem cofnięcia, jak podaje organ I instancji, była sprzedaż alkoholu osobie nietrzeźwej.

Dalej organ podniósł, że decyzję Prezydenta zaskarżyli T. R. i E. R. zarzucając, iż nie jest prawdą, że alkohol sprzedano osobom nietrzeźwym, ponieważ sprzedano alkohol jednej osobie, która nie dawała oznak nietrzeźwości. Zarzucono organowi, że swoje rozstrzygnięcie oparł na sprzecznych zeznaniach oraz to, że badanie klienta alkomatem nic nie wykazało.

Organ zwrócił uwagę, że zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych cofa się m. in. w przypadku sprzedaży i podawania alkoholu osobom nieletnim, nietrzeźwym (......)- art. 18 ust.10 pkt 1 lit.a ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. 2007 r., nr 70, poz. 473 ze zm., dalej ustawa z 1982 r.). Ponieważ zaskarżoną decyzją Prezydent Miasta P. cofa przedmiotowe zezwolenie ze względu na sprzedaż alkoholu osobie nietrzeźwej, fakt ten musiałby mieć miejsce.

Organ podniósł, że z akt sprawy wynika, że w dniu [...] lipca 2012 r. do Urzędu Miasta P. wpłynęło pismo z Komendy Miejskiej Policji w P. informujące o sprzedaży alkoholu w sklepie przy ul. S. [...] w P. osobie nietrzeźwej. Zdarzenie to miało miejsce w dniu [...] maja 2012 r. i zostało zgłoszone przez funkcjonariuszy Policji wykonujących czynności służbowe w tym dniu. Z relacji funkcjonariuszy sporządzona została notatka służbowa ( w aktach sprawy) z której wynika, że w dniu [...] maja 2012 r. o godz. 15:30 pełniąc służbę, funkcjonariusze zauważyli wchodzącego chwiejnym krokiem do sklepu mężczyznę, którego zachowanie świadczyło o stanie nietrzeźwości, któremu sprzedano butelkę wódki. Przesłuchani w Urzędzie Miasta P. funkcjonariusze, którzy pełnili służbę w tym rejonie ( nie umundurowani) potwierdzili, że zaobserwowali, jak do sklepu wyszedł klient chwiejnym krokiem, weszli za nim do sklepu. W ich obecności ekspedientka sprzedała klientowi 0,7 1. wódki. Według zeznań funkcjonariuszy klient rozmawiał przez telefon podczas zakupu, jednak mowa jego była bełkotliwa, czego nie potwierdziła sprzedawczyni.. W ramach postępowania przygotowawczego funkcjonariusze stwierdzając, że sklep posiada monitoring, nie mając możliwości zgrania nagrania na nośnik, dokonali na miejscu przejrzenia nagrania z monitoringu. Na nagraniu widać jak mężczyzna kupuje alkohol, nie widać wyraźnie w jakim jest stanie. Nagranie nie obejmuje nagrania fonii. Kupującego Policja poddała na Komisariacie, bezpośrednio po wyjściu ze sklepu, badaniu alkomatem. Wynik badania wynosił 0,95 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Oznacza to, że norma trzeźwości przekroczona była prawie czterokrotnie. Wynik badania jednoznacznie wskazuje na to, że klient był nietrzeźwy.

W ocenie organu zeznania funkcjonariuszy Policji są wiarygodne, gdyż jako funkcjonariusze publiczni, wykonywali swoje obowiązki w sposób obiektywny, bowiem zachowanie klienta musiało zwrócić ich uwagę, skoro go zaobserwowali i wylegitymowali, następnie poddali badaniu. Badania potwierdziły ich spostrzeżenia. Należy podkreślić, że funkcjonariusze będący na służbie nie mieli interesu faktycznego, żeby składać zeznania inne niż wskazywały fakty, w odróżnieniu od sprzedawczyni, czy właściciela sklepu, gdzie w ich interesie faktycznym było nie stwierdzenie, że dopuszczono się czynu zabronionego, powodującego konkretne skutki.

Organ wyjaśnił, że argumenty zawarte w odwołaniu są nietrafne, bowiem z uzasadnienia jak i z akt sprawy wynika, że alkohol sprzedano osobie nietrzeźwej, a nie jak zarzucają odwołujący osobom nietrzeźwym, ponadto nieprawdą jest, że badanie alkomatem nic nie wykazało. Również nietrafny jest zarzut, że zeznania funkcjonariuszy są sprzeczne.

Niezależnie od powyższego należy wyjaśnić, że organ odwoławczy nie przekaże kserokopii zeznań, gdyż strona miała dużo czasu do zapoznania się z aktami sprawy( w tym zeznaniami z przesłuchań) zarówno w organie I jak i II instancji. Nadmienić należy, że strona potwierdziła odbiór zawiadomienia o wszczęciu postępowania oraz, że w dniu [...] września 2012 r. zapoznała się w organie I instancji z aktami sprawy.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wnieśli T. R. i E. R. zarzucając jej:

1. rażące naruszenie art. 10 ust. 1 w zw. z art. 8 Kpa (w zw. z art. 145 § 1 pkt 4 Kpa) poprzez uniemożliwienie Skarżącym aktywnego udziału w postępowaniu i przeprowadzanie postępowania w trybie zaocznym, w tym nie zawiadomienie Skarżących o możliwości wypowiedzenia się przed wydaniem zaskarżonej decyzji oraz nie ustosunkowanie się do złożonych przez nich wniosków;

2. rażące naruszenie art. 123 K.p.a. w zw. z art. 8 i art. 10 K.p.a. poprzez brak ustosunkowania się do wniosków Skarżących (o wydanie kserokopii dokumentów z akt oraz o wstrzymanie wykonania decyzji), w szczególności we właściwej do tego formie;

3. rażące naruszenie art. 7 w zw. z art. 8 K.p.a. oraz art. 77 K.p.a., 78 K.p.a., art. 79 K.p.a., poprzez:

- uniemożliwienie Skarżącym udziału w postępowaniu i składania wniosków dowodowych;

- brak przeprowadzania postępowania dowodowego, w szczególności odebrania zeznań o świadków (funkcjonariuszy Policji, sprzedawczyni, klienta oraz jego rozmówcy) oraz nie powiadomienie o tych czynnościach Skarżących;

4. naruszenie art. 107 K.p.a. poprzez błędne uzasadnienie decyzji i nie ustosunkowanie się do istoty zarzutów Skarżących;

5. błędne ustalenia faktyczne w sprawie, gdyż z materiału dowodowego sprawy wynika, że zasadnicze ustalenia co do trzeźwości klienta sklepu funkcjonariusze Policji poczynili już przed wejściem do sklepu, co jest zgodne z pozostałymi elementami materiału dowodowego (w tym informacją o nagraniu video), z którego nie wynikało, aby zachowanie klienta widocznie wskazywało na stan jego nietrzeźwości.

Wskazując na powyższe skarżący wnieśli o uchylenia zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji.

W uzasadnieniu strona wskazała, że organ odwoławczy nie dokonał następujących czynności: nie rozpoznał wniosku o wstrzymania wykonania ww. decyzji organu I. instancji; nie przesłał Skarżącym kserokopii żądanych dokumentów i nie ustosunkował się do tego wniosku Skarżących; nie zawiadomił Skarżących na jakim etapie jest postępowanie, w szczególności o możliwości zapoznania się z materiałem sprawy i zajęcia stanowiska w sprawie.

Zdaniem skarżących organ administracji przeprowadził postępowanie administracyjne w trybie zaocznym i bez zachowania form administracyjnych, w sposób rażący lekceważąc wymagania proceduralne.

W szczególności organ administracji, pomijając inne uchybienia, nie zawiadomił Skarżących o możliwości wypowiedzenia się w sprawie przed wydaniem decyzji w sprawie - i to w sytuacji gdy Skarżący wyraźnie zasygnalizowali chęć zaznajomienia się materiałem sprawy przed wydaniem decyzji.

Skarżący podnieśli, że również w postępowaniu I. instancyjnym faktycznie nie zostali włączeni do udziału w sprawie, a powoływane przez organ II. instancji rzekome zapoznanie się z materiałem sprawy, polegało jedynie na podpisaniu jakiegoś dokumentu przez E. R., podsuniętego jej przez urzędnika (przy okazji wizyty w urzędzie zainicjowanej przez urząd), z czym nie wiązało się jakiekolwiek zaznajomienie z aktami sprawy.

Ponadto organ administracji przeprowadził w trybie zaocznym przesłuchania świadków (nie informując Skarżących o przeprowadzaniu tych czynności) lub też -jak wskazuje na to materiał sprawy (udostępniony do wglądu pełnomocnikowi w dniu [...] marca 2013 r.) - w ogóle nie przeprowadził dowodów z zeznań świadków. Organ nie uwzględnił możliwości ustalenia tożsamości i przesłuchania świadka - rozmówcy klienta sklepu. Ostatecznie organ administracji dokonał błędnych ustaleń faktycznych w sprawie. Z treści zasygnalizowanych w materiale sprawy "zeznań świadków" (w szczególności z notatek służbowych funkcjonariuszy Policji) wynika, że istotnych spostrzeżeń (chwiejny chód itp.) dokonali oni już przed wejściem klienta do sklepu (który w sklepie rozmawiał przez telefon), a w samym sklepie z nagrania video nie dało się zaobserwować tego rodzaju zachowania. W ten sposób zostały potwierdzone zasygnalizowane zeznania sprzedawczyni, która nie zaobserwowała stanu nietrzeźwości klienta sklepu. Wskazać również należy, że Skarżący zarzucali w odwołaniu, że zgodnie brzmieniem ustawy mowa jest o sprzedaży "osobom" a nie "osobie" (co jest argumentem zasadnym w świetle założenia o racjonalności językowej ustawodawcy i zakazu wykładni rozszerzającej w takich przypadkach), albowiem ustawa mogłaby posługiwać się w tym liczbą pojedynczą (nie stały temu na przeszkodzie względy logiczne ani gramatyczne i in.) - do tego zarzutu organ administracji odniósł się w sposób całkowicie mylny, oparty na nieporozumieniu.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie powtarzając argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Kontrola sądu administracyjnego, zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 – dalej "Ppsa") polega na badaniu zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Kontrola ta sprowadza się do zbadania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu istotnie wpływającym na wynik sprawy. Przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Na podstawie art. 134 § 1 Ppsa, w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada oficjalności. Zgodnie z jej treścią, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.

Materialnoprawną podstawą zaskarżonej decyzji jest przepis art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zgodnie z którym zezwolenie, o którym mowa w ust. 1 (tj. na sprzedaż napojów alkoholowych), organ zezwalający cofa w przypadku nieprzestrzegania określonych w ustawie zasad sprzedaży napojów alkoholowych, a w szczególności sprzedaży i podawania napojów alkoholowych osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw. W powołanym przepisie ustawodawca przykładowo wymienił jedno z mogących wystąpić naruszeń zasad obrotu napojami alkoholowymi zawartych w ustawie - chodzi tu o sprzedaż alkoholu osobom nieletnim i nietrzeźwym. Ustawodawca zwrócił tu uwagę na jedno z najczęściej powtarzających się w związku ze sprzedażą detaliczną alkoholu naruszeń zasad obrotu napojami alkoholowymi, aczkolwiek użyte sformułowania nie korelują w pełni z zasadami obrotu, ustalającymi zakazy sprzedaży napojów alkoholowych, sformułowanymi w art. 15 pkt 1 i 2 ustawy. Przypomnijmy, że ten ostatni z przepisów zabrania sprzedaży i podawania napojów alkoholowych:

a) osobom, których zachowanie wskazuje, że znajdują się w stanie nietrzeźwości,

b) osobom do lat 18.

Stan nietrzeźwości został zdefiniowany w dalszych przepisach ustawy (art. 46 ust. 3 ustawy) i nie jest tożsamy z zachowaniem się osób wskazującym, że znajdują się w stanie nietrzeźwym. Stan nietrzeźwości określa się bowiem według zawartości alkoholu w organizmie, a nie zachowania człowieka. Zarówno w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, jak i w piśmiennictwie przyjmuje się, że wystarczającym powodem do ewentualnego cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych będzie ustalenie, iż alkohol jest sprzedawany osobie, której zachowanie wskazuje, iż znajduje się ona w stanie nietrzeźwym lub że alkohol jest sprzedawany osobie, która nie ukończyła 18 lat. A contrario należy uznać, iż nie zostaną naruszone zasady obrotu napojami alkoholowymi, jeżeli zachowanie osoby, której sprzedano alkohol, nie wskazywało, iż osoba ta znajduje się w stanie nietrzeźwym. Wobec różnej bowiem tolerancji alkoholu przez różne osoby może zdarzyć się w praktyce taka sytuacja, że alkohol zostanie sprzedany osobie faktycznie nietrzeźwej, choć jej zachowanie wcale nie będzie wskazywało na to, iż znajduje się ona w stanie nietrzeźwym. Sprzedawca zaś nie ma możliwości jednoznacznego ustalenia, że dana osoba znajduje się w stanie nietrzeźwym (vide: I. Skrzydło-Niżnik, G. Zalas, komentarz do art. 18 ustawy o wychowaniu w trzeźwości ..., uwaga 10.2., źródło: Lex Omega). W wyroku z dnia 17 marca 2011 r. (sygn. akt II SA/Op 708/10, Lex nr 897735) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu stwierdził, że jakkolwiek zachowanie wskazujące, że dana osoba znajduje się w stanie nietrzeźwości, o którym mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, nie jest pojęciem tożsamym z użytym w art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a ww. ustawy pojęciem "nietrzeźwości", to wynikająca z art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a) ustawy treść zakazu sprzedaży napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym, nie może być rozumiana w oderwaniu od przepisu art. 15 ust. 1 pkt 1 ustawy, który wiąże ten zakaz z "osobą, której zachowanie wskazuje, że znajduje się w stanie nietrzeźwości". Oznacza to, że zakaz sprzedaży napojów alkoholowych osobom, których zachowanie może świadczyć, że jest w stanie nietrzeźwym należy rozumieć w ten sposób, iż konieczne jest uwzględnienie przede wszystkim zachowania się osoby, której sprzedawany jest alkohol - chodzi zatem o takie zachowanie, które stwarza realne możliwości oceny, iż osoba kupująca napój alkoholowy jest w stanie nietrzeźwości (również: wyrok WSA w Warszawie z dnia 2 sierpnia 2006 r., VI SA/Wa 880/06, dostępny na stronie internetowej: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Wobec powyższego stwierdzić należy, że zadaniem organów obu instancji w niniejszej sprawie było ustalenie czy nastąpiła sprzedaż osobie, której zachowanie wskazywało, że znajduje się w stanie nietrzeźwości.

Sąd podkreśla, że podjęcie powyższych ustaleń musi być przy tym poprzedzone przeprowadzeniem postępowania wyjaśniającego, w którym organ zgromadzi wyczerpujący materiał dowodowy pozwalający przyjąć, że istotnie doszło do naruszenia zakazu sprzedaży napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym, przy równoczesnym poszanowaniu gwarancji procesowych stron postępowania, określonych w przepisach Kpa.

Z akt przedmiotowej sprawy wynika, że stan nietrzeźwości osoby, której sprzedano napój alkoholowy, został zauważony przez funkcjonariuszy Policji, którzy dnia [...] maja 2012 r. o godz. 15.30 w trakcie wykonywanych czynności służbowych zauważyli mężczyznę, który chwiejnym krokiem wszedł do sklepu i zakupił tam butelkę wódki. Jak wynika z notatki służbowej z dnia [...] lipca 2012 r. oraz z przesłuchania świadków kupujący w wydychanym powietrzu miał 0,95 mg/l alkoholu. Powyższemu stanowi faktycznemu zaprzeczyła jednak ekspedientka, która tego dnia sprzedawała towar we wskazanym sklepie. Jak wynika z notatki służbowej oświadczyła ona, że w dniu [...] maja 2012 r. około godz. 15:30 do sklepu wszedł mężczyzna, który nie poruszał się chwiejnym krokiem, a jego zachowanie nie wskazywało na fakt, iż znajduje się pod wpływem alkoholu, w czasie rozmowy nie wyczuła od niego woni alkoholu.

Ponadto jak wynika z notatki służbowej w sklepie zainstalowany jest monitoring. Jak stwierdzono w notatce służbowej na nagraniu widać jak mężczyzna wchodzi do sklepu i jak wychodzi rozmawiając przez telefon. W notatce tej stwierdzono również, że po jego zachowaniu i mowie ciała nie można jednoznacznie stwierdzić, iż jest pod wpływem alkoholu.

W ocenie Sądu w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w postępowaniu dowodowym występują braki, które skutkowały co najmniej przedwczesnym cofnięciem zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych.

W tym miejscu przypomnieć należy, że czy nastąpiła sprzedaż osobie, której zachowanie wskazywało, że znajduje się w stanie nietrzeźwości.

Sąd podkreśla, że podjęcie powyższych ustaleń musi być przy tym poprzedzone przeprowadzeniem postępowania wyjaśniającego, w którym organ zgromadzi wyczerpujący materiał dowodowy pozwalający przyjąć, że istotnie doszło do naruszenia zakazu sprzedaży napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym, przy równoczesnym poszanowaniu gwarancji procesowych stron postępowania, określonych w przepisach Kpa.

Podstawą wszczęcia postępowania administracyjnego zakończonego zaskarżonymi decyzjami był wniosek Komendanta Miejskiego Policji oraz notatka urzędowa z dnia [...] lipca 2012 r. opisująca zdarzenie mające miejsce w dniu [...] maja 2012 r., dotyczące sprzedaży napojów alkoholowych osobom nietrzeźwym.

W toku postępowania wyjaśniającego organ administracji wezwał, w dniu [...] sierpnia 2012 r. funkcjonariuszy Policji – ASP. T. L. oraz sierż szt. M. B. – do osobistego stawienia się w siedzibie organu w dniu [...] września 2012 r. Co istotne, o fakcie osobistego stawiennictwa świadków nie zostali powiadomieni skarżący, będący stroną postępowania. W aktach sprawy brak jest bowiem jakiejkolwiek informacji, aby zostali on powiadomieni o powyższej czynności procesowej.

Analiza akt sprawy wskazuje, że funkcjonariusz Policji stawili się w siedzibie organu w dniu [...] sierpnia 2012 r., gdzie oboje, prawidłowo pouczeni o prawie odmowy zeznań oraz odmowy odpowiedzi na pytanie, jak i o odpowiedzialności karnej za zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy, złożyli wyjaśnienia dotyczące zdarzeń, do który miało dojść w dniu [...] maja 2012 r.. Powyższe oznacza, że w dniu [...] sierpnia 2012 r. organ w istocie przesłuchał funkcjonariuszy Policji.

Podkreślić należy, że już sam fakt dokonania powyższej czynności procesowej – przesłuchania świadków – bez równoczesnego powiadomienia strony postępowania o fakcie jej dokonania, wskazuje na naruszenie podstawowych zasad prowadzenia postępowania administracyjnego. Organ całkowicie pominął bowiem gwarancję procesową czynnego udziału strony w postępowaniu administracyjnym, określoną w art. 79 § Kpa. Zgodnie z powyższym przepisem strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu ze świadków, biegłych lub oględzin przynajmniej na siedem dni przed terminem (art. 79 § 1 Kpa) oraz ma ona prawo brać udział w przeprowadzeniu dowodu, może zadawać pytania świadkom, biegłym i stronom oraz składać wyjaśnienia (art. 79 § 2 Kpa).

W przedmiotowej sprawie brak zawiadomienia skarżących o przeprowadzeniu dowodu z zeznań świadków, spowodował, że zostali oni pozbawieni swoich uprawnień i nie mieli jakiejkolwiek możliwości zweryfikowania składanych zeznań oraz odniesienia się do przedstawianych przez funkcjonariuszy faktów.

W tych warunkach dokonana przez organ prowadzący postępowanie ocena złożonych zeznań ma charakter arbitralny. Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że naruszenie art. 79 § 1 Kpa nie mogło zostać usunięte poprzez późniejsze zapoznanie się skarżących z aktami sprawy, gdyż nie mieli oni możliwości czynnego udziału w tej czynności procesowej (wyrok NSA z dnia 07 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 981/10, Baza NSA), a sam fakt naruszenia art. 79 § 1 Kpa stanowi naruszenie przepisów postępowania mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy (wyrok WSA w Warszawie z dnia 06 października 2010 r., sygn. akt VII SA/Wa 1148/06, Baza NSA).

Ponadto wskazać należy, że zgodnie z naczelną zasadą postępowania administracyjnego organy administracyjne są zobowiązane do wyczerpującego ustalenia okoliczności faktycznych sprawy. Wniosek powyższy płynie wprost z treści art. 7 Kpa zgodnie z którym, w toku prowadzonego postępowania administracyjnego w toku postępowania organy administracji publicznej z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Przywołane ogólne dyrektywy postępowania ogólnoadministracyjnego znajdują swe rozwinięcie i uszczegółowienie w dalszych przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, jak choćby art. 24-26 k.p.a. oraz art. 75-86 k.p.a. Dla dalszych rozważań najistotniejsze jest zaś stwierdzenie, że mają one zasadnicze znaczenie dla prawidłowego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego, które pozwoli dokonać subsumcji faktów uznanych za udowodnione pod stosowną normę prawną, a następnie na ustalenie konsekwencji prawnych tych faktów. Jak wyjaśnił WSA w Białymstoku (por. wyrok z dnia 17 stycznia 2008 r., II SA/Bk 649/07, LEX nr 509178) dotarcie do prawdy materialnej następuje dzięki zgromadzeniu odpowiedniego materiału dowodowego, a następnie jego ocenie. Organ administracji powinien podjąć wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (art. 7 k.p.a.). Właściwa realizacja zasady prawdy obiektywnej zawsze zależy od przestrzegania gwarancji zawartych w przepisach procedury administracyjnej, regulujących postępowanie dowodowe. Zasada prawdy obiektywnej wytycza cel postępowania dowodowego, a postulat bezpośredniości - jego metodę.

Co prawda w postępowaniu administracyjnym nie została wyrażona wprost zasada bezpośredniości postępowania dowodowego, gdyż zgodnie z art. 75 § 1 k.p.a. dowodem może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem, to jednakże w przedmiotowej sprawie dokonana przez organ ocena oświadczenia sprzedawczyni, które to oświadczenie nie znajduje się w aktach sprawy a jedynie została przytoczone w notatce służbowej uznać należy za nieprawidłowe.

W ocenie składu orzekającego organ dążąc do ustalenia rzeczywistego stanu faktycznego sprawy winien podjąć działania mające na celu bezpośrednie przesłuchanie sprzedawczyni albo co najmniej uzyskanie dokumentu przesłuchania tego świadka przez inny organ.

Powyższe ma istotne znaczenie z uwagi na fakt, że oświadczenie sprzedawczyni obok nagrania z monitoringu są dowodami na okoliczność, że zachowanie osoby kupującej alkohol nie wskazywało na stan nietrzeźwości.

Odnosząc się natomiast do kwestii nagrania monitoringu zauważyć należy, że organ tego dowodu w ogóle nie przeprowadził, a jedynie wskazał na podstawie notatki służbowej, że nagranie pokazuje obraz bez fonii, co nie w pełni odzwierciedla prawdę o zachowaniu kupującego.

Wobec powyższego organ bez przeprowadzenia dowodu z nagrania z monitoringu z góry odmówił wiarygodności powyższego dowodu ponieważ nagranie nie ma dźwięku.

Odnosząc się do powyższego wskazać należy, że brak dźwięku nie dyskredytuje tak istotnego dowodu. Zwrócić należy uwagę, że to zachowanie kupującego wyrażające się w sposobie poruszanie tj. w mowie ciała stanowiło, jak wynika z notatki służbowej, podstawę podjęcia czynności służbowych. Natomiast brak dźwięku na nagraniu nie stoi na przeszkodzie na dokonanie powyższej oceny. Zatem brak dźwięku na nagraniu z monitoringu ma drugorzędne znaczenie, a co za tym idzie nagranie to uprawdopodabnia okoliczność, że z zachowania kupującego nie dało się wywnioskować, iż jest on osoba nietrzeźwą.

Wobec powyższego skoro z nagrania, jak wynika z notatki służbowej nie da się jednoznacznie stwierdzić czy kupujący był pod wpływem alkoholu, to tym samym istnieje duże prawdopodobieństwo, że sprzedawczyni prawidłowo oceniła stan trzeźwości kupującego.

W niniejszej sprawie przy ocenia stopnia znaczenia powyższego nagrania istotne jest, że od dnia zdarzenia do dnia przesłuchania świadków upłynął okres ponad 3 miesięcy, a między sporządzeniem notatki urzędowej a zaradzeniem upłynął natomiast okres 1,5 miesiąca. Należy również mieć na uwadze, że notatkę urzędowa sporządzała osoba nie będąca bezpośrednim świadkiem zdarzenia.

W tym miejscu Sąd pragnie podkreślić, iż nie przesądza o zasadności czy też niezasadności cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, to jednakże w niniejszej sprawie, wobec wyżej wskazanych zastrzeżeń, na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego uznać należy, że wydanie decyzji nastąpiło przedwcześnie.

Ponadto jak wynika z notatki służbowej po analizie akt sprawy do prokuratora wysłano celem zatwierdzenia postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi, iż czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.

W aktach administracyjnych brak jest powyższego postanowienia, co pozwalałoby organom administracji publicznej, a następnie Sądowi, na zapoznanie się szczegółowo z motywami umorzenia postępowania karnego.

Natomiast odnosząc się zarzutu, że zgodnie z brzmieniem ustawy mowa jest o sprzedaży "osobom" a nie "osobie" wskazać należy, że analiza treści art. 18 ust. 10 pkt 1 lit. a oraz art. 43 ust. 1 ustawy z 1982 r. uzasadnia stwierdzenie, iż przepisy te mają zastosowanie w wypadku jednorazowego naruszenia jednego z zakazów, o których mowa w art. 15 ust. 1 tej ustawy. Z art. 18 ust. 10 pkt 1 ustawy z 1982 r. nie można wyprowadzić wniosku, że o naruszeniu zasad sprzedaży napojów alkoholowych można mówić wtedy, gdy nastąpiło kilka zdarzeń (co najmniej 2), stanowiących zakazaną sprzedaż napojów alkoholowych (wyrok NSA z dnia 31 stycznia 2007 r., sygn. akt II GSK 270/06, lex nr 287957, wyrok NSA z dnia 27 września 2005 r., sygn. akt II GSK 198/05, lex nr 191898).

Mając powyższe na uwadze Sąd w pkt 1 wyroku działając na podstawie art. 145 §1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej ppsa) uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję. O wykonalności orzeczenia orzeczono na podstawie art. 152 Ppsa, a o kosztach postępowania na podstawie art. 200 Ppsa.

Ponownie rozpoznając niniejszą sprawę organ I instancji powinien w dokładny sposób ustalić stan faktyczny sprawy m.in. podjąć próbę uzyskania nagrania z monitoringu oraz postanowienia o umorzeniu postępowania karnego ustalając jednocześnie dlaczego opisanym powyżej postanowieniem umorzono postępowania oraz rozważając ewentualny wpływ tego postanowienia na prowadzone postępowania,. Ponadto obowiązkiem organu będzie przesłuchanie świadka w osobie sprzedawczyni, ewentualnie uzyskanie dokumentu bezpośrednio wskazującego na treść tego oświadczenia. Ponadto rozpoznając sprawę organ przesłucha świadków ponownie mając na względzie uwagi poczynione w niniejszym uzasadnieniu co do zachowania procedury przy dokonaniu tej czynności.