II SA/Sz 298/14

Uzasadnienie

Wojewoda decyzją z dnia [...] r., nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) oraz art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r., Nr 139, poz. 993 ze zm.), po rozpatrzeniu odwołania E. K. i B. K. od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] r., znak: [...] orzekającej o wymeldowaniu E. K., B. K., M. K. oraz małoletniego M. K. z miejsca pobytu stałego z lokalu położonego przy ul.[....] – utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

Decyzja Wojewody została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Po przeprowadzeniu z urzędu postępowania administracyjnego Burmistrz Miasta w dniu 17 grudnia 2013 r., na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, orzekł o wymeldowaniu E. K., B. K., M. K. oraz małoletniego M. K. z pobytu stałego z lokalu przy ul. [...]

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji między innymi podał, że z akt sprawy bezspornie wynika, iż wyżej wskazany lokal nie stanowi już miejsca, w którym E., M., B. oraz małoletni M. koncentrują swoje interesy życiowe. E. K. i B. K. wskazali wprawdzie, że w mieszkaniu znajdują się jeszcze ich rzeczy osobiste i sprzęt wyposażenia mieszkania, jednak o ocenie organu, służy to jedynie stworzeniu pozorów zamieszkania.

Od decyzji organu gminy odwołali się E. K. oraz B. K. Odwołujący się wskazali, że lokal przy ul. [...] stanowi ich miejsce zamieszkania, a w okresie letnim mieszka tam również małoletni M. K., który wymaga specjalnej troski i nie może zimą mieszkać w nieogrzewanym lokalu. Lokal przy ul. [...] jest bowiem w bardzo złym stanie technicznym i przeznaczony jest do kapitalnego remontu. Fakt, że toczy się postępowanie w spawie ich wymeldowania spowodowane jest konfliktem z administratorem budynku. Wyjaśnili, że nie mieli wiedzy o zaległościach czynszowych.

E. K. oraz B. K. zarzucili, że organ I instancji przedstawia nieprawdziwe fakty, bowiem w sprawie przesłuchano świadków, którzy są

z nimi w konflikcie, dlatego ich zeznania nie są wiarygodne. Wskazali, że organ nie przeprowadził wszystkich dowodów, np. oględzin lokalu. Nadmienili, że w całości spłacili należność za mieszkanie. E. K. wyjaśniła ponadto, że w [...] r. wyszła za mąż i od tego czasu pomaga mężowi w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, jak również pozostaje na utrzymaniu męża. Oświadczyła również, że z uwagi na stan zdrowia syna w okresie zimowym częściej przebywa w Ż.

Opisaną na wstępie decyzją z dnia [...] r., nr [...] Wojewoda utrzymał w całości w mocy decyzję organu I instancji.

Wyjaśniając motywy podjętego rozstrzygnięcia, organ odwoławczy wskazał, że

istotny w sprawie jest przede wszystkim fakt, iż E. K., B. K., M. K. oraz małoletni M. K. w chwili obecnej nie mieszkają w lokalu ul.[...]

Wojewoda podał dalej, że odwołujący w trakcie postępowania dowodowego podnosili, że zamieszkują w tym lokalu oraz że znajdują się tam ich rzeczy osobiste i sprzęty domowe. Wyjaśnili, że nie przebywają tam od czterech miesięcy, ponieważ w lokalu tym przeprowadzony jest remont, który niebawem się skończy. Na czas remontu przenieśli się bowiem do Ż., gdzie obecnie zamieszkują. E. K. potwierdziła, że pracuje w gospodarstwie rolnym u męża. Przed remontem mieszkała w B., a do Ż. jeździła do pracy i tylko niekiedy pozostawała tam na noc. Skarżący dodali, że miejsce stałego zameldowania, jak też cały dom są w złym stanie technicznym.

Organ odwoławczy zauważył, że E. K. w dniu 15 listopada 2013 r. poinformowała, iż jej córka M. K. od około roku nie mieszka w lokalu przy ul. [...], bowiem mieszka teraz w lokalu przy ul. [...] . Natomiast B. K. wyjechał cztery miesiące temu do pracy za granicę.

Wyjaśnień dotyczących zamieszkiwania skarżących w miejscy stałego zameldowania nie potwierdzili przesłuchani w sprawie świadkowie. Sąsiedzi (K. P., R. S., J. R., E. D.) zamieszkujący w budynku nr [...] przy ul. [...] zeznali bowiem, że E. K. nie zamieszkuje w lokalu nr [...] od kilku lat. Sąsiedzi nie wiedzieli nawet, że skarżąca ma małe dziecko, posiadają natomiast wiedzę, że mieszka na wsi. Ostatnio w lokalu nr [...] mieszkał B. K., lecz od półtora roku nie jest już widywany. Aktualnie lokal jest niezamieszkany, nie dobiegają stamtąd żadne odgłosy, które mogłyby świadczyć o przeprowadzanym tam remoncie. Wieczorami w mieszkaniu jest ciemno, w oknach powybijane są szyby, firanki fruwają na wietrze - stan taki trwa od około półtora roku. B. K. trzymał też przed domem samochód, a obecnie nie ma tu żadnego samochodu rodziny K. Również zeznania A. J. - administratora tego budynku potwierdzają, że w mieszkaniu nr [...] nikt nie mieszka. Ostatni raz miała kontakt z B. K. w 2011 r., kiedy instalowano wodomierz. Nikt jednak od tej pory nie podawał stanu licznika, pomimo, że lokatorzy mają taki obowiązek.

Z zeznań kolejnych świadków wynika, że małoletni M. K. od trzech lat dowożony jest autobusem szkolnym do szkoły w K. i zawsze wsiada do tego autobusu na przystanku w Ż., gdzie przywożą go rodzice ze swojego domu. Na tym samym przystanku również go odbierają. Dziecko uczęszcza do szkoły regularnie. Sołtys wsi widuje A. K., E. K. oraz ich syna jak przejeżdżają przez wieś samochodami, natomiast od dość dawna nie widuje M. K. i B. K. (dowód: zeznania M. B., L. T., Ż. S.).

Organ odwoławczy wskazał dalej, że w aktach sprawy znajdują się ponadto dokumenty potwierdzające, iż E. K. wypowiedziano umowę najmu lokalu, a Sąd Rejonowy w dniu [...] r. nakazał E. K., B. K., M. K. i M. K. opróżnienie lokalu i wydanie go Miastu B. Eksmisja została wstrzymana do czasu przyznania pozwanym lokalu socjalnego.

Z kolei przeprowadzona przez Policję kontrola meldunkowa oraz wywiad środowiskowy potwierdziły, że wyżej wskazane osoby od około 2 lat nie zamieszkują w miejscu stałego zameldowania. Jednocześnie ustalono, że mieszkają oni w Ż. (dowód: pismo KPP [...] r.).

Ponadto Dyrektor Szkoły w K. potwierdził, że M. K. uczęszcza do pierwszej klasy w tej szkole. Jako adres zamieszkania ucznia rodzice podali Ż.

Zdaniem Wojewody, zeznania świadków bezspornie potwierdzają zatem, że osoby, których postępowanie dotyczy nie zamieszkują aktualnie w miejscu stałego zameldowania. Mieszkają przede wszystkim w Ż., a M. K. mieszka co prawda w B., lecz przy ul. [...]. Natomiast B. K. pracuje za granicą, co wynika z zeznań E. K. . Przed wyjazdem za granicę mieszkał również w Ż., albowiem był tam widywany, podczas gdy w miejscu stałego zameldowania nie widziano go przynajmniej od półtora roku.

W ocenie organu II instancji, z powyższych dowodów wynika, że E. K. wyprowadziła się wraz dziećmi z przedmiotowego lokalu i zamieszkała w mieszkaniu swojego męża w Ż., gdzie jak wskazała pracuje. Wydaje się zatem mało prawdopodobne, by (jak sama podaje) po pracy wracała do B., zwłaszcza, że jej małoletni syn M. uczęszcza do szkoły w K. i zawsze wsiada do autobusu szkolnego w Ż. Nie znalazły zatem potwierdzenia zeznania skarżącej, że syn tylko zimą mieszka u ojca w Ż., bo w lokalu przy ul. [...] nie ma ogrzewania.

Zdaniem organu odwoławczego, jeżeli małoletni zamieszkuje w Ż., to bez wątpienia mieszka tam też jego matka. Organ nie dał zatem wiary twierdzeniom E. K. , że dojeżdża z B. jedynie do pracy w gospodarstwie męża.

Za nieprawdziwe uznał też twierdzenia odwołujących, że przyczyną opuszczenia przez nich mieszkania był jego remont. Przede wszystkim świadkowie nie potwierdzili, by w lokalu tym trwały jakiekolwiek prace remontowe, a ponadto wydaje się mało prawdopodobne by przeprowadzali oni remont lokalu, z którego mają zostać wyeksmitowani. Jednocześnie materiał dowodowy pozwolił uprawdopodobnić, że ich centrum życiowe skupia się w lokalu w Ż. Natomiast M. K. mieszka przy ul. [...]

Organ odwoławczy dał zatem wiarę zeznaniom świadków, którzy składali wyjaśnienia, pouczeni o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.

Reasumując, Wojewoda wskazał, że E., B. , M. oraz małoletni M. K. przynajmniej od[...] roku nie zamieszkują w lokalu przy ul. [...] i nie ustalono, by w tym czasie powrócili do tego lokalu, bądź by tu koncentrowali swoje centrum życiowe. Jednocześnie uprawdopodobniono, że koncentrują oni swoje centrum życiowe w innym miejscu.

Ustalając zatem charakter opuszczenia przedmiotowego lokalu przez E. K., B. K., M. K. oraz M. K. organ ten przyjął za udowodnione, że osoby te opuściły przedmiotowy lokal w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Tym samym decyzja organu gminy o wymeldowaniu wyżej wymienionych osób jest zasadna.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego złożyli E. K. , B. K., M. K.i małoletni M. K. - reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika – radcę prawnego D. N.

W uzasadnieniu skargi, uzupełnionej pismem procesowym z dnia 16 czerwca 2014 r., skarżący wnieśli o uchylenie decyzji organu I i II instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz o przyznanie skarżącym kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonym decyzjom zarzucili naruszenie przepisów, mające istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie:

1) art. 7, art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. 2006 r., nr 139, poz. 993 ze zm.);

2) art. 75 ust. 1 K.p.a, art. 80 K.p.a., art. 77 § 4 K.p.a.;

3) art. 62 oraz art. 85 § 1 K.p.a.

Zdaniem skarżących, zarówno Burmistrz Miasta, jak i Wojewoda prowadzili postępowanie jedynie z zamiarem ustalenia tego, że adresaci decyzji nie zamieszkują stale pod adresem [...] poszukując dowodów na tak przyjęty cel postępowania. Tymczasem przedmiotem postępowania winno być ustalenie, czy w niniejszej sprawie pobyt skarżących w Ż. nie ma charakteru pobytu czasowego. W konsekwencji organy obu instancji nie zrealizowały ustawowego obowiązku wyjaśnienia w drodze decyzji administracyjnej statusu pobytu stron w świetle ustawowych przesłanek. Skarżący podkreślili, że skoro doręczano im oświadczenia i pisma procesowe, to trudno przyjąć, że nie mieszkają w ww. lokalu.

Organy obu instancji, w ocenie skarżących, istotnie naruszyły art. 80 K.p.a. oceniając materiał dowodowy wyłącznie niekorzystnie dla stron, powierzchownie i wybiórczo, pomijając istotne fakty znane organowi z urzędu, które zaprzeczają przyjętemu w zaskarżonej decyzji stanowi faktycznemu. Organy uchyliły się od przeprowadzenia dowodu z oględzin, który jest jedynym, wiarygodnym dowodem stwierdzającym stan lokalu i budynku. Nie oceniły również wiarygodności zeznań świadków, którzy żyją ze stronami w napiętych stosunkach.

Skarżący podnieśli, że w toku sprawy wyjaśniali, iż stan mieszkania jest tak zły, że utrudnia im zamieszkanie. W konsekwencji organ powinien był zebrać wszelkie dowody by wyjaśnić stan nieruchomości, naturę stwierdzonych wadliwości i zakres niezbędnego remontu. Przeszkody w użytkowaniu lokalu wymagającego remontu, zdaniem skarżących, nie mogą prowadzić do wniosku, że pobyt ten nie ma charakteru stałego. Burmistrz miasta B. usiłował podważyć ich stanowisko powołując się na zeznania świadków, którzy twierdzili, że nie słyszeli remontu.

Wojewoda udzielając odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie i podtrzymał w całości argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują w zakresie swojej właściwości wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem.

Jak wynika z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Kontrola zaskarżonej decyzji dokonana według kryterium zgodności z prawem oraz w wyżej wskazanych granicach rozstrzygania, doprowadziła Sąd do stwierdzenia, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowią przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.). Zgodnie z art. 15 ust. 2 ww. ustawy organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

Z powyższego przepisu wynika, że przesłanką wymeldowania danej osoby jest opuszczenie przez nią, bez wymeldowania, dotychczasowego miejsca pobytu. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym przyjęty jest pogląd, że przez "opuszczenie miejsca pobytu" należy rozumieć takie opuszczenie, które ma charakter trwały i jest dobrowolne. Dobrowolność ta musi wynikać z własnej woli zainteresowanej osoby, a nie z bezprawnego działania innych osób. O trwałości opuszczenia miejsca pobytu świadczy natomiast zamiar zainteresowanej osoby założenia w nowym miejscu ośrodka swoich spraw osobistych, rodzinnych i majątkowych oraz brak woli powrotu do miejsca swojego dotychczasowego zameldowania. O trwałości opuszczenia miejsca pobytu można mówić także wtedy, gdy zainteresowana osoba nie ma zamiaru powrotu do miejsca swojego zameldowania.

Biorąc pod uwagę powyższe, rozpoznanie sprawy wymeldowania wymagało ustalenia przez organy administracyjne obu instancji, czy E. K., B. K., M. K. oraz małoletni M. K. opuścili miejsce dotychczasowego pobytu i czy opuszczenie to, w rozumieniu zacytowanego wyżej art. 15 ust 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, miało charakter trwały i dobrowolny.

W rozpoznawanej sprawie kwestię sporną stanowi bowiem charakter opuszczenia lokalu. Zdaniem skarżących, przeszkody w użytkowaniu lokalu wymagającego remontu nie mogą prowadzić do wniosku, że pobyt w przedmiotowym lokalu nie ma charakteru stałego.

W ocenie Sądu, zgodzić się należy ze stanowiskiem organu odwoławczego, że w ustalonym stanie faktycznym obowiązujące przepisy prawa dostarczyły podstaw do wymeldowania skarżących z miejsca pobytu stałego. Kwestie dotyczące charakteru opuszczenia lokalu przez skarżących należy bowiem rozważać w aspekcie długości okresu opuszczenia przedmiotowego lokalu, jak również skoncentrowania spraw życiowych i zawodowych poza miejscem pobytu stałego.

Należy mieć przy tym na uwadze, że o ocenie charakteru opuszczenia lokalu decyduje nie tyle sama deklaracja strony, ale okoliczności faktyczne i dowody wskazujące na rzeczywisty jej zamiar. Trzeba również wskazać, że miejsce stałego pobytu danej osoby to miejsce, w którym osoba ta stale realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, tj. w szczególności mieszka, nocuje, spożywa posiłki, wypoczywa, przechowuje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania (odzież, żywność, meble), przyjmuje wizyty członków rodziny lub znajomych, utrzymuje chociażby okazjonalne kontakty z sąsiadami, przyjmuje i nadaje korespondencję (por.: wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 maja 2005 r., sygn. akt IV SA/Wa 600/05, Lex nr 192912). Sporadyczne, krótkotrwałe pobyty w mieszkaniu w obecności osób trzecich, z całą pewnością nie dają podstawy do uznania, że w mieszkaniu tym skoncentrowane zostały czynności życiowe strony.

Najistotniejsze zatem dla oceny prawidłowości podjętych w niniejszej sprawie rozstrzygnięć jest to, czy zgromadzony materiał dowodowy odzwierciedlił w sposób obiektywny zamiar skarżących zerwania wszelkich więzów z lokalem nr [...] przy

ul. [...]

W ocenie Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy z punktu widzenia zaistnienia przesłanki do wymeldowania skarżących prowadzi do wniosku, że okoliczność dobrowolnego i trwałego opuszczenia przez nich miejsca zameldowania nie budzi wątpliwości. Za trwałością opuszczenia przez skarżących dotychczasowego miejsca stałego zameldowania i dobrowolnością tego opuszczenia w rozumieniu ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, przemawia fakt skoncentrowania ich życia w innym miejscu.

Bezsporne w sprawie jest to, że E. K., B. K., M. K. oraz małoletni M. K. nie mieszkają w lokalu nr [...] przy ul [...] . E. K. wraz z małoletnim M. K. mieszka w Ż., gdzie pracuje w gospodarstwie rolnym u męża. Jej córka M. K. od około roku nie mieszka z matką, mieszka bowiem w B. przy ulicy[...] . Obecnie studiuje i mieszka w B. tylko w weekendy. Syn B. K. od czterech miesięcy pracuje za granicą. Ustalenia te wynikają między innymi z wyjaśnień skarżącej E. K., jak również z zeznań lokatorów posesji przy ul. [...]. Zaznaczyć przy tym należy, że wyjazd na studia, bądź w poszukiwaniu pracy nie jest równoznaczny z opuszczeniem dotychczasowego miejsca stałego pobytu, uzasadniającym wymeldowanie. Ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych dopuszcza bowiem czasowe przebywanie poza miejscem stałego zameldowania, jeżeli jest to spowodowane wykonywaniem pracy, bądź kształceniem się poza miejscem zameldowana na pobyt stały (art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy).

Z analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika natomiast, że skarżący opuścili ww. lokal w sposób trwały. W szczególności wskazać trzeba na treść pisma Komendy Powiatowej Policji z dnia [...] r. (k-41 akt administracyjnych sprawy), z którego wynika, że po przeprowadzeniu kontroli meldunkowej i wywiadu środowiskowego ustalono, że skarżący od około[...] lat nie przebywają pod wyżej wskazanym adresem, a także na pismo Dyrektora Szkoły Podstawowej z dnia [...] r. (k-41 akt administracyjnych sprawy), w którym podano, że adres zamieszkania małoletniego M. K., wskazany przez rodziców to [...] . Powyższe okoliczności potwierdzają również zeznania L. T. – opiekuna w autobusie szkolnym (k-46 akt sprawy) oraz pismo Dyrektora Zarządu Nieruchomości z dnia [...] r. (k-30 akt administracyjnych), informujące między innymi o tym, że liczne wezwania skarżących o stawiennictwo lub o udostępnienie lokalu kierowane były na adres w Ż. Nr [...] .

Ponadto istotnym jest również fakt, że wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia [...] r., sygn. akt [....] , nakazano E. K. , B. K., M. K. i M. K. opuszczenie, opróżnienie i wydanie lokalu położonego przy ulicy [...]

Reasumując Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie, wbrew zarzutom skargi, Wojewoda nie naruszył przepisów prawa materialnego, jak również procesowego w stopniu, który miałby istotny wpływ na wynik sprawy. Prowadząc przedmiotowe postępowanie organy w sposób prawidłowy zebrały i oceniły materiał dowodowy, zapewniając skarżącym czynny udział w postępowaniu. Mając na uwadze fakt długotrwałego nieprzebywania skarżących w przedmiotowym lokalu, wskazany wyżej wyrok Sądu Rejonowego, organy administracji publicznej zasadnie uznały, że wystąpiły przesłanki określone w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, uzasadniające wymeldowanie skarżących z pobytu stałego w lokalu przy ulicy [...] . Tym samym przeprowadzenie dowodu z oględzin ww. lokalu nie było konieczne z uwagi na wskazane wyżej dowody, które bezspornie wskazują, że skarżący nie zamieszkują w miejscu pobytu stałego.

Celowym wydaje się także wyjaśnić skarżącym, że z faktu ich zameldowania w przedmiotowym lokalu mieszkalnym nie wynikają dla nich żadne uprawnienia. Ustawodawca wiąże bowiem uprawnienie i obowiązek zameldowania się

w określonym lokalu jedynie z faktem zamieszkania w tym lokalu, z zamiarem stałego pobytu. Ewidencja ludności ma bowiem potwierdzać fakt przebywania danej osoby w określonym lokalu. Obowiązek meldunkowy ma więc zadanie tylko porządkujące.

Reasumując Sąd uznał, że zakwestionowana skargą decyzja Wojewody nie narusza prawa, a zarzuty stawiane przeciw tej decyzji w skardze były niezasadne.

Z powyższych względów, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd skargę oddalił.