• III SA/Po 865/13 - Wyrok ...
  29.03.2024

III SA/Po 865/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2013-10-10

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Barbara Koś /przewodniczący/
Mirella Ławniczak /sprawozdawca/
Szymon Widłak

Sentencja

Dnia 10 października 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Barbara Koś Sędziowie WSA Mirella Ławniczak (spr.) WSA Szymon Widłak Protokolant: st. sekr. sąd. Izabela Kaczmarczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 października 2013 roku przy udziale sprawy ze skargi Z. J. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu nieopłaconych składek oddala skargę

Uzasadnienie

Pismem z dnia 17 grudnia 2012 r Z. J. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych [...] wniosek o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP. W uzasadnieniu wniosku podniósł, iż na mocy umowy o układ ratalny spłacił już zadłużenie w kwocie 17.260, 52 zł, jednakże do spłaty pozostała jeszcze kwota 19 739,64 zł oraz opłata prolongacyjna. Podkreślił, iż wprawdzie utworzył zakład remontowo-montażowy na własne nazwisko, niemniej faktycznie zarządzała nim synowa i syn i to w ich imieniu spłaca zaległości. Wnioskodawca jest starszym, schorowanym człowiekiem z II grupą inwalidzką, od kilkunastu lat nie był na leczeniu sanatoryjnym, z własnej emerytury spłaca zaległość synowej wobec ZUS oraz inne zaległości. Nie ma pieniędzy na wykup leków i ogrzewanie. Całe życie służył Państwu, udzielał się społecznie, a w konsekwencji i tak pozostaje osobą bez środków na utrzymanie, bez możliwości godnego życia.

Po przeprowadzonym postępowaniu, organ I instancji decyzją z dnia [...] 02.2013r., o nr [...] odmówił umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP. Po przeanalizowaniu materiału dowodowego organ ustalił, iż Z. J. pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 1.701,16 zł brutto, tj.1.615,73 zł netto. Prowadzi wspólne gospodarstwo z żoną, która pobiera świadczenie emerytalne w kwocie 786,58zł netto oraz uzyskuje dochód z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w kwocie 500 do 700 zł miesięcznie. Stałe wydatki z tytułu opłat wynoszą łącznie 500 zł ,w tym 100 zł energia elektryczna, 300 zł gaz, 100 zł opał, zakup leków 150 zł, remont mieszkania 150 zł. Spłaca należności wobec ZUS w kwocie 570 zł oraz zaległości bankowe w kwocie 200 zł. Jest współwłaścicielem nieruchomości położonych w [...], na których ZUS dokonał zabezpieczenia wierzytelności. Organ w uzasadnieniu opierając się o treść art. 28 ust.2 i 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. O systemie ubezpieczeń społecznych uznał, iż nie zaistniały okoliczności pozwalające na umorzenie zaległości. Wnioskodawca pobiera bowiem świadczenie emerytalne, z którego możliwe jest prowadzenie dochodzenia należności, jest współwłaścicielem majątku nieruchomego, na którym Zakład dokonał zabezpieczenia wierzytelności. Do momentu wydania decyzji żaden uprawniony organ nie wydał rozstrzygnięcia o braku majątku, z którego można egzekwować należności; nie zaistniały także pozostałe przesłanki nieściągalności określone przepisem art. 28 ust. 3 cyt. Ustawy. Organ rozważał także możliwość umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących jednocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia – w oparciu o treść art. 28 ust 3a ustawy. Szczegółowe zasady umarzania, o których mowa w tym artykule określono w drodze rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. – w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. Nr 141,poz 1365). Uwzględniając zapisy rozporządzenia organ uznał, iż dochód w gospodarstwie domowym pozwala na regulowanie bieżących rachunków, dalszą spłatę zadłużenia i spłatę zobowiązań bankowych – bez zagrożenia egzystencji. Z. J. nie wskazał również, aby korzystał z pomocy Ośrodka Pomocy Społecznej. Zadłużenie nie powstało na skutek klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia, lecz było skutkiem nie opłacania składek. Również w toku postępowania nie stwierdzono, aby stan zdrowia pozbawiał wnioskodawcę środków finansowych potrzebnych na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.

We wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy Z. J. podniósł, iż nie ze swojej winy powstały zaległości, zarzucił bezduszność urzędnikom, nie uwzględniającym lat jego ciężkiej pracy i służby. Podkreślił, iż sytuację pogarsza fakt, iż ani syn, ani synowa nie pracują, a synowa dodatkowo jest chora. W kolejnym, załączonym już po wniosku o ponowne rozpoznanie sprawy piśmie wskazał, iż nie rozumie obowiązujących przepisów oraz załączył orzeczenie z dnia [...].10.2012r. o stopniu niepełnosprawności.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2013r. o nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] lutego 2013r. Organ dokonując ponownej analizy sytuacji wnioskodawcy stwierdził, iż w sprawie nie zachodzi całkowita nieściągalność w rozumieniu art. 28 ust. 3 u.s.u.s., organ w tym zakresie podzielił ustalenia organu I instancji. Także w zakresie przesłanek określonych treścią rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, o którym mowa wyżej, organ uznał, iż sytuacja wnioskodawcy nie uległa zmianie, a w konsekwencji ustalenia i rozstrzygnięcie organu I instancji było słuszne. Organ uznał za wiarygodne informacje o pogarszającym się stanie zdrowia, chorobie synowej i syna - niemniej przyjął, iż pomimo tych okoliczności wnioskodawca posiada środki finansowe pozwalające na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych. Podkreślono, iż sytuacja materialna nie uzasadnia odmiennego traktowania w zakresie opłacania należności z tytułu składek wnioskodawcy niż innych podatników, natomiast okoliczności związane z działalnością społeczną i wieloletnim poświęceniem dla kraju nie stanowią podstawy do umorzenia zadłużenia.

Z. J. skorzystał z prawa do wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. W skardze podniósł, iż decyzje ZUS są obszerne, cytujące szereg przepisów, ale całkowicie pomijające istotę wniosku tj. ciężką sytuację skarżącego. Za nieetyczne uznał pominięcie faktu 40 letniego systematycznego opłacania składek i konsekwentne egzekwowanie powstałych niezależnie od niego zadłużeń. Firma upadła z powodu sytuacji gospodarczej, długi czas była nierentowna i brak było środków na systematyczne regulowanie zaległości.

W odpowiedzi na skargę organ podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

W pierwszej kolejności podkreślić należy, iż przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest decyzja z dnia [...] kwietnia 2013r. o nr [...] utrzymująca w mocy decyzję odmawiającą umorzenia zadłużenia z tytułu nieopłaconych składek wynikających z aneksu nr [...] do umowy z dnia [...].10.2007r. o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek finansowanych przez płatnika. Nie podlega rozpoznaniu w niniejszym postępowaniu decyzja o nr [...] utrzymująca w mocy decyzję o umorzeniu postępowania w części dotyczącej składek finansowanych przez ubezpieczonych nie będących płatnikami składek oraz w części dotyczącej składek przypadających za ubezpieczonych, finansowanych przez płatnika. Postępowanie dotyczące składek za zatrudnionych pracowników podlegało odrębnemu rozpoznaniu i zakończone zostało odrębną decyzją. Ponieważ jedną skargą Z. J. zaskarżył obie decyzje, zasadnym było wyjaśnienie, iż przedmiotem niniejszego postępowania jest wyłącznie decyzja o nr [...], natomiast odrębnemu rozpoznaniu podlegać będzie decyzja o nr [...].

Materialnoprawną podstawę zaskarżonej decyzji stanowi artykuł 28 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998r. - O systemie ubezpieczeń społecznych (tj.Dz.U z 2009.1585). Treść przywołanego przepisu wskazuje, że w opisanej sytuacji organ wydaje decyzję uznaniową. Uznaniowy charakter decyzji oznacza, iż organ w przypadkach wskazanych w przepisach może, ale nie musi umorzyć należności, choć jednocześnie rozstrzygnięcie wydane w tym trybie nie może mieć charakteru dowolnego. W przypadku, gdy ustawowe przesłanki możliwości umorzenia składek nie zachodzą – organ nie ma żadnych podstaw do uwzględnienia wniosku. W świetle mających w sprawie zastosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, w toku postępowania organy winny podjąć wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy (art.7Kpa), wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego (art.77 Kpa), zaś wydając decyzję winny zastosować wymogi określone w art.107 § 1 Kpa. Rolą sądu jest ocena legalności działań organu w wyżej wskazanym zakresie.

Rozpatrując wniosek Z. J. o umorzenie należności w oparciu o treść art. 28 ust.2 ustawy z dnia 13 października 1998r. - O systemie ubezpieczeń społecznych organy zasadnie uznały, iż brak jest podstaw do uznania, iż nastąpiła całkowita nieściągalność należności w rozumieniu tego przepisu. Przepis ten bowiem stanowi, iż zachodzi ona m.in. w następujących przypadkach:

- nastąpiło zaprzestanie prowadzenia działalności przy jednoczesnym braku majątku, z którego można egzekwować należności, małżonka, następców prawnych, możliwości przeniesienia odpowiedzialności na osoby trzecie w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997-Ordynacja podatkowa,

- naczelnik urzędu skarbowego lub komornik sądowy stwierdził brak majątku, z którego można prowadzić egzekucję,

- jest oczywiste, że egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne.

W zakresie tych przesłanek organ uznał, iż nie zachodzi całkowita nieściągalność należności. Nadal bowiem są osoby trzecie, na które można przenieść odpowiedzialność za powstałe zaległości, stosownie do przepisów Ordynacji podatkowej. Zarówno prowadzona uprzednio, jak i obecna egzekucja prowadzi do uzyskania kwot wyższych niż wydatki egzekucyjne, nie stwierdzono także braku majątku, z którego można prowadzić egzekucję, a nawet dokonano już zabezpieczenia wierzytelności na rzecz Zakładu na nieruchomościach skarżącego. Pozostałe przesłanki nieściągalności tj. określone w punktach 1,2,4,4a z przyczyn oczywistych nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie.

W odniesieniu do składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami organ rozważał możliwość umorzenia należności w oparciu o możliwości, jakie dają przepisy art. 28 ust.3 a w związku z § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. –w sprawie szczegółowych zasad umarzania należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (Dz. U. 2003Nr 141,poz.1365). Zgodnie z § 3 pkt 1 cyt. Rozporządzenia - Zakład może umorzyć należności z tytułu składek, jeżeli zobowiązany wykaże, że ze względu na stan majątkowy i sytuację rodzinną nie jest w stanie opłacić tych należności, ponieważ pociągnęłoby to zbyt ciężkie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny, w szczególności w przypadku :

1 ) gdy opłacenie należności z tytułu składek pozbawiłoby zobowiązanego i jego rodzinę możliwości zaspokojenia niezbędnych potrzeb życiowych,

2) poniesienia strat materialnych w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia powodujących, że opłacenie należności z tytułu składek mogłoby pozbawić zobowiązanego możliwości dalszego prowadzenia działalności,

3) przewlekłej choroby zobowiązanego lub konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny, pozbawiającej zobowiązanego możliwości uzyskiwania dochodu umożliwiającego opłacenie należności.

Przy niespornym stanie faktycznym prawidłowa była ocena organów, iż sytuacja osobista Z. J. i jego rodziny nie jest tego rodzaju, by wypełniała znamiona podpunktu 1 i 3 cyt. § 3 rozporządzenia. W ocenie Sądu jakkolwiek istotnie skarżący jest osobą starszą i schorowaną, to aktualne potrzeby i wydatki rodziny nie narażają jej na brak niezbędnych potrzeb życiowych. W sytuacji powstałego, wieloletniego zadłużenia brak wyjazdu do sanatorium nie może stanowić o niezaspokojeniu podstawowych potrzeb. Organy i w konsekwencji sąd nie kwestionują choroby i niepełnosprawności Skarżącego, niemniej nie jest to sytuacja, o której mowa w § 3 pkt 1 pdp 1 i 3 rozporządzenia, a w odniesieniu do konieczności sprawowania opieki nad przewlekle chorym członkiem rodziny (czy to żony, synowej, czy syna) - w żaden sposób przez skarżącego nie wykazana. Nie wykazano również, aby u skarżącego bądź u osób pozostających z nim w faktycznym związku powstały straty materialne w wyniku klęski żywiołowej lub innego nadzwyczajnego zdarzenia (§ 3 pkt 1 pdp 2).

W ocenie Sądu-organy prawidłowo zebrały i rozpatrzyły materiał dowodowy, strona miała zapewniony udział w postępowaniu, uwzględniano treść jej pism oraz załączonych dokumentów. Organ dokonał rzetelnej analizy wszelkich okoliczności sprawy, ocenił sytuację materialną i osobistą, odniósł się do dotychczasowej pracy i służby skarżącego. Zgodnie z zasadami logiki, doświadczenia życiowego, uwzględniając też publicznoprawny charakter należności uznał, iż należy odmówić uwzględnienia wniosku. Nie pozbawione znaczenia i słuszne są twierdzenia organu, że umorzenie należności stanowi wyraz definitywnej rezygnacji uprawnionego organu z możliwości ich wyegzekwowania.

Reasumując należy stwierdzić, iż w ocenie Sądu organ prawidłowo przeanalizował sytuację życiową i materialną zobowiązanego oraz podjął decyzję mieszczącą się w pojęciu uznania administracyjnego, wskazując na okoliczności uzasadniające odmowę umorzenia należności. Ustalenia organu, jak również wywiedzione wnioski w tej sprawie nie były sprzeczne z przepisami prawa materialnego i procesowego.

Z tych przyczyn Sąd, na podstawie art.151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. -Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. z 2012r., poz. 270 ) skargę oddalił.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...