IV SA/Wr 752/10

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu prawomocnym wyrokiem z dnia 24 marca 2011 r. oddalił skargę skarżącego na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego we W. w przedmiocie przyznania dodatku mieszkaniowego.

Pismem z dnia 19 kwietnia 2011 r. skarżący złożył pismo nazwane "Wezwanie o wykładnię orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 24 marca 2011 r. sygn. akt IV SA/Wr 752/10". Pismo to zostało potraktowane jako wniosek o dokonanie wykładni powyższego wyroku.

Postanowieniem z dnia 20 maja 2011 r. sygn. akt IV SA/Wr 752/10 Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił dokonania wykładni wspomnianego wyroku z dnia 24 marca 2011 r., wskazując, że potrzeba wykładni może być wyłącznie wynikiem wadliwego lub nie dość precyzyjnego sformułowania orzeczenia. Zdaniem Sądu nie zachodziły przesłanki uzasadniające dokonanie wykładni przedmiotowego orzeczenia. Również kwestionowanie nie rozpatrzenia całości żądania oraz rozminięcie się z przedmiotem wniesionej skargi, nie mieści się w ramach wykładni, o której mowa w art. 158 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2011 r., sygn. akt I OZ 569/11 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie skarżącego na powyższe postanowienie Sądu z dnia 20 maja 2011 r. W uzasadnieniu Sąd wskazał, że wniosek skarżącego (w którym ograniczono się w zasadzie do polemiki ze stanowiskiem Sądu) o wykładnię wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 24 marca 2011 r. jest bezzasadny, zatem prawidłowo Sąd pierwszej instancji odmówił dokonania wykładni postanowienia. Wskazał, że nierozpatrzenie całości żądania oraz rozminięcie się z przedmiotem wniesionej skargi, nie mieści się w ramach wykładni, o której mowa w art. 158 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Postanowieniem z dnia 5 września 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu umorzył postępowanie wszczęte wnioskami skarżącego z dnia 6 i 19 sierpnia 2013 r. o wykładnię powyższego wyroku Sądu z dnia 24 marca 2011 r. oddalającego skargę.

W jego uzasadnieniu stwierdzono, że pisma skarżącego z dnia 6 i 19 sierpnia 2013 r. są ponownymi wnioskami o dokonanie wykładni wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 24 marca 2011 r. Ponowne postępowanie z wniosku skarżącego o dokonanie wykładni powyższego wyroku z dnia 24 marca 2011 r. jest bezprzedmiotowe, ponieważ Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2011 r. sygn. akt I OZ 569/11 oddalił zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu z dnia 20 maja 2011 r. odmawiające dokonania wykładni wyroku z dnia 24 marca 2011 r.

Skarżący, pismem z dnia 10 września 2013 r., wniósł m. in. szereg skarg o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie, wstrzymanie ich wykonania oraz wyjaśnienie wątpliwości związanych z opublikowanymi orzeczeniami, w tym również wyjaśnienie wątpliwości orzeczenia kończącego postępowanie w niniejszej sprawie oraz wstrzymanie jego wykonania.

Rozpoznaniu w niniejszej sprawie podlega złożony w piśmie z dnia 10 września 2013 r. kolejny wniosek o dokonanie wykładni wyroku Sądu z dnia 24 marca 2011 r. oddalającego skargę oraz wniosek o wstrzymanie wykonania tego wyroku.

Natomiast skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem tego prawomocnego wyroku została rozpoznana odrębnym postanowieniem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 161 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.); dalej p.p.s.a. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania: 1) jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę; 2) w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania; 3) gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym (§ 2).

W myśl art. 158 p.p.s.a. sąd, który wydał wyrok rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści. Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.

Postępowanie wszczęte kolejnym wnioskiem skarżącego, zawartym w piśmie z dnia 10 września 2013 r., o dokonanie wykładni wyroku Sądu z dnia 24 marca 2011 r. oddalającego skargę jest bezprzedmiotowe z uwagi na to, że prawomocnym postanowieniem z dnia 2 sierpnia 2011 r. sygn. akt I OZ 569/11 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie skarżącego na postanowienie Sądu z dnia 20 maja 2011 r. odmawiające dokonania wykładni wspomnianego wyroku Sądu z dnia 24 marca 2011 r.

Złożenie kolejnego wniosku o dokonanie wykładni wyroku sądu oddalającego skargę nie uchyla skutków prawomocności powyższego postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Z tych względów Sąd, na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 i § 2 w związku z art. 158 p.p.s.a., orzekł jak w pkt. I sentencji.

Odnosząc się natomiast do wniosku skarżącego o wstrzymanie wykonania prawomocnego wyroku Sądu z dnia 24 marca 2011 r. oddalającego skargę wskazać należy, iż nie zasługuje on na uwzględnienie.

W myśl art. 61 § 3: p.p.s.a. po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.

Aktami i czynnościami, o których mowa w § 1 przepisu art. 61 p.p.s.a. są akty i czynności będące przedmiotem skargi wniesionej do sądu.

Z powołanych przepisów wynika jednoznacznie, że wojewódzki sąd administracyjny uprawniony jest do wstrzymania wyłącznie aktów lub czynności, wskazanych w art. 61 § 1 p.p.s.a.

Instytucja wstrzymania wykonania odnosi się więc do rozstrzygnięć organów administracji podlegających właściwości sądów administracyjnych, wymienionych w art. 61 § 1 p.p.s.a. i jednocześnie nadających się do wykonania, tj. posiadających przymiot wykonalności.

Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności organu administracji publicznej może nastąpić zatem w toku trwającego postępowania sądowego przed sądem I instancji, na co wyraźnie wskazuje treść art. 61 § 6 p.p.s.a., z którego wynika, że wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.

O wstrzymaniu wykonania jest również mowa w art. 152 p.p.s.a., stosownie do którego, w razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane. Rozstrzygnięcie to traci moc z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

Wstrzymanie wykonania na podstawie tego przepisu, a więc w wyroku uwzględniającym skargę, dotyczy również wyłącznie aktów lub czynności zaskarżonych do sądu, o których mowa w art. 63 § 3 p.p.s.a.

W orzecznictwie przyjęto nadto, że w postępowaniu kasacyjnym wszczętym na skutek wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku oddalającego skargę dopuszczalne jest wstrzymanie wykonania decyzji na podstawie art. 61 § 3 w związku z art. 193 p.p.s.a. (uchwała Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 kwietnia 200767 r. sygn. akt I GPS 1/07, ONSAiWSA 2007/4/77). Jednakże i w tej sytuacji wstrzymanie wykonania odnosi się wyłącznie do aktów lub czynności, wskazanych w art. 61 § 3 p.p.s.a., czyli wydanych przez organy administracji publicznej. W niniejszej zaś sprawie skarga kasacyjna nie została wniesiona.

Z chwilą wydania orzeczenia kończącego postępowanie sąd traci możliwość orzekania w przedmiocie wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności.

Przepisy ustawy p.p.s.a nie przewidują zatem możliwości wstrzymania wykonania prawomocnego wyroku sądu oddalającego skargę.

Z tych względów wniosek skarżącego o wstrzymanie wykonania prawomocnego wyroku sądu oddalającego skargę nie mógł zostać uwzględniony.

Oceny tej nie zmienia fakt, iż skarżący złożył wniosek o wstrzymanie wykonania wyroku sądu oddalającego skargę wraz ze skargą o stwierdzenie niezgodności z prawem tego prawomocnego wyroku, uregulowaną w Dziale VIIA w przepisach art. 285a – art. 285l p.p.s.a

Skarga ta, jeżeli została skutecznie wniesiona, wszczyna odrębne postępowanie sądowe przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, którego przedmiotem jest stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu i nie jest kontynuacją prawomocnie zakończonego postepowania. Uwzględnienie tej skargi przez Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 285k § 2 p.p.s.a, nie powoduje ustania bytu prawnego prawomocnego orzeczenia sądu niezgodnego z prawem, lecz stwarza uprawnienie dla strony do dochodzenia odszkodowania przed sądem powszechnym z powodu wyrządzenia szkody wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem.

Prawomocne orzeczenie bowiem wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby (art. 170 p.p.s.a).

Przepisy ustawy p.p.s.a. nie przewidują zatem wstrzymania wykonania prawomocnego wyroku sądu w toku postępowania o stwierdzenie niezgodności z prawem tego orzeczenia ani też w orzeczeniu stwierdzającym omawianą niezgodność, wydawanym wyłącznie przez Naczelny Sąd Administracyjny i uregulowanym w art. 285k § 2 p.p.s.a., zgodnie z którym uwzględniając skargę Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza jedynie, że orzeczenie jest w zaskarżonym zakresie niezgodne z prawem.

Ponadto w razie skutecznie wniesionej skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia kompetencja do podjęcia rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o wstrzymanie wykonania tego orzeczenia należałaby do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Z tych względów Sąd, na podstawie art. 61 § 1 i 3 i art. 152 p.p.s.a., orzekł jak w pkt. II sentencji.