• I OSK 788/12 - Wyrok Nacz...
  28.03.2024

I OSK 788/12

Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2013-10-23

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Dorota Jadwiszczok
Ewa Dzbeńska
Maciej Dybowski /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Maciej Dybowski (spr.), Sędzia NSA Ewa Dzbeńska, Sędzia del. WSA Dorota Jadwiszczok, Protokolant sekretarz sądowy Małgorzata Kamińska, po rozpoznaniu w dniu 23 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. R. i W. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 29 grudnia 2011 r. sygn. akt III SA/Lu 682/11 w sprawie ze skargi M. R. i W. R. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] 2011 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu wydatków i wynagrodzenia za dozór pojazdu przejętego na rzecz Skarbu Państwa oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 29 grudnia 2011 r., sygn. akt III SA/Lu 682/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie oddalił skargę M. R. i W. R. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] 2011 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu wydatków i wynagrodzenia za dozór pojazdu przejętego na rzecz Skarbu Państwa.

Wyrok ów zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z 21 stycznia 2010 r., III SA/Lu 502/99 (dalej wyrok III SA/Lu 502/99), oddalił skargę M. R. i W. R. (dalej skarżący) na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z [...] 2009 r. nr [...] (dalej postanowienie z [...] 2009 r.) w przedmiocie zwrotu wydatków za dozór pojazdu przyjętego na rzecz Skarbu Państwa.

Postanowieniem z [...] 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w [...] (dalej Dyrektor Izby) utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w [...] z [...] 2009 r. nr [...] (dalej postanowienie z [...] 2009 r.), którym przyznano skarżącym zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru przez okres 1247 dni i wynagrodzenie za dozór motocykla marki WSK w łącznej kwocie 5.020,21 zł. Organ w swym rozstrzygnięciu przyjął stawkę dobową w kwocie 3,95 za rok 2003 (57 jednostek dobowych); 3,66 zł za rok 2004 (366 jednostek dobowych); 4,88 zł za rok 2005 (365 jednostek dobowych); 3,66 zł za rok 2006 (365 jednostek dobowych) i 3,60 zł za rok 2007 (94 jednostki dobowe).

Sąd I instancji w wyroku III SA/Lu 502/99 podzielił argumentację organu, że początkowym okresem ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów parkowania jest data upływu sześciomiesięcznego terminu od dnia usunięcia motocykla z drogi. Tym samym za nieusprawiedliwione uznał stanowisko skarżących, że w grę winien wchodzić okres od dnia usunięcia pojazdu z drogi do momentu odbioru pojazdu z parkingu.

Odnośnie należności za dozorowanie przedmiotowego motocykla, stwierdził, że rzeczą organu było ustalić i przyznać stronie stosowne wynagrodzenie zgodnie z art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2005 r., nr 229, poz. 1954 ze zm., dalej upea), według którego organ egzekucyjny przyznaje, na żądanie dozorcy, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór. Skoro strona skarżąca nie podała kosztów utrzymania parkingu, organ miał prawo we własnym zakresie przeprowadzić postępowanie dowodowe. Wynik tego postępowania doprowadził do ustalenia przyjętych w rozstrzygnięciu średnich stawek dobowych za poszczególne lata. Pozwoliło to na określenie przez organ prawidłowej wysokości wynagrodzenia.

Na skutek skargi kasacyjnej skarżących od wyroku III SA/Lu 502/99, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z 23 marca 2011 r., I OSK 730/10 (Lex nr 1079816, dalej wyrok I OSK 730/10), uchylił zaskarżony wyrok, a także postanowienie z [...] 2009 r. i poprzedzające je postanowienie z [...] 2009 r., wobec naruszenia przepisów prawa materialnego.

W uzasadnieniu Naczelny Sąd Administracyjny wskazał, że w uchwale 7 Sędziów z 29 listopada 2010 r., I OPS 1/10, ONSAiWSA 2011/1/3 (dalej uchwała I OPS 1/10), Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że "Jeżeli właściciel pojazdu usuniętego z drogi w przypadkach, w których mowa w art. 130a ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm.) nie odebrał pojazdu w określonym terminie, jednostce wyznaczonej do prowadzenia parkingu strzeżonego (jednostce wyznaczonej do usuwania pojazdów) może być przyznane wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem oraz zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi, na podstawie art. 102 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2002 r. nr 110, poz. 968 ze zm.) w związku z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 50, poz. 449)". Oznacza to, że stanowisko skarżących odnośnie okresu za jaki należne jest wynagrodzenie dozorcy, było prawidłowe.

W zakresie wysokości wynagrodzenia dozorcy Naczelny Sąd Administracyjny – ponownie odwołując się do uchwały I OPS 1/10 – wskazał, że dozorca występując do organu egzekucyjnego o zwrot wydatków i wynagrodzenia za dozór może przedstawić pokwitowanie i rachunki w związku z poniesionymi wydatkami oraz wskazać trudy związane ze sprawowaniem dozoru. Przy określeniu wynagrodzenia, o którym mowa w art. 102 § 2 upea, należy uwzględnić zakres obowiązków dozorcy (przechowawcy) i okoliczności towarzyszące przechowaniu, warunki sprawowania pieczy nad zajętą ruchomością, wielkość składowanego przedmiotu i powierzchnię niezbędną do jego składowania w sposób zapewniający jego właściwości. Wskazane wcześniej okoliczności dotyczące opłat winna uwzględnić rada powiatu, która zgodnie z art. 130a ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm., dalej prd) ustala wysokość opłat za usunięcie i parkowanie pojazdu. Opłaty te mają zastosowanie także wtedy, gdy właściciel nie odebrał pojazdu w określonym terminie. Można uznać, że już od chwili usunięcia z drogi pojazdu porzuconego z zamiarem wyzbycia się wyznaczona jednostka zaczyna sprawowanie nad nim dozoru, a warunkiem właściwego sprawowania tego dozoru jest przemieszczenie pojazdu na parking strzeżony.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Dyrektor Izby Skarbowej postanowieniem z [...] 2011 r. nr [...] (dalej postanowienie z [...] 2011 r.) – po rozpatrzeniu zażalenia skarżących – utrzymał w mocy postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w [...] z [...] 2011 r. nr [...] (dalej postanowienie z [...] 2011 r.), na mocy którego skarżącym przyznano zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za cały okres dozoru pojazdu przejętego na rzecz Skarbu Państwa na mocy art. 130a ust. 10 prd.

Wysokość tego wynagrodzenia dotyczącego motocykla marki WSK (bez numeru rejestracyjnego) określona została na kwotę 5.754,91 zł, a koszty usunięcia pojazdu z drogi (holowania) na kwotę 122 zł (łącznie 5.876,91 zł).

Odnosząc się do argumentów podniesionych przez skarżących, organ odwoławczy wskazał, że Naczelnik Urzędu zastosował się do tezy uchwały I OPS 1/10 i przyznał wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem i uwzględnił koszty usunięcia pojazdu (holowania) z drogi w prawidłowej wysokości.

Nie zgodził się ze stanowiskiem skarżących, że organ I instancji przy określaniu wysokości wynagrodzenia za dozór winien zastosować stawki ustalone przez Radę Powiatu w podjętej uchwale.

Dążąc do ustalenia prawidłowej wysokości stawki dobowej za dozór i holowanie pojazdu, Naczelnik Urzędu wystąpił do Starosty [...] i Rady Powiatu w [...] (dalej Rada Powiatu) o podanie stawek za usunięcie i parkowanie pojazdów usuniętych w trybie art. 130a prd, prosząc jednocześnie o wskazanie w jaki sposób i w oparciu o jakie kryteria dokonano wyliczenia tych opłat. W odpowiedzi dostarczono jedynie kopie uchwał Rady Powiatu w [...] z [...] 2002 r. nr [...] (dalej uchwała [...] 2002 r.) i [...] 2007 r. nr [...] (dalej uchwała z [...] 2007 r.), wraz z cennikami opłat za parkowanie, stanowiącymi załączniki do tych uchwał. Odpowiedzi na zadane pytania organy samorządowe nie udzieliły.

W tej sytuacji, w ocenie organu odwoławczego, na Naczelniku Urzędu Skarbowego spoczywał obowiązek samodzielnego określenia stawki należności za dozór i holowanie pojazdu zgodnie z art. 102 § 2 upea, również za okres pierwszych sześciu miesięcy przechowywania pojazdu, co zrealizowano. Organ wskazał nadto, że powoływany przykład stawek zawartych w art. 130a prd, mających obowiązywać od 21 sierpnia 2011 r. na terenie całego kraju, nie jest precyzyjny. Określone w ustawie stawki, są stawkami maksymalnymi (art. 130a ust. 6a prd; s. 6 uzasadnienia postanowienia z [...] 2011 r.).

Skarżący na postanowienie z 25 sierpnia 2011 r. wnieśli skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, zarzucając naruszenie:

1) art. 102 § 2 upea przez prowadzenie postępowania mającego na celu ustalenie stawki dobowej za dozór w sytuacji, gdy skarżący poinformowali organ I instancji o wysokości dobowej stawki wynikającej z uchwały Rady Powiatu;

2) art. 6, 7, 8 i 77 ustawy z dnia 14 czerwca 2000 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej kpa);

3) art. 17 § 1 upea, przez jego błędne zastosowanie jako podstawy prawnej postanowienia organu I instancji;

4) art. 130a prd przez niezastosowanie taryfy urzędowej w postaci stosownej uchwały Rady Powiatu, w której wskazane są stawki wynagrodzenia za dozór, zwrot poniesionych wydatków oraz kosztów usunięcia z drogi pojazdów.

Mając wskazane zarzuty na względzie, skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonego postanowienia i poprzedzającego go postanowienia z [...] 2011 r. w części dotyczącej obliczenia i przyznania wynagrodzenia za dozór nad pojazdem motocykl WSK bez numeru rejestracyjnego oraz zwrotu poniesionych wydatków i przyznanie skarżącym wynagrodzenia za dozór pojazdu na rzecz Skarbu Państwa przyz uwzględnieniu uchwały Rady Powiatu; ewentualnie na podstawie art. 156 § 1 pkt 2 kpa o uznanie nieważności skarżonego postanowienia; zasądzenie od organu na rzecz skarżących kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (s. 1-2 skargi).

W ocenie skarżących wysokość należności za usunięcie z drogi i cały okres przechowywania pojazdu przejętego na rzecz Skarbu Państwa na mocy art. 130a ust. 10 prd wynika wprost z uchwały Rady Powiatu wydanej na mocy ustawowego upoważnienia (art. 12 pkt 11 i art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i art. 130a ust. 6 prd), i winna ona mieć zastosowanie do określenia wynagrodzenia i zwrotu kosztów za dozór, i usunięcie pojazdu. Organy niezasadnie uznały, że w sytuacji braku uzasadnienia i wyszczególnienia przez Starostę i Radę Powiatu stawek uchwalonych uchwałami Rady Powiatu za dozór i holowanie pojazdu, organ nie jest związany uchwałą i niezasadnie dokonał własnych wyliczeń przy zastosowaniu metody porównawczej, ustalając w tym celu stawki stosowane na rynku lokalnym wśród jednostek zajmujących się świadczeniem usług parkingowych w [...], jak i zwracając się do ościennych organów likwidacyjnych w celu ustalenia wysokości stawki uiszczanej za dozór jednostkom parkującym w latach 2000-2008 na terenie ich działania.

Zadaniem skarżących, gdyby nawet przyjąć założenie, że art. 102 upea nie określa kryteriów ustalania wysokości wynagrodzenia dozorcy, to w tym zakresie należało posiłkować się odpowiednio art. 836 kc. Oznacza to, że przy ustalaniu wynagrodzenia przyjętego w danych stosunkach należało uwzględnić zakres obowiązków przechowawcy i okoliczności towarzyszące przechowaniu, to jest miejsce przechowania, warunki sprawowania pieczy nad zajętą ruchomością oraz wielkość składowanego przedmiotu i powierzchnię zajętą do jego składowania w sposób zapewniający jego właściwości. Niezbędne było zatem uwzględnienie opłat stosowanych u innych podmiotów prowadzących podobną co dozorca działalność, jak również specyfiki parkingu prowadzącego dozór. Parkingami prowadzącymi podobną co skarżący działalność są inne parkingi depozytowe dozorujące pojazdy usunięte z drogi przez Policję. Nie mogą zostać uznane za parkingi prowadzące "podobną działalność" przyjęte przez organ parkingi strzeżone z terenu miasta, na których kierowcy pozostawiają pojazdy na podstawie zawartej z właścicielem parkingu umowy cywilnoprawnej, gdyż specyfika obu rodzajów parkingów jest różna.

Parkingi dozorujące mają obowiązek realizowania każdego zlecenia Policji dotyczącego umieszczenia pojazdu na parkingu strzeżonym i powiadamiania urzędów skarbowych o nieodebraniu pojazdów przez właścicieli i są obowiązane przechowywać pojazdy z uszkodzeniami powypadkowymi. Pojazdy takie wymagają szczególnego nadzoru i dodatkowych czynności związanych z umieszczaniem na parkingu i przygotowaniem do wydania zgłaszającemu się przedstawicielowi Skarbu Państwa, na który przeszła własność pojazdu.

Rada Powiatu na podstawie upoważnienia ustawowego (art. 12 pkt 11 i art. 40 ust 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym i art. 130a ust. 6 prd) wydała uchwały zawierające stawki usuwania i przechowywania pojazdów usuniętych w trybie art. 130a prd. W ocenie skarżących żaden przepis prawa nie wyłącza Skarbu Państwa z obowiązku ich przestrzegania, gdyż wysokość wynagrodzenia przechowawcy prowadzącego parking strzeżony określona jest administracyjnie – taryfą ustanowioną w uchwale właściwej jednostki samorządu terytorialnego.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej podtrzymał swe stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu i wniósł o jej oddalenie.

W piśmie procesowym z 17 listopada 2011 r. (data stempla pocztowego na kopercie nadawczej), pełnomocnik skarżących sprecyzował skargę w ten sposób, że zarzucił zaskarżonemu postanowieniu naruszenie art. 130a ust. 1 pkt 5c i 6 prd oraz art. 102 § 2 upea, a także art. 6, 7, 8, 77 i 8 kpa; odstąpił od popierania zarzutu naruszenia art. 17 § 1 upea (pismo procesowe – k. 29-31; dowód nadania – k. 32).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie na podstawie art. 151 ppsa oddalił skargę.

W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że organy administracji wyjaśniły należycie wszystkie istotne okoliczności sprawy, wyczerpująco zebrały, rozważyły i oceniły materiał dowodowy oraz prawidłowo ustaliły stan faktyczny sprawy. Tym samym nie sposób przypisać organom naruszenia przepisów postępowania administracyjnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy. Nie sposób w szczególności podzielić zarzutu, że organy bezpodstawnie prowadziły postępowanie mające na celu ustalenie wysokości stawki dobowej za dozór pojazdu w okresie jego sprawowania, w oparciu o którą możliwe byłoby określenie wysokości należnego dozorcy wynagrodzenia.

Biorąc pod uwagę treść zarzutów podniesionych w skardze, istotę w rozstrzygnięciu niniejszej sprawy stanowiło ustalenie, według jakich zasad należało określić przysługujące – co do zasady – skarżącym wydatki związane z wykonywaniem dozoru i wynagrodzenie za usunięcie z drogi i przechowywanie za cały okres dozoru motocykla przejętego na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 130a ust. 10 prd, a ściślej według jakich stawek wynagrodzenie to winno zostać ustalone.

Postanowienie z [...] 2011 r. zostało wydane po ponownym rozpoznaniu sprawy przez organy administracji, na skutek uchylenia przez Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem I OSK 730/10, zarówno wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie III SA/Lu 502/09, jak i postanowień organów obu instancji.

W uchylonych postanowieniach organy wyraziły pogląd, że brak podstaw prawnych do przyznania skarżącym należności z tytułu sprawowania dozoru nad pojazdami usuniętymi z drogi za okres pierwszych sześciu miesięcy dozoru, czyli za okres sprzed przejścia własności pojazdu na rzecz Skarbu Państwa.

Zagadnienie to zostało jednoznacznie przesądzone uchwałą 7 Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 listopada 2010 r., I OPS 1/10 (ONSAiWSA 2011/1/3), w której stwierdzono, że jeżeli właściciel pojazdu usuniętego z drogi nie odebrał pojazdu w określonym terminie, jednostce wyznaczonej do prowadzenia parkingu strzeżonego (jednostce wyznaczonej do usuwania pojazdów) może być przyznane wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem oraz zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi, na podstawie art. 102 § 2 upea w zw. z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 50, poz. 449, dalej rozporządzenie z 2002 r.). Do uchwały I OPS 1/10 odwołał się wprost Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku I OSK 730/10. Oznacza to, że zgodnie z art. 153 ppsa ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Rozpoznając sprawę ponownie organy zastosowały się do przytoczonej uchwały. Uznały, że skarżącym przysługuje – na podstawie art. 102 § 2 upea w zw. z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia z 2002 r. – wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem i zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi.

Stanowisko to nie jest przez skarżących kwestionowane. Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do kwestii wysokości należnego wynagrodzenia, a ściślej stawek stanowiących podstawę jego określenia i poniesionych przez dozorcę w związku z dozorem kosztów.

Sąd I instancji nie podzielił poglądu skarżących, że wynagrodzenie za dozór, przyznawane na podstawie art. 102 § 2 upea, winno być ustalone przy zastosowaniu stawek określonych w uchwale rady powiatu, wydanej na podstawie art. 130a ust. 6 prd.

Art. 102 § 2 upea stanowi, że organ egzekucyjny przyzna, na żądanie dozorcy, zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór. Przewiduje dwa rodzaje roszczeń dozorcy: zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru i wynagrodzenie za dozór. Jeśli chodzi o pierwszą należność dozorcy, to jest zwrot wydatków związanych z wykonywaniem dozoru, w postępowaniu administracyjnym należy ustalić rzeczywiste wydatki poniesione przez dozorcę na wykonywanie dozoru. W orzecznictwie podkreśla się, że wydatki konieczne związane z wykonywaniem dozoru muszą być konkretne i muszą odnosić się do danego dozorcy i określonego pojazdu (wyroki NSA z: 17.11.2009 r., I OSK 585/09; 2.7.2008 r., I OSK 62/08; 20.2.2007 r., I OSK 1797/06; 8.9.2006 r., I OSK 1185/05, niepublikowane).

Z dyspozycji art. 102 § 2 upea wynika, że dozorca nie tylko winien wskazać konieczne wydatki poniesione na dozór konkretnego pojazdu, ale musi również przedstawić sposób obliczenia tych kwot. Dopiero wtedy, gdy dozorca zgłaszający roszczenie z tytułu zwrotu wydatków koniecznych nie przedstawi żadnych dowodów i wyliczeń dotyczących wydatków poniesionych na dozór konkretnego pojazdu, konieczne jest ich ustalenie w drodze dowodów podejmowanych przez organ z urzędu. Dowody te w sprawach dozoru mogą odnosić się do kosztów ponoszonych przez podmioty prowadzące tego rodzaju działalność (wyroki NSA z 18.6.2009 r.: I OSK 831/08, I OSK 832/08 i I OSK 833/08, niepublikowane).

Jeśli chodzi o wynagrodzenie za dozór, w doktrynie i orzecznictwie podkreśla się, że art. 102 § 2 upea nie określa kryteriów ustalania wysokości wynagrodzenia, co powoduje, że należy w tym zakresie stosować odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, dotyczące umowy przechowania.

Zgodnie z art. 836 kc, jeżeli wysokość wynagrodzenia za przechowanie nie jest określona w umowie albo w taryfie, przechowawcy należy się wynagrodzenie przyjęte w danych stosunkach.

Nie ulega wątpliwości, że w przypadku, gdy żądanie wynagrodzenia zgłasza jednostka wyznaczona przez organ administracji publicznej do usuwania pojazdów z drogi i przechowywania ich na parkingu strzeżonym na podstawie przepisów Prawa o ruchu drogowym, nie wchodzi w grę wynagrodzenie określone w umowie albo w taryfie, będącej urzędowo ustalonym wykazem stawek opłat za przechowanie. Jednostkę tę wiąże z organem administracji publicznej stosunek administracyjnoprawny. Nie obowiązują zarówno unormowania umowne, jak również taryfowe, z istoty swej odnoszące się do stosunków cywilnoprawnych między stronami umowy przechowania.

Podkreślenia wymaga, że nie jest taryfą w rozumieniu powołanych przepisów uchwała rady powiatu wydana na podstawie art. 130a ust. 6 prd. Nie dotyczy ona stawek stosowanych przez podmioty świadczące usługę przechowania na podstawie przepisów prawa cywilnego. W wyroku z 17.11.2009 r., I OSK 131/09 (niepubl.), Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że wyłączone jest odpowiednie stosowanie art. 836 kc w zakresie, w jakim przepis ten stanowi o wysokości wynagrodzenia za przechowanie określonej w umowie albo taryfie. Odpowiednie zastosowanie można w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego odnieść wyłącznie do zastosowania art. 836 kc w zakresie, w którym stanowi on o należnym wynagrodzeniu przyjętym w danych stosunkach.

Przyjmuje się, że wysokość wynagrodzenia przyjętego w danych stosunkach w rozumieniu art. 836 kc winna zostać ustalona na podstawie kryterium wynagrodzenia faktycznie stosowanego najczęściej przez innych przechowawców na terenie, w miejscu, gdzie przechowawca wykonuje umowę i dla rzeczy danego rodzaju. Na gruncie art. 102 § 2 upea orzecznictwo wskazuje, że uwzględniać należy zakres obowiązków przechowawcy (dozorcy) i okoliczności towarzyszące przechowaniu, jak: miejsce przechowania, warunki sprawowania pieczy nad zajętą ruchomością, wielkość składowanego przedmiotu, powierzchnię niezbędną do jego składowania w taki sposób, jaki wynika z właściwości przechowywanej rzeczy i z okoliczności (uchwała I OPS 1/10; wyrok NSA z 16.2.1999 r., I SA/Wr 2390/97, ONSA 2000/1/28). Ustalając wysokość wynagrodzenia należnego jednostce wykonującej dozór pojazdów usuniętych z drogi, organ winien wziąć pod uwagę wynagrodzenia uzyskiwane przez inne podmioty prowadzące parkingi depozytowe dozorujące pojazdy usunięte z drogi (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 24.6.2009 r., III SA/Łd 493/08 i III SA/Łd 503/08, niepubl.). Posłużenie się – przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia za dozór – stawkami stosowanymi przez podmioty prowadzące parkingi depozytowe, pozwala na ustalenie wynagrodzenia za dozór konkretnego pojazdu w sposób bardziej precyzyjny i w większym stopniu odpowiadający istocie tego wynagrodzenia, niż posłużenie się stawkami stosowanymi przez podmioty prowadzące inne parkingi (wyrok NSA z: 4.2.2010 r., I OSK 1194/09;17.11.2009 r., I OSK 585/09, niepubl.).

Dominuje pogląd, że przy obliczaniu wynagrodzenia za dozór nie ma podstaw do stosowania stawek określonych w uchwale rady powiatu, wydanej na podstawie art. 130a ust. 6 prd.

Art. 130a ust. 6 prd w brzmieniu sprzed nowelizacji ustawy, dokonanej 21 sierpnia 2011 r. (Dz. U. z 2010 r. nr 152, poz. 1018, dalej nowelizacja sierpniowa) stanowił, że wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, czyli opłat za usunięcie pojazdu z drogi w przypadkach określonych w ustawie oraz parkowanie tego pojazdu ustala rada powiatu. Przepis ów nie wskazywał sposobu ustalenia stawek opłat, w szczególności nie zobowiązywał rady powiatu do uwzględniania przy ustalaniu stawek tych okoliczności, które winny być brane pod uwagę przy ustalaniu wynagrodzenia dozorcy na podstawie art. 102 § 2 upea. Zwrócił na to uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale I OPS 1/10, stwierdzając, że "wskazane wcześniej okoliczności, dotyczące wysokości opłat, winna uwzględnić rada powiatu, która zgodnie z art. 130a ust. 1 pkt 5c i 6 ustawy ustala wysokość opłat za usunięcie i parkowanie pojazdu. Opłaty te mają zastosowanie także wtedy, gdy właściciel nie odebrał pojazdu w określonym terminie."

Powoływanie się przez skarżących na ten fragment uzasadnienia uchwały na poparcie swego twierdzenia, jakoby wysokość wynagrodzenia przyznawanego na podstawie art. 102 § 2 upea winna być ustalana w oparciu o stawki wynikające z uchwały rady powiatu – Sąd I instancji uznał za błędne. Naczelny Sąd Administracyjny wskazał jedynie, że stawki opłat ustalanych przez radę powiaty także winny uwzględniać takie okoliczności, jak zakres obowiązków dozorcy i okoliczności towarzyszące przechowaniu i warunki jego sprawowania oraz że mają one zastosowanie, gdy właściciel nie odebrał pojazdu w terminie. Naczelny Sąd Administracyjny nie stwierdził jednak, że według stawek tych obliczane winno być wynagrodzenie jednostki sprawującej dozór. Przeciwnie, z treści uzasadnienia uchwały wynika w sposób nie nasuwający wątpliwości, że podstawą ustalenia wynagrodzenia dozorcy oraz zwrotu wydatków jest art. 102 § 2 upea, co oznacza obowiązek ustalenia tego wynagrodzenia oraz wydatków z uwzględnieniem wskazanych przez Naczelny Sąd Administracyjny okoliczności, a nie stosowania wprost stawek ustalonych przez radę powiatu na innej podstawie i w innym celu.

Ubocznie Sąd I instancji zauważył, że po nowelizacji obowiązującej od 21 sierpnia 2011 r., art. 130a ust. 6 prd stanowi, że rada powiatu, ustalając stawki wymienionych opłat, bierze pod uwagę koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu. Wskazane zostały okoliczności, które rada powiatu winna brać pod uwagę przy ustalaniu stawek opłat ponoszonych przez właścicieli pojazdów usuniętych z drogi.

Sąd I instancji stwierdził, że zastosowana przez organy metoda porównawcza i sposób wyliczenia wynagrodzenia za wykonywanie przez skarżących dozoru nad pojazdem (motocyklem) usuniętym z drogi oraz wydatków związanych z wykonywaniem dozoru, w szczególności kosztów usunięcia pojazdu z drogi, są prawidłowe. Skarżący nie udokumentowali innych koniecznych wydatków podlegających zwrotowi, stąd nie mogły zostać one uwzględnione przez organ likwidacyjny.

Zastosowana przez organy metoda ustalenia wynagrodzenia polegała na obliczeniu średniej arytmetycznej stawek stosowanych przez Naczelników Urzędów Skarbowych w [...] na innych parkingach, wykonujących dozór pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a prd (parkingach specjalistycznych), czyli parkingach prowadzących taką samą, co skarżący działalność. Stawki obowiązujące na terenie działania wymienionych organów egzekucyjnych w okresie wykonywania dozoru zostały zsumowane, a następnie podzielone przez liczbę organów, co pozwoliło na obliczenie stawek dobowych w poszczególnych latach dozoru w następującej wysokości: w 2004 r. – 3,66 zł; w 2005 r. – 4,88 zł; w 2006 r. – 3,66 zł; w 2007 r. – 3,60 zł za parkowanie i w 2003 r. – 122 zł za holowanie (usunięcie). Jedynie odnośnie stawki za dozór w 2003 r., wobec braku odpowiednich danych, zsumowano ustalone stawki za późniejsze lata dozoru, a następnie obliczono na ich podstawie wysokość stawki średniej, która wyniosła 3,95 zł.

W oparciu o te stawki organ I instancji wyliczył należne skarżącym wynagrodzenie z tytułu dozoru i koszty usunięcia (holowania) pojazdu za okresy wskazane w postanowieniu.

Organy uwzględniły wszystkie wskazane wyżej okoliczności mające wpływ na ustalenie należności przyznawanych na podstawie art. 102 § 2 upea. Brak w tej sytuacji podstaw do kwestionowania wysokości przyznanego skarżącym wynagrodzenia za dozór oraz ustalonych przez organ kosztów holowania pojazdu. Z ustaleń organu wynika, że średnie stawki stosowane przez urzędy skarbowe są zbliżone do średnich stawek stosowanych na rynku lokalnym na innych parkingach strzeżonych.

Żądane przez skarżących stawki za parkowanie i holowanie, określone w uchwałach Rady Powiatu odbiegają znacząco od stawek stosowanych przez organy egzekucyjne i stawek stosowanych przez podmioty prowadzące parkingi strzeżone świadczące usługi przechowania na podstawie umów cywilnoprawnych.

Skargę kasacyjną na powyższe rozstrzygnięcie wywiedli skarżący M. R. i W. R., reprezentowani przez radcę prawnego K. P., zarzucając naruszenie:

1.przepisów prawa materialnego:

- art. 102 § 2 upea i art. 130a ust. 6 prd przez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że stawki opłat za usunięcie i parkowanie pojazdów wynikające z uchwały rady powiatu odnoszą się jedynie do właścicieli pojazdów i nie dotyczą Skarbu Państwa, a w konsekwencji uznanie, że skarżący są obowiązani do wykazania rzeczywistych kosztów usunięcia i przechowywania pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a prd, podczas gdy z treści żadnego z wymienionych przepisów nie wynika, że stawki ustalone przez radę powiatu mają zastosowanie tylko i wyłącznie w odniesieniu do właściciela pojazdu z pominięciem Skarbu Państwa;

- art. 2 i 7 Konstytucji RP przez ich niezastosowanie, podczas gdy nie można uznać za zgodną z zasadą demokratycznego państwa prawa oraz zasadą praworządności, sytuacji odmiennego traktowania wyznaczonego przez Starostę podmiotu usuwającego pojazd z drogi i prowadzącego parking na podstawie art. 130a prd, przez przyznawanie mu na jego żądanie zwrotu koniecznych wydatków związanych z wykonaniem dozoru oraz wynagrodzenia za dozór pojazdów w zróżnicowanych wysokościach, w zależności od tego czy właściciel odebrał pojazd w przewidzianym 6-miesięcznym terminie, czy też go nie odebrał;

2. przepisów postępowania mające istotny wpływ na wynik sprawy:

- art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm., dalej pusa) i art. 3 § 1 w zw. z art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa w zw. z art. 6, 7, 8, 77 kpa w zw. z art. 12 pkt 11 i art. 40 ust. 1 usp oraz art. 130a ust. 6 prd polegające na tym, że Sąd I instancji wadliwie wykonał swój ustrojowy obowiązek kontroli rozstrzygnięć organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem przez oddalenie skargi w sytuacji, gdy obowiązkiem Sądu było stwierdzenie naruszenia przez organy I i II instancji art. 6, 7, 8 i 77 kpa w zw. z art. 12 pkt 11 i art. 40 ust. 1 usp i art. 130a ust. 6 prd, polegające [winno być "na"] prowadzeniu przez organy I i II instancji postępowania dowodowego mającego na celu ustalenie stawki dobowej za dozór pojazdów w sytuacji gdy zastosowanie winny mieć stawki wynikające z uchwały rady powiatu na mocy upoważnienia ustawowego, a tym samym naruszenie przez organy administracji publicznej zasady praworządności, zasady uwzględnienia interesu społecznego i słusznego interesu obywateli, i zasady pogłębiania zaufania do władzy publicznej;

- art. 1 § 1 i 2 pusa oraz art. 3 § 1 w zw. z art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 153 ppsa, polegające na wadliwym wykonaniu przez Sąd I instancji ustrojowego obowiązku kontroli zgodności z prawem postanowienia organu, przez oddalenie skargi podczas gdy organ ponownie rozpatrujący sprawę nie uwzględnił w pełnym zakresie – przy ponownym wydaniu postanowienia – oceny prawnej wyrażonej w wyroku I OSK 730/10 nakazującej organowi ponownie rozpatrującemu sprawę uwzględnienie stanowiska wyrażonego w uchwale I OPS 1/10;

- art. 269 § 1 ppsa przez jego niezastosowanie przez Sąd I instancji, polegające na przyjęciu odmiennej wykładni przepisów niż przyjęta uchwałą I OPS 1/10 odnośnie wysokości opłat za usunięcie i parkowanie pojazdu w trybie art. 130a prd, a także polegające na powołaniu się na wykładnię przepisów wynikającą z uchwał NSA podjętych przed podjęciem uchwały I OPS 1/10;

- art. 1 § 1 i 2 pusa oraz art. 3 § 1 ppsa przez nienależyte wykonanie obowiązku kontroli w zw. z art. 141 § 4 ppsa przez wadliwe uzasadnienie zaskarżonego wyroku, nieodpowiadające wymogom art. 141 § 4 ppsa, polegające na całkowitym braku rozpoznania i dokonania oceny prawnej podniesionego przez skarżących w trakcie postępowania (pismem procesowym z 19 grudnia 2011 r.) zarzutu niezastosowania przez organ art. 264 § 1 kpa w odniesieniu do rozstrzygnięciu o kosztach objętych żądaniem skarżących, a także nieustosunkowanie się w uzasadnieniu do tego zarzutu;

3. nadto z ostrożności procesowej wskazał na naruszenie:

- art. 141 § 4 i art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa, polegające na niedostrzeżeniu przez Sąd I instancji, że organ naruszył art. 264 § 1 kpa, przez jego niezastosowanie i nie orzeczenie o kosztach postępowania administracyjnego – w stosunku do właściciela motocykla marki WSK, którymi między innymi są koszty objęte żądaniem skarżących, bowiem są one związane z przejęciem pojazdu na rzecz Skarbu Państwa mającego miejsce przed postępowaniem likwidacyjnym.

Wskazując na powyższe naruszenia skarżący wnieśli:

- o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Lublinie;

- o zasądzenie od organu na rzecz skarżących zwrotu kosztów postępowania drugoinstancyjnego według norm przepisanych;

- z ostrożności procesowej w sytuacji skorzystania przez NSA z możliwości wskazanej w art. 188 ppsa, o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i rozpoznanie skargi, a także zasądzenie na rzecz skarżących od organu zwrotu kosztów postępowania za pierwszą instancję w kwocie 2.517 zł i kosztów postępowania drugoinstancyjnego według norm przepisanych.

Naczelny sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W świetle art. 183 ppsa Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej i bierze z urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania; bada przy tym wszystkie podniesione przez skarżącego zarzuty naruszenia prawa (uchwała pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 października 2009 r. sygn. akt I OPS 10/09, ONSAiWSA 2010, z. 1, poz. 1).

W sprawie nie zachodzą przesłanki nieważności postępowania.

Zarzuty skargi kasacyjnej są niezasadne. Za takim stanowiskiem przemawia treść art. 102 § 2 ustawy z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (j.t. Dz. U. z 2005 r. nr 229, poz. 1954 ze zm., dalej upea bądź ustawa egzekucyjna) i art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (j.t. Dz. U. z 2005 r. nr 108, poz. 908 ze zm., dalej prd) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonego postanowienia.

Stosownie do treści art. 102 § 2 upea, organ egzekucyjny przyzna na żądanie dozorcy zwrot koniecznych wydatków związanych z wykonywaniem dozoru oraz wynagrodzenie za dozór (...)". Analiza tego przepisu prowadzi do wniosku, że zwrot powyższego wynagrodzenia następuje w momencie wykazania koniecznych wydatków poniesionych przez konkretnego dozorcę w stosunku do określonego pojazdu. Dodatkowo to na dozorcy ciąży obowiązek wykazania owych poniesionych kosztów. Zatem dyspozycja w art. 102 § 2 upea nie zakłada ustalenia wydatków odpowiadających przeciętnym wydatkom związanym z dozorowaniem rzeczy danego rodzaju tylko chodzi tu o konkretne wydatki.

Na takim stanowisku stoi również utrwalone orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, w którym przyjęto, że wydatki konieczne związane z wykonywaniem dozoru muszą być konkretne i muszą odnosić się do danego dozorcy i określonego pojazdu (wyrok NSA z: 18.4.2013 r., I OSK 1446/12; 18.4.2013 r., I OSK 1447/12; 2.7.2008 r., I OSK 62/08; 20.2.2007 r., I OSK 1797/06; 8.9.2006 r., I OSK 1185/05).

Z dyspozycji art. 102 § 2 upea wynika, że dozorca nie tylko wskazuje konkretne konieczne wydatki poniesione na dozór konkretnego pojazdu, ale musi również przedstawić w jaki sposób kwoty te zostały obliczone. Ustawa egzekucyjna nie określa kryteriów ustalania wysokości wynagrodzenia zatem w tym zakresie należy oprzeć się na art. 836 kc. Przepis ten stanowi, że o ile wysokość wynagrodzenia za przechowywanie nie jest określona w umowie albo w taryfie przechowawcy należy się wynagrodzenie przyjęte w danych stosunkach.

Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że w badanej sprawie skarżący nie wskazali jakie konieczne wydatki związane z dozorem ponieśli. Nie przedstawili oni żadnych dokumentów uzasadniających wydatki jak również nie pokazali sposobu ich wyliczenia. Z tych powodów organ sam musiał ustalić te wydatki i zrobił to prawidłowo, sięgając do metody porównawczej, która pozwoliła na określenie poziomu stawek innych przedsiębiorców zajmujących się tego rodzaju działalnością w gminach ościennych.

Zakwestionowanie przez skarżących ogólnikowo ustaleń organu w tym zakresie, które to ustalenia Sąd, w zaskarżonym wyroku, zasadnie uznał za prawidłowe, jest nieuprawnione. Jak już wyżej wspomniano skarżący nie przedstawili żadnego wyliczenia poniesionych przez siebie kosztów związanych z usunięciem pojazdu i dozorem. Uznać zatem należy zarzut naruszenia art. 6, 7, 8, 77 kpa za nietrafny. O naruszeniu tych przepisów przez organ można by mówić, gdyby ten nieprawidłowo ocenił stosowne dokumenty przedłożone przez skarżących.

W okresie objętym zaskarżonym postanowieniem przepisy art. 130a ust. 1 i 2 Prawa o ruchu drogowym, stanowiły, że pojazd jest lub może być usuwany z drogi na koszt właściciela – w określonych w tych przepisach sytuacjach. Art. 130 ust. 5c prd stanowił zaś, że pojazd usunięty z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1 i 2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie. Według zaś art. 130 ust. 6 prd wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, ustala rada powiatu.

Skoro opłaty, o których mowa w art. 130 ust. 5c prd stanowią wydatek właściciela, o którym mowa w art. 130a ust. 1 i 2 prd, to oczywistym jest, że znajdują one zastosowanie w stosunku do właściciela pojazdu w chwili usunięcia pojazdu z drogi. Nie mogą być natomiast stosowane w sytuacji, gdy właściciel nie odbiera pojazdu i obowiązek uiszczenia stosownej należności związanej z pozostawaniem pojazdu na parkingu obciąża Skarb Państwa, który stał się właścicielem pojazdu przechowywanego na parkingu z uwagi na wystąpienie przesłanek wymienionych w art. 130a ust. 10 prd. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony jest pogląd, że zakazane jest nierówne traktowanie podmiotów podobnych, co jednak nie wyklucza nierównego traktowania podmiotów, które podobne nie są ze względu na daną cechę istotną, relewantną. Innymi słowy - zasada niedyskryminacji i równości nie oznacza nakazu jednakowego traktowania sytuacji wszystkich podmiotów, gdyż ich sytuacja faktyczna i prawna może być różna (przykładowo wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 13.2.2013 r., VIII SA/Wa 876/12, Lex nr 1282472). Taka sytuacja zachodziła w kontrolowanej sprawie. Starosta działając w imieniu Skarbu Państwa wykonuje bowiem publicznoprawny obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu na drogach publicznych.

W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego dopuszcza się możliwość odstępstwa od zasady równego traktowania, uznając, że samo w sobie nie prowadzi ono jeszcze do uznania wprowadzających je przepisów za niekonstytucyjne (wyrok z 15 października 2001 r., K 12/01, OTK 2001/7/213). W wyroku z 12 maja 1998 r., U 17/97, OTK 1998/3/34, Trybunał Konstytucyjny wskazał, że odstępstwa od zasady równości wobec prawa są dopuszczalne, jeśli spełniają trzy warunki: są relewantne to jest racjonalnie uzasadnione; są proporcjonalne, a więc waga interesu jakiemu służy zróżnicowanie musi pozostawać w odpowiedniej proporcji do wagi interesów podmiotów, poza tym muszą pozostawać w związku z innymi wartościami, zasadami czy normami konstytucji, uzasadniającymi różne traktowanie podmiotów podobnych. Cytowane poglądy Trybunału Konstytucyjnego w pełni akceptuje w niniejszej sprawie skład orzekający Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Tym samym nie można podzielić poglądu wnoszących skargę kasacyjną, że podstawą do obliczenia należności za parkowanie obligatoryjnie winny być stawki przyjęte przez radę powiatu na podstawie art. 130a ust. 6 prd. Z tego też względu zarzut naruszenia art. 2 i 7 Konstytucji RP nie może być skuteczny. Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyroki NSA z: 18.4.2013 r., I OSK 1446/12; 18.4.2013 r., I OSK 1447/12; 15.5.2007 r.: I OSK 1841/06, Lex nr 516649; I OSK 1768/06, Lex nr 347847).

W uchwale I OPS 1/10 Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że w sytuacji gdy właściciel pojazdu usuniętego z drogi w przypadkach, o których mowa w art. 130a ust. 1 prd nie odebrał pojazdu w określonym terminie, jednostce wyznaczonej do prowadzenia parkingu strzeżonego (jednostce wyznaczonej do usuwania pojazdów) może być przyznane wynagrodzenie za cały okres wykonywania dozoru nad pojazdem oraz zwrot kosztów związanych z wykonywaniem dozoru, w tym kosztów usunięcia pojazdu z drogi, na podstawie art. 102 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w związku z § 3 pkt 1 lit. c rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2002 r. w sprawie rozciągnięcia stosowania przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 50, poz. 449). W uchwale Naczelny Sąd Administracyjny nie wypowiedział się, w jaki sposób należy obliczyć te stawki. Skarb Państwa nie jest związany stawkami ustalonymi przez Radę Powiatu, natomiast mogą stanowić one jeden z elementów ustalenia kwoty za dozór pojazdu.

Nieusprawiedliwiony okazał się zarzut naruszenia art. 1 § 1 i 2 pusa oraz art. 3 § 1 w zw. z art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 153 ppsa, polegające na wadliwym wykonaniu przez Sąd I instancji ustrojowego obowiązku kontroli zgodności z prawem postanowienia organu, przez oddalenie skargi podczas gdy organ ponownie rozpatrujący sprawę nie uwzględnił w pełnym zakresie – przy ponownym wydaniu postanowienia – oceny prawnej wyrażonej w wyroku I OSK 730/10 nakazującej organowi ponownie rozpatrującemu sprawę uwzględnienie stanowiska wyrażonego w uchwale I OPS 1/10.

Sąd I instancji w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę na podstawie art. 153 ppsa pozostawał związany dokonaną oceną prawną oraz wskazaniami co do dalszego postępowania, wyrażonymi w wyroku I OSK 730/10, wydanym na podstawie art. 188 ppsa. Przez ocenę prawną należy rozumieć sąd o prawnej wartości sprawy. Ocena prawna może dotyczyć stanu faktycznego, wykładni przepisów prawa materialnego i procesowego, prawidłowości korzystania z uznania administracyjnego i kwestii zastosowania określonego przepisu prawa jako podstawy do wydania decyzji. Wskazania co do dalszego postępowania stanowią z reguły konsekwencję oceny prawnej. Dotyczą one sposobu działania w toku ponownego rozpoznania sprawy i mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych i wskazanie kierunku, w którym winno zmierzać przyszłe postępowanie (A. Kabat, w: B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wolters Kluwer 2011 r., s. 426 uw. 2-4; J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz LexisNexis 2012 r., s. 396-397 uw. 1-2). Artykuł 153 ppsa ma charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że ani organ administracji publicznej, ani sąd, orzekając ponownie w tej samej sprawie, nie mogą nie uwzględnić oceny prawnej i wskazań wyrażonych wcześniej w orzeczeniu sądu, gdyż są nimi związane. Nieprzestrzeganie tego przepisu w istocie podważałoby obowiązującą w demokratycznym państwie prawnym zasadę sądowej kontroli nad aktami i czynnościami organów administracji i prowadziło do niespójności działania systemu władzy publicznej. Związanie oceną prawną wyrażoną w wyroku (uzasadnieniu orzeczenia) oraz wynikającymi z niej wskazaniami co do dalszego postępowania oznacza, że organ nie może formułować nowych ocen prawnych, sprzecznych z wyrażonym wcześniej poglądem, lecz obowiązany jest do podporządkowania się jemu w pełnym zakresie oraz konsekwentnego reagowania w razie stwierdzenia braku zastosowania się do wskazań w zakresie dalszego postępowania przed organem administracji publicznej (wyrok NSA z: 30.7.2009 r., II FSK 451/08, Lex nr 526493; 23.9.2009 r., I FSK 494/09, Lex nr 594010; 13.7.2010 r., I GSK 940/09, Lex nr 594756; wyrok WSA we Wrocławiu z 14.01.2010 r., I SA/Wr 1591/09, Lex nr 559604).

W kontrolowanej sprawie zarówno organy obu instancji, jak i Sąd I instancji w wyroku III SA/Lu 682/11, w sposób należyty zastosowały się do oceny prawnej i wskazań co do dalszego postępowania, wyrażonych w wyroku I OSK 730/10, i w przywołanej w tym wyroku uchwały I OPS 1/10. Należy zwrócić uwagę, że Rada Powiatu ani w uchwale z [...] 2002 r., ani w uchwale z [...] 2007 r., nie uwzględniła okoliczności, wskazanych w uchwale I OPS 1/10. Przeciwnie – w załączniku do uchwały z [...] 2002 r. w ogóle nie przewidziano wysokości opłat za usuwanie i parkowanie pojazdów jednośladowych, choć jest oczywiste, że rzeczywista wielkość składowanego przedmiotu, powierzchnia niezbędna do jego składowania w sposób stosowny do jego właściwości, trudy związane ze sprawowaniem nad nim dozoru, zasadniczo odbiegają od wymogów, dotyczących pojazdów samochodowych do 3,5 tony. Brak jakichkolwiek podstaw do ustalania dodatku w wysokości 40% do poz. 1,2,3 za godziny nocne (22-6) i dni świąteczne.

W załączniku do uchwały z [...] 2007 r. przewidziano opłaty za usuwanie motocykla z dróg i za jego parkowanie (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego z 2007 r., nr 174, poz. 3068 s. 16308-16309), lecz Rada Powiatu nie określiła, w jaki sposób i w oparciu o jakie czynniki dokonano wyliczenia tych opłat (dokumenty w t. II akt administracyjnych). Stawki te nie mogły być zatem wiążące w kontrolowanej sprawie, bowiem nie uwzględniły w rzeczywistości wymogów, na które wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale I OPS 1/10 i w wyroku I OSK 730/10.

Na konieczność wykazania owych okoliczności wskazuje orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i poglądy doktryny, uwzględniające uchwałę I OPS 1/10 (R. Hauser, Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, C.H. Beck 2013,s. 491-492, nb 4, 5 i 6).

Należy zwrócić uwagę, że uchwały z: [...] 2002 r. i [...] 2007 r., zostały podjęte pod rządem dawnych brzmień art. 130a ust. 6 prd, które miały charakter regulacji blankietowych i nie spełniających wymogów wskazanych w uchwale I OPS 1/10. Ustawodawca dopiero kolejnymi nowelizacjami, w tym nowelizacją sierpniową, dookreślił przesłanki ustalania wysokości opłat, w tym wymóg corocznego ich ustalania.

W związku z powyższą argumentacją należy uznać, że zarzuty naruszenia analizowanych powyżej przepisów są nietrafne.

Również zarzut naruszenia art. 141 § 4 ppsa jest nieuzasadniony. Przepis ten określa składniki jakie winno posiadać uzasadnienie wyroku tj. zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzuty podniesione w skardze, stanowiska pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. W niniejszej sprawie wszystkie te elementy, które są niezbędne uzasadnienie wyroku zawiera: zarówno część historyczną, w której podano wszystkie istotne okoliczności sprawy jak i merytoryczne stanowisko Sądu, które wskazuje z jakich przyczyn Sąd wydał rozstrzygnięcie nie uwzględniające skargi. Wskazany wyżej przepis stanowi przede wszystkim o konstrukcji uzasadnienia. Dlatego też, nie ma podstaw do przyjęcia by Sąd pierwszej instancji dopuścił się uchybień przy jego konstruowaniu. Z faktu, że skarżący nie zgadzają się z ustaleniami Sądu nie można kwestionować prawidłowości uzasadnienia.

Za niezasadne należało również uznać zarzuty naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c i art. 151 ppsa, które to zarzuty są pochodną w stosunku do zarzutów merytorycznych skargi kasacyjnej. Jeżeli bowiem Sąd pierwszej instancji nie dopuścił się wskazanych w nich naruszeń i zasadnie oddalił skargę, to z oczywistych względów prawidłowo zastosował art. 151 ppsa i nie było już podstaw do uchylenia zaskarżonego postanowienia, a więc zastosowania art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ppsa.

Nie znajduje uzasadnienia zarzut naruszenia art. 264 kpa gdyż przepis ten jako regulujący inną materię nie był stosowany w tej sprawie ani przez Sąd I instancji, ani przez organy.

Z tych wszystkich względów uznając, że skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw, Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 184 orzekł jak w sentencji wyroku.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...