II SA/Gd 732/12
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
2013-10-24Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Wanda Antończyk /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie: sędzia WSA Wanda Antończyk po rozpoznaniu w dniu 24 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku I. R. o przyznanie prawa pomocy w sprawie z jej skargi na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 8 października 2012 r. nr [...] w przedmiocie wykonania określonych robót budowlanych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie z kosztów sądowych.
Uzasadnienie
Wnioskiem z 19 sierpnia 2013 r. (złożonym na urzędowym formularzu – jest to kolejny wniosek skarżącej w niniejszym postępowaniu) I. R. zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek uzasadniła trudną sytuacją materialną wskazując, że jest osobą 76-letnią, schorowaną. Wszystkie koszty utrzymania musi ponosić sama z jednej emerytury nauczycielskiej i dodatku pielęgnacyjnego. Latem zmuszona jest odkładać środki celem uiszczenia opłat za ogrzewanie w sezonie zimowym, gdyż są to spore kwoty, rzędu 900 zł miesięcznie. Skarżąca posiada mieszkanie o powierzchni 74 m2, które stanowi współwłasność jej i córki. Ponadto, jest właścicielką garażu, który kupiła na raty. Miesięczne zobowiązanie z tego tytułu wynosi 437 zł. Aktualnie garaż jest wynajęty do końca lata. Oprócz tego skarżąca jest współwłaścicielką działki rolnej o powierzchni 320 m2. Podając stan posiadania środków finansowych wskazała, że na rachunku bieżącym posiada około 3 000 zł oszczędności. Źródłem jej utrzymania jest emerytura w wysokości 1967 zł netto miesięcznie.
W następstwie rozpoznania tego wniosku referendarz sądowy w postanowieniu z 21 sierpnia 2013 r. odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych.
Postanowieniem z 25 marca 2013 r. Sąd przyznał wnioskodawczyni prawo pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od wpisu sądowego od skargi w niniejszej sprawie. Postanowienie to zostało wydane w następstwie rozpoznania pierwszego złożonego przez skarżącą wniosku o przyznanie prawa pomocy w niniejszej sprawie – w dniu 5 lutego 2013 r.
Wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od postanowienia referendarza z 21 sierpnia 2013 r., motywując go zwiększającymi się kosztami utrzymania mieszkania, zwłaszcza kosztami ogrzewania. Wnioskodawczyni podkreśliła, że z uwagi na zły tan techniczny, nawet latem zmuszona jest ogrzewać mieszkanie z obawy przed zagrzybieniem. Napisała też, że o 100 % wzrosła opłata za użytkowanie wieczyste gruntów w Sopocie. Sprzedaż mieszkania zaś nie wchodzi w grę, gdyż spadła jego wartość z uwagi na stan techniczny i sąsiedztwo hostelu. Wnioskodawczyni napisała, że obciążają ją także koszty związane z wykupieniem leków i opłacaniem wizyt lekarskich, np.: w sierpniu – 110 zł z tytułu ropnego zapalenia spojówek.
Uwzględniając fakt, że wniesiony sprzeciw nie podlegał odrzuceniu, zgodnie z dyspozycją art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 – tekst jednolity ze zm., powoływanej dalej jako P.p.s.a.), postanowienie, od którego wniesiono sprzeciw utraciło moc, a sprawa podlegała ponownemu rozpatrzeniu przez Sąd.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wniosek skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych zawiera żądanie udzielenia prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 cytowanej ustawy).
W sprawie niniejszej aktualne koszty sądowe (wpis od zażalenia) stanowią kwotę 100 zł (§ 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.).
Zasadą w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest odpłatność. Wyjątki od tej zasady, a więc sytuacje, gdy dokonanie czynności w postępowaniu sądowym jest nieodpłatne, wynikają z konkretnych przepisów ustawy P.p.s.a. (art. 239) lub też mają charakter prawa pomocy, którego celem jest umożliwienie osobom o niskich dochodach i trudnej sytuacji materialnej poddania ich sprawy rozpatrzeniu przez sąd. Otrzymanie prawa pomocy w zakresie częściowym uzależnione jest od wykazania przez stronę braku możliwości poniesienia tych kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Sytuacja materialna strony podlega ocenie sądu.
W niniejszej sprawie skarżąca korzysta już z dobrodziejstwa przyznania jej prawa pomocy w zakresie częściowym – przez zwolnienie jej od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi (postanowieniem WSA z 25 marca 2013 r. – k. 86 akt). Ponieważ jednak postanowienie w sprawie prawa pomocy należy do postanowień niekończących postępowania w sprawie, to zgodnie z art. 165 P.p.s.a. może ono zostać uchylone lub zmienione wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby było zaskarżone, a nawet prawomocne.
Zmiana okoliczności sprawy, uzasadniającą zmianę stanowiska w przedmiocie podstaw do przyznania prawa pomocy wynikającego z wydanego w sprawie prawomocnego postanowienia, winna dotyczyć okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Wystąpienie tych okoliczności po wydaniu postanowienia winno wpływać na odmienną ocenę sytuacji skarżącego i jego możliwości w zakresie pokrycia kosztów postępowania.
W świetle powyższego, ponowne złożenie wniosku o przyznanie prawa pomocy jest dopuszczalne, a przyznanie prawa pomocy może nastąpić tylko wówczas, gdy strona wnioskująca wykaże, że jej sytuacja finansowa uległa pogorszeniu w porównaniu z tą, jaka była już podstawą orzeczenia w przedmiocie prawa pomocy. Analiza przytoczonych przez stronę okoliczności winna być zatem dokonana pod kątem powołania przez wnioskodawców nowych faktów, nieznanych w chwili rozpoznawania pierwszego wniosku, które uzasadniałyby odmienną ocenę ich sytuacji w kontekście istnienia przesłanek przyznania prawa pomocy, określonych w treści art. 246 § 1 ustawy, tj. wykazania – w tym konkretnym przypadku – że wnioskodawczyni nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy).
Analiza sytuacji dochodowej, rodzinnej i majątkowej wnioskodawczyni nie pozwala na ustalenie, że pokrycie kosztów sądowych w niniejszym postępowaniu, w tym uiszczenie kwoty 100 zł od złożonego przez nią zażalenia, pozostaje poza zasięgiem jej możliwości finansowych. Przyjmując, że wnioskodawczyni osiąga deklarowane we wniosku dochody (na poziomie około 2000 zł miesięcznie netto) oraz uwzględniając okoliczność posiadania pewnych skromnych oszczędności, należy uznać, że jest ona w stanie ponieść obecne koszty postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie. Wnioskodawczyni jest niewątpliwie osobą starszą i schorowaną i ta okoliczność została przez sąd uwzględniona przy wydawaniu postanowienia w przedmiocie zwolnienia skarżącej od wpisu sądowego od skargi. Natomiast, biorąc pod uwagę fakt, że wnioskodawczyni osiąga stałe dochody w średniej wysokości, nie posiada nikogo na utrzymaniu, ma dość znaczący majątek w postaci mieszkania, małej nieruchomości gruntowej i garażu, trudno przyjąć, by nie była ona w stanie partycypować w pozostałych kosztach sądowych niniejszego postępowania, a zwłaszcza – by nie mogła wygospodarować kwoty 100 zł na wpis od zgłoszonego zażalenia.
Niezależnie od tego jednak, należy podkreślić, że wbrew wymogom wynikającym z art. 165 cytowanej ustawy – skarżąca nie przytoczyła nowych okoliczności, które nakazywałyby przyjąć, że nastąpiła zmiana w jej sytuacji osobistej, dochodowej, czy majątkowej w stosunku do tej, która stanowiła faktyczną podstawę postanowienia z 25 marca 2013 r. Już sama ta okoliczność przemawia za odmową uwzględnienia aktualnie sformułowanego przez nią wniosku w przedmiocie przyznania prawa pomocy.
Wobec powyższego, na mocy przepisu art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 165 i art. 260 cytowanej wyżej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji postanowienia.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Wanda Antończyk /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie: sędzia WSA Wanda Antończyk po rozpoznaniu w dniu 24 października 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku I. R. o przyznanie prawa pomocy w sprawie z jej skargi na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 8 października 2012 r. nr [...] w przedmiocie wykonania określonych robót budowlanych postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie z kosztów sądowych.
Uzasadnienie
Wnioskiem z 19 sierpnia 2013 r. (złożonym na urzędowym formularzu – jest to kolejny wniosek skarżącej w niniejszym postępowaniu) I. R. zwróciła się o zwolnienie od kosztów sądowych. Wniosek uzasadniła trudną sytuacją materialną wskazując, że jest osobą 76-letnią, schorowaną. Wszystkie koszty utrzymania musi ponosić sama z jednej emerytury nauczycielskiej i dodatku pielęgnacyjnego. Latem zmuszona jest odkładać środki celem uiszczenia opłat za ogrzewanie w sezonie zimowym, gdyż są to spore kwoty, rzędu 900 zł miesięcznie. Skarżąca posiada mieszkanie o powierzchni 74 m2, które stanowi współwłasność jej i córki. Ponadto, jest właścicielką garażu, który kupiła na raty. Miesięczne zobowiązanie z tego tytułu wynosi 437 zł. Aktualnie garaż jest wynajęty do końca lata. Oprócz tego skarżąca jest współwłaścicielką działki rolnej o powierzchni 320 m2. Podając stan posiadania środków finansowych wskazała, że na rachunku bieżącym posiada około 3 000 zł oszczędności. Źródłem jej utrzymania jest emerytura w wysokości 1967 zł netto miesięcznie.
W następstwie rozpoznania tego wniosku referendarz sądowy w postanowieniu z 21 sierpnia 2013 r. odmówił skarżącej przyznania prawa pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych.
Postanowieniem z 25 marca 2013 r. Sąd przyznał wnioskodawczyni prawo pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie od wpisu sądowego od skargi w niniejszej sprawie. Postanowienie to zostało wydane w następstwie rozpoznania pierwszego złożonego przez skarżącą wniosku o przyznanie prawa pomocy w niniejszej sprawie – w dniu 5 lutego 2013 r.
Wnioskodawczyni wniosła sprzeciw od postanowienia referendarza z 21 sierpnia 2013 r., motywując go zwiększającymi się kosztami utrzymania mieszkania, zwłaszcza kosztami ogrzewania. Wnioskodawczyni podkreśliła, że z uwagi na zły tan techniczny, nawet latem zmuszona jest ogrzewać mieszkanie z obawy przed zagrzybieniem. Napisała też, że o 100 % wzrosła opłata za użytkowanie wieczyste gruntów w Sopocie. Sprzedaż mieszkania zaś nie wchodzi w grę, gdyż spadła jego wartość z uwagi na stan techniczny i sąsiedztwo hostelu. Wnioskodawczyni napisała, że obciążają ją także koszty związane z wykupieniem leków i opłacaniem wizyt lekarskich, np.: w sierpniu – 110 zł z tytułu ropnego zapalenia spojówek.
Uwzględniając fakt, że wniesiony sprzeciw nie podlegał odrzuceniu, zgodnie z dyspozycją art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 – tekst jednolity ze zm., powoływanej dalej jako P.p.s.a.), postanowienie, od którego wniesiono sprzeciw utraciło moc, a sprawa podlegała ponownemu rozpatrzeniu przez Sąd.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Wniosek skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych zawiera żądanie udzielenia prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy wykaże ona, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 cytowanej ustawy).
W sprawie niniejszej aktualne koszty sądowe (wpis od zażalenia) stanowią kwotę 100 zł (§ 2 ust. 1 pkt 7 rozporządzenia Rady Ministrów z 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.).
Zasadą w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest odpłatność. Wyjątki od tej zasady, a więc sytuacje, gdy dokonanie czynności w postępowaniu sądowym jest nieodpłatne, wynikają z konkretnych przepisów ustawy P.p.s.a. (art. 239) lub też mają charakter prawa pomocy, którego celem jest umożliwienie osobom o niskich dochodach i trudnej sytuacji materialnej poddania ich sprawy rozpatrzeniu przez sąd. Otrzymanie prawa pomocy w zakresie częściowym uzależnione jest od wykazania przez stronę braku możliwości poniesienia tych kosztów bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Sytuacja materialna strony podlega ocenie sądu.
W niniejszej sprawie skarżąca korzysta już z dobrodziejstwa przyznania jej prawa pomocy w zakresie częściowym – przez zwolnienie jej od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi (postanowieniem WSA z 25 marca 2013 r. – k. 86 akt). Ponieważ jednak postanowienie w sprawie prawa pomocy należy do postanowień niekończących postępowania w sprawie, to zgodnie z art. 165 P.p.s.a. może ono zostać uchylone lub zmienione wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby było zaskarżone, a nawet prawomocne.
Zmiana okoliczności sprawy, uzasadniającą zmianę stanowiska w przedmiocie podstaw do przyznania prawa pomocy wynikającego z wydanego w sprawie prawomocnego postanowienia, winna dotyczyć okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Wystąpienie tych okoliczności po wydaniu postanowienia winno wpływać na odmienną ocenę sytuacji skarżącego i jego możliwości w zakresie pokrycia kosztów postępowania.
W świetle powyższego, ponowne złożenie wniosku o przyznanie prawa pomocy jest dopuszczalne, a przyznanie prawa pomocy może nastąpić tylko wówczas, gdy strona wnioskująca wykaże, że jej sytuacja finansowa uległa pogorszeniu w porównaniu z tą, jaka była już podstawą orzeczenia w przedmiocie prawa pomocy. Analiza przytoczonych przez stronę okoliczności winna być zatem dokonana pod kątem powołania przez wnioskodawców nowych faktów, nieznanych w chwili rozpoznawania pierwszego wniosku, które uzasadniałyby odmienną ocenę ich sytuacji w kontekście istnienia przesłanek przyznania prawa pomocy, określonych w treści art. 246 § 1 ustawy, tj. wykazania – w tym konkretnym przypadku – że wnioskodawczyni nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (art. 246 § 1 pkt 2 ustawy).
Analiza sytuacji dochodowej, rodzinnej i majątkowej wnioskodawczyni nie pozwala na ustalenie, że pokrycie kosztów sądowych w niniejszym postępowaniu, w tym uiszczenie kwoty 100 zł od złożonego przez nią zażalenia, pozostaje poza zasięgiem jej możliwości finansowych. Przyjmując, że wnioskodawczyni osiąga deklarowane we wniosku dochody (na poziomie około 2000 zł miesięcznie netto) oraz uwzględniając okoliczność posiadania pewnych skromnych oszczędności, należy uznać, że jest ona w stanie ponieść obecne koszty postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie. Wnioskodawczyni jest niewątpliwie osobą starszą i schorowaną i ta okoliczność została przez sąd uwzględniona przy wydawaniu postanowienia w przedmiocie zwolnienia skarżącej od wpisu sądowego od skargi. Natomiast, biorąc pod uwagę fakt, że wnioskodawczyni osiąga stałe dochody w średniej wysokości, nie posiada nikogo na utrzymaniu, ma dość znaczący majątek w postaci mieszkania, małej nieruchomości gruntowej i garażu, trudno przyjąć, by nie była ona w stanie partycypować w pozostałych kosztach sądowych niniejszego postępowania, a zwłaszcza – by nie mogła wygospodarować kwoty 100 zł na wpis od zgłoszonego zażalenia.
Niezależnie od tego jednak, należy podkreślić, że wbrew wymogom wynikającym z art. 165 cytowanej ustawy – skarżąca nie przytoczyła nowych okoliczności, które nakazywałyby przyjąć, że nastąpiła zmiana w jej sytuacji osobistej, dochodowej, czy majątkowej w stosunku do tej, która stanowiła faktyczną podstawę postanowienia z 25 marca 2013 r. Już sama ta okoliczność przemawia za odmową uwzględnienia aktualnie sformułowanego przez nią wniosku w przedmiocie przyznania prawa pomocy.
Wobec powyższego, na mocy przepisu art. 246 § 1 pkt 2 w związku z art. 165 i art. 260 cytowanej wyżej ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji postanowienia.
