• II SA/Wa 1084/13 - Wyrok ...
  28.03.2024

II SA/Wa 1084/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2013-11-05

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Adam Lipiński
Eugeniusz Wasilewski
Jacek Fronczyk /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Fronczyk (spr.) Sędziowie WSA Adam Lipiński Eugeniusz Wasilewski Protokolant starszy referent Marcin Borkowski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 listopada 2013 r. sprawy ze skargi J. S. na rozkaz personalny Komendanta Głównego Policji z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie zwolnienia ze służby w Policji 1. uchyla zaskarżony rozkaz personalny oraz utrzymany nim w mocy rozkaz personalny organu I instancji, 2. zaskarżony rozkaz personalny nie podlega wykonaniu w całości.

Uzasadnienie

[...] Komendant Wojewódzki Policji w K. rozkazem personalnym z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...], stosując art. 41 ust. 2 pkt 8 w związku z art. 45 ust. 3, art. 110 ust. 7 pkt 2 i art. 114 ust. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t. j.: Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687 ze zm.), zwolnił J.S. ze służby w Policji z dniem [...] lutego 2013 r. Na podstawie art. 108 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267) decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ wyjaśnił, że w dniu [...] grudnia 2012 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej K. w prowadzonym śledztwie o sygn. akt [...] wydał postanowienie o przedstawieniu J.S. zarzutu, że w dniu [...] marca 2012 r. w K., poprzez rzucenie M.D. na chodnik i schody Kościoła oo. P. przy ul. P., spowodował jej upadek, skutkiem którego doznała ona obrażeń ciała w postaci wieloodłamowego złamania nad- i przedkłykciowego kości ramiennej lewej, stłuczenia głowy i okolicy lędźwiowej, co naruszyło czynności narządów jej ciała na okres trwający znacznie powyżej siedmiu dni, tj. o przestępstwo z art. 157 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.). W związku z tym rozkazem personalnym z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] organ, mając za podstawę art. 39 ust. 1 ww. ustawy o Policji, zawiesił J.S. w pełnieniu czynności służbowych na okres trzech miesięcy, tj. od dnia [...] grudnia 2012 r. do dnia [...] marca 2013 r. W dniu [...] grudnia 2012 r. zainteresowany poinformował organ, że został w prowadzonym postępowaniu przygotowawczym przesłuchany w charakterze podejrzanego o popełnienie czynu z art. 157 § 1 kk. Zdaniem [...] Komendanta Wojewódzkiego Policji w K., zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności w postaci protokołów z przesłuchania pokrzywdzonej M.D. i naocznego świadka M.N. oraz zeznań W.Z. i M.S., którzy przyszli na miejsce zdarzenia bezpośrednio po nim i nawet widzieli wsiadającego do samochodu mężczyznę, który gwałtownie odjechał z piskiem opon, a także zeznań świadków ze słuchu, daje podstawę do uznania, że J.S. dopuścił się czynu zabronionego, określonego w art. 157 § 1 kk. Wobec faktu z kolei, że popełnienie przestępstwa przez J.S. jest oczywiste, niemożliwe jest dalsze tolerowanie w szeregach Policji funkcjonariusza naruszającego obowiązujący porządek prawny, co uzasadnia jego zwolnienie ze służby. Organ dodał przy tym, że w aktualnej sytuacji prawnej, z uwagi na wyłączenie spod procedury dyscyplinarnej czynów policjantów popełnionych bez związku z wykonywaniem zadań albo czynności służbowych, zwolnienie policjanta ze służby na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji jest jedynym sposobem rozwiązania z nim stosunku służbowego przed zakończeniem postępowania karnego.

J.S. powyższy rozkaz personalny uczynił przedmiotem odwołania do Komendanta Głównego Policji, zarzucając naruszenie art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji, poprzez błędne jego zastosowanie i przyjęcie, że zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwala na podjęcie decyzji o zwolnieniu go ze służby w sytuacji, gdy nie zostały uwzględnione wszystkie dowody, w tym jego wyjaśnienia. Zainteresowany zakwestionował ocenę organu co do oczywistości popełnienia przez niego czynu, powołując się w tym względzie na orzecznictwo sądowe. Wskazał, że decyzja o zwolnieniu ze służby jest przedwczesna i całkowicie niezasadna, odbiera mu bowiem możliwość obrony i udowodnienia jego niewinności. J.S. wniósł o uchylenie zaskarżonego rozkazu personalnego.

Komendant Główny Policji rozkazem personalnym z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 2 kpa, utrzymał w mocy zaskarżony rozkaz personalny, nie znajdując podstaw do uwzględnienia odwołania.

W motywach rozstrzygnięcia organ podał, że oczywistość popełnienia przez policjanta zarzucanego mu czynu nie budzi wątpliwości, a w takiej sytuacji jego dalsze pozostawanie w służbie nie jest możliwe. Subiektywna ocena zainteresowanego co do nieprawidłowości zapadłego w postępowaniu rozstrzygnięcia nie może mieć tu znaczenia, ponieważ nie została poparta żadnymi dowodami. Natomiast interes służby, upatrywany w interesie społecznym, wymaga w takim przypadku zastosowania art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji i podjęcia na tej podstawie decyzji o zwolnieniu ze służby z rygorem natychmiastowej jej wykonalności.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższy rozkaz personalny J.S., podtrzymując stanowisko zaprezentowane w odwołaniu od decyzji organu I instancji, zarzucił przekroczenie granic uznania administracyjnego, poprzez błędne zastosowanie art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji, błędną ocenę zgromadzonych przez organ dowodów, przy jednoczesnym nieuwzględnieniu całego materiału dowodowego. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego rozkazu personalnego.

Udzielając odpowiedzi na skargę, Komendant Główny Policji wniósł o jej oddalenie, powołując się na argumentację, jakiej użył w zaskarżonym rozkazie personalnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania. Innymi słowy, sąd administracyjny kontroluje legalność zaskarżonego aktu administracyjnego z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego.

Skarga analizowana pod tym kątem zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z brzmieniem art. 41 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t. j.: Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687 ze zm.), policjanta można zwolnić ze służby w przypadku popełnienia czynu o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, jeżeli popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia jego pozostanie w służbie. Przepis ten stanowi materialnoprawną podstawę wydanych w sprawie rozkazów personalnych w przedmiocie zwolnienia skarżącego ze służby w Policji. Decyzje podejmowane w tym trybie mają charakter fakultatywny, co oznacza, że do ich wydania dochodzi w ramach uznania administracyjnego. Z treści tego przepisu wynika, że możliwość rozwiązania stosunku służbowego z funkcjonariuszem Policji istnieje wówczas, gdy popełnił on czyn o znamionach przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, popełnienie czynu jest oczywiste i uniemożliwia jego pozostanie w służbie. Są to przesłanki warunkujące jednocześnie możliwość podjęcia decyzji zwolnieniowej. Tak więc, oprócz zarzutu popełnienia przestępstwa albo przestępstwa skarbowego, musi zachodzić także oczywistość popełnienia czynu, których wystąpienie w następstwie uniemożliwia dalsze trwanie stosunku służbowego policjanta.

W rozpoznawanej sprawie zarzucany skarżącemu czyn z pewnością nosi znamiona przestępstwa i jako taki – co do zasady – uniemożliwia dalsze trwanie stosunku służbowego policjanta. Jednakże dla prawidłowości zastosowania wyżej wskazanego przepisu art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji niezbędne jest jeszcze wykazanie, że popełnienie przez policjanta zarzucanego mu przez organy ścigania czynu jest oczywiste, albowiem jedynie łączne wystąpienie tych przesłanek może stanowić podstawę zwolnienia funkcjonariusza ze służby. Przesłanki oczywistości organy Policji jednak nie wykazały.

W wyroku z dnia 2 września 2008 r. o sygn. akt K 35/06 (publ. OTK-A 2008/7/120) Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że niedopuszczalne jest zwalnianie policjantów ze służby przez ich przełożonych na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji w sposób "automatyczny", w każdym przypadku stwierdzenia popełnienia czynu wypełniającego znamiona przestępstw karnych lub karnoskarbowych, wbrew zawartym w nim przesłankom ocennym. Ma to szczególne znaczenie w sytuacji, gdy ustawodawca używa określeń prawnie niezdefiniowanych (tzw. wyrażeń nieostrych). Użycie przez ustawodawcę zwrotu "można zwolnić" oznacza, że zwolnienie na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji jest fakultatywne. Natomiast popełnienie przez policjanta czynu musi być "oczywiste". Muszą zatem istnieć określone dowody na jego popełnienie przez policjanta, nie tylko jego uprawdopodobnienie.

W literaturze prawniczej, odwołującej się do judykatury sądowej, uznano, że oczywistość przestępstwa zachodzi wtedy, gdy sprawcę złapano na gorącym uczynku, gdy w okolicznościach, które nie nasuwają wątpliwości, przyznaje się on do popełnienia przestępstwa lub gdy zebrano takie dowody, które bezpośrednio stwierdzają dokonanie czynu przestępczego przez tę osobę. We wszystkich trzech wymienionych sytuacjach niezbędne jest przeprowadzenie minimum postępowania, które pozwoliłoby przyjąć, że przestępstwo jest oczywiste, np. odebranie oświadczenia od osób, które schwytały sprawcę na gorącym uczynku lub wobec których sprawca przyznał się do popełnienia przestępstwa, zabezpieczenie takich dowodów, które nie pozostawiają wątpliwości co do sprawstwa danej osoby (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 marca 1994 r. o sygn. akt I PZP 9/94, publ. OSNP 1994/2/26).

Najczęściej przestępstwami, które pozwalają uznać oczywistość popełnienia przez danego sprawcę czynu, są przestępstwa polegające na naruszeniu zakazu prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego oraz z naruszeniem zasad bezpieczeństwa lub spowodowaniem niebezpieczeństwa katastrofy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, przestępstwa związane z przekroczeniem przez policjantów przyznanych im uprawnień (przyjmowanie i żądanie korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy w związku z pełnieniem funkcji publicznej albo uzależnienie wykonania czynności służbowej od jej otrzymania), przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego, wywieranie wpływu przemocą lub groźbą na czynności urzędowe organów państwowych. W tych bowiem sytuacjach zazwyczaj sprawca przestępstwa zostaje zatrzymany na gorącym uczynku, ewentualnie jego sprawstwo zostaje zabezpieczone dowodami bezpośrednimi, potwierdzającymi wprost oczywistość popełnienia przestępstwa przez daną osobę.

W niniejszej sprawie żadna z tych trzech sytuacji, o których mówi Sąd Najwyższy, nie występuje, bowiem skarżący nie został zatrzymany na gorącym uczynku, nie przyznał się do popełnienia czynu i nie zgromadzono też dowodów wskazujących w sposób jednoznaczny i bezpośredni na jego sprawstwo, biorąc pod uwagę wyjaśnienia skarżącego i rozbieżne zeznania naocznych świadków. Orzekające w sprawie organy Policji zgodnie twierdzą, że zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności w postaci protokołów z przesłuchania pokrzywdzonej M.D. i naocznego świadka zdarzenia M.N. oraz zeznań W.Z. i M.S., którzy przyszli na miejsce zdarzenia bezpośrednio po nim i nawet widzieli wsiadającego do samochodu mężczyznę, który gwałtownie odjechał z piskiem opon, a także zeznań świadków ze słuchu, daje podstawę do uznania, że J.S. dopuścił się czynu zabronionego, określonego w art. 157 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.). Jednakże, zdaniem Sądu, dowody, jakie organ zgromadził w sprawie, są dowodami, które czynią jedynie wysoce prawdopodobnym, że sprawcą czynu może być skarżący. To jednak za mało, by przyjąć, że w sprawie zostały spełnione wszystkie przesłanki z art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji. Organy Policji bowiem, oprócz tego, że nie wzięły w ogóle pod uwagę wyjaśnień skarżącego, a także okoliczności, jakie towarzyszyły zdarzeniu, nie uwzględniły również zeznań K.D. i M.L. – naocznych świadków zdarzenia, uczestniczących w całej sytuacji.

Dowody wzięte pod uwagę przez organy Policji, skonfrontowane z innymi dowodami, których nie uwzględniono w sprawie, poddają w wątpliwość oczywistość popełnienia przez skarżącego czynu. Wszystkie dowody, na które powołują się orzekające w sprawie organy Policji, wskazują na bardzo duży związek policjanta z zarzucanym mu czynem kryminalnym i duże prawdopodobieństwo jego popełnienia, jednakże są to całkiem inne przesłanki, mogące uzasadniać zastosowanie – jak to miało miejsce w sprawie – instytucji zawieszenia funkcjonariusza w pełnieniu czynności służbowych, z możliwością przedłużenia tego zawieszenia do czasu zakończenia postępowania karnego, a gdyby postępowanie to nie zostało zakończone w czasie 12 miesięcy od dnia zawieszenia, po upływie tego okresu organ Policji miałby wówczas możliwość skorzystania z innej podstawy prawnej zwolnienia policjanta ze służby, a wynikającej z art. 41 ust. 2 pkt 9 ww. ustawy o Policji. Zawieszenie funkcjonariusza w pełnieniu obowiązków służbowych pełni bowiem rolę podobną do roli środka zapobiegawczego w postępowaniu karnym.

Trybunał Konstytucyjny w powołanym wyżej wyroku wykluczył automatyzm w stosowaniu art. 41 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy o Policji, zastrzegając przy tym, że wydanie decyzji zwolnieniowej na jego podstawie wymaga oczywistości popełnienia przez policjanta czynu, a nie tylko jego uprawdopodobnienia, choćby prawdopodobieństwo jego popełnienia przez funkcjonariusza było wysokie. Dowody, na które powołują się orzekające w sprawie organy, istotnie wskazują na wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez skarżącego zarzucanego mu czynu, jednak dla wypełnienia zarówno hipotezy, jak i dyspozycji z powyższej normy konieczna jest przesłanka oczywistości, której nie wykazano. Dlatego też, Sąd wyeliminował z obrotu prawnego obie podjęte w sprawie decyzje.

Uznając zatem skargę za uzasadnioną, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, stosując art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z zm.), orzekł, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku. Na podstawie art. 152 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd wstrzymał wykonanie zaskarżonego rozkazu personalnego w całości.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...