I SA/Wa 2620/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2013-11-07Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Emilia Lewandowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Emilia Lewandowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 listopada 2013 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skargi K.L. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...] L.dz. [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczeń administracyjnych 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. 3. zasądza od Ministra Gospodarki na rzecz skarżącej K.L. kwotę 440 (czterysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Minister Gospodarki, decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...] L.dz. [...], po rozpatrzeniu wniosku K.L. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] grudnia 2008 r., nr [...] L.dz.[...] odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia Nr [...] Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] lutego 1948 r. o przejęciu przedsiębiorstw na własność Państwa, w części dotyczącej przedsiębiorstwa pn. "[...]" Fabryka [...] – [...], ul. [...] oraz orzeczenia Ministra Przemysłu Maszynowego z dnia [...] listopada 1952 r., wydanego w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo – odbiorczego przedsiębiorstwa pn. Fabryka [...] "[...]"– [...], ul. [...].
W uzasadnieniu decyzji organ powołał przepisy regulujące postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnych i podkreślił, że w niniejszej sprawie brak było podstaw do wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności powołanych wyżej orzeczeń, bowiem wnioskodawczyni – K.L. nie jest stroną postępowania w rozumieniu art. 28 kpa.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła K.L. zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie art. 28 kpa oraz art. 156 § 1 pkt 2 kpa i wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
W odpowiedzi na skargę Minister Gospodarki wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji. Ponadto, co wymaga podkreślenia, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270).
W ocenie Sądu skarga, choć nie z powodów podniesiony przez skarżącą, jest uzasadniona, bowiem zaskarżona decyzja wydana została z rażącym naruszeniem prawa, co daje podstawę do stwierdzenia jej nieważności.
Na wstępie podkreślić należy, że koniecznym elementem każdego postępowania administracyjnego są jego podmioty, tj. organ, przed którym toczy się postępowanie oraz strona, o której prawach organ administracyjny orzeka w danym postępowaniu. Osoba fizyczna może być stroną postępowania, jeżeli ma zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, a zatem jeżeli ma zdolność prawną. Zdolność prawną należy zaś oceniać według przepisów prawa cywilnego (art. 30 § 1 kpa). Zgodnie z art. 8 kodeksu cywilnego zdolność prawna osoby fizycznej powstaje z chwilą narodzin, a kończy się z chwilą śmierci. Z powyższego wynika zatem, że status strony przysługujący osobie fizycznej wygasa z chwilą jej śmierci. Osoba zmarła nie może mieć ani zdolności prawnej, ani być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa administracyjnego. Innymi słowy w stosunku do osoby zmarłej nie można wszcząć, ani prowadzić postępowania, nie mogą też być do niej kierowane wydane w sprawie rozstrzygnięcia.
Z analizy akt administracyjnych rozpoznawanej sprawy wynika tymczasem, że zaskarżona decyzja Ministra Gospodarki z dnia [...] kwietnia 2012 r. skierowana m.in. została do M.L., który jak wynika z nadesłanego do Sądu przy piśmie z dnia 29 kwietnia 2013 r. aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia [...] grudnia 2010 r., zmarł w dniu [...] grudnia 2010 r. Rozstrzygnięcie organu drugiej instancji skierowane więc zostało do osoby zmarłej.
Zdaniem Sądu w sprawie zaistniały zatem przesłanki uzasadniające stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji. Jak wskazano decyzja ta skierowana została do osoby nieżyjącej, która w chwili jej wydawania nie miały już przymiotu strony, co stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 kpa. Zauważyć trzeba, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się, iż wydanie rozstrzygnięcia w stosunku do osoby zmarłej oznacza, że jest ono obarczone wadą nieważności i powinno być usunięte z obrotu prawnego, aby nie wywoływało skutków prawnych. Nie ma przy tym znaczenia, czy organ prowadząc postępowanie wiedział, że osoba będąca dotychczas stroną postępowania nie żyje, czy też takiej wiedzy nie posiadał.
Mając zaś na uwadze, że zaskarżona decyzja podlega wyeliminowaniu z obrotu prawnego ze wskazanej wyżej przyczyny, Sąd nie badał jej merytorycznie pod względem zgodności z prawem.
Wskazane wyżej uchybienie wypełnia jednocześnie przesłankę upoważniającą Sąd, zgodnie z art. 119 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do rozpoznania sprawy w trybie uproszczonym.
Rozpoznając ponownie sprawę organ weźmie pod uwagę wskazane wyżej kwestie i ustali właściwe strony postępowania, do których należy kierować podjęte w sprawie rozstrzygnięcia.
W tej sytuacji Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 i art. 152 w związku z art. 119 pkt 1 i art. 120 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 200 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Emilia Lewandowska /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Emilia Lewandowska po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 7 listopada 2013 r. w trybie uproszczonym sprawy ze skargi K.L. na decyzję Ministra Gospodarki z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...] L.dz. [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczeń administracyjnych 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu. 3. zasądza od Ministra Gospodarki na rzecz skarżącej K.L. kwotę 440 (czterysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Uzasadnienie
Minister Gospodarki, decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r., nr [...] L.dz. [...], po rozpatrzeniu wniosku K.L. o ponowne rozpatrzenie sprawy, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] grudnia 2008 r., nr [...] L.dz.[...] odmawiającą wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności orzeczenia Nr [...] Ministra Przemysłu i Handlu z dnia [...] lutego 1948 r. o przejęciu przedsiębiorstw na własność Państwa, w części dotyczącej przedsiębiorstwa pn. "[...]" Fabryka [...] – [...], ul. [...] oraz orzeczenia Ministra Przemysłu Maszynowego z dnia [...] listopada 1952 r., wydanego w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego w sprawie zatwierdzenia protokołu zdawczo – odbiorczego przedsiębiorstwa pn. Fabryka [...] "[...]"– [...], ul. [...].
W uzasadnieniu decyzji organ powołał przepisy regulujące postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnych i podkreślił, że w niniejszej sprawie brak było podstaw do wszczęcia postępowania w przedmiocie stwierdzenia nieważności powołanych wyżej orzeczeń, bowiem wnioskodawczyni – K.L. nie jest stroną postępowania w rozumieniu art. 28 kpa.
Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wniosła K.L. zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie art. 28 kpa oraz art. 156 § 1 pkt 2 kpa i wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.
W odpowiedzi na skargę Minister Gospodarki wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd w zakresie swojej właściwości ocenia zaskarżoną decyzję z punktu widzenia jej zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tej decyzji. Ponadto, co wymaga podkreślenia, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r., poz. 270).
W ocenie Sądu skarga, choć nie z powodów podniesiony przez skarżącą, jest uzasadniona, bowiem zaskarżona decyzja wydana została z rażącym naruszeniem prawa, co daje podstawę do stwierdzenia jej nieważności.
Na wstępie podkreślić należy, że koniecznym elementem każdego postępowania administracyjnego są jego podmioty, tj. organ, przed którym toczy się postępowanie oraz strona, o której prawach organ administracyjny orzeka w danym postępowaniu. Osoba fizyczna może być stroną postępowania, jeżeli ma zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, a zatem jeżeli ma zdolność prawną. Zdolność prawną należy zaś oceniać według przepisów prawa cywilnego (art. 30 § 1 kpa). Zgodnie z art. 8 kodeksu cywilnego zdolność prawna osoby fizycznej powstaje z chwilą narodzin, a kończy się z chwilą śmierci. Z powyższego wynika zatem, że status strony przysługujący osobie fizycznej wygasa z chwilą jej śmierci. Osoba zmarła nie może mieć ani zdolności prawnej, ani być podmiotem praw i obowiązków z zakresu prawa administracyjnego. Innymi słowy w stosunku do osoby zmarłej nie można wszcząć, ani prowadzić postępowania, nie mogą też być do niej kierowane wydane w sprawie rozstrzygnięcia.
Z analizy akt administracyjnych rozpoznawanej sprawy wynika tymczasem, że zaskarżona decyzja Ministra Gospodarki z dnia [...] kwietnia 2012 r. skierowana m.in. została do M.L., który jak wynika z nadesłanego do Sądu przy piśmie z dnia 29 kwietnia 2013 r. aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia [...] grudnia 2010 r., zmarł w dniu [...] grudnia 2010 r. Rozstrzygnięcie organu drugiej instancji skierowane więc zostało do osoby zmarłej.
Zdaniem Sądu w sprawie zaistniały zatem przesłanki uzasadniające stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji. Jak wskazano decyzja ta skierowana została do osoby nieżyjącej, która w chwili jej wydawania nie miały już przymiotu strony, co stanowi rażące naruszenie prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 kpa. Zauważyć trzeba, że w orzecznictwie sądowoadministracyjnym podkreśla się, iż wydanie rozstrzygnięcia w stosunku do osoby zmarłej oznacza, że jest ono obarczone wadą nieważności i powinno być usunięte z obrotu prawnego, aby nie wywoływało skutków prawnych. Nie ma przy tym znaczenia, czy organ prowadząc postępowanie wiedział, że osoba będąca dotychczas stroną postępowania nie żyje, czy też takiej wiedzy nie posiadał.
Mając zaś na uwadze, że zaskarżona decyzja podlega wyeliminowaniu z obrotu prawnego ze wskazanej wyżej przyczyny, Sąd nie badał jej merytorycznie pod względem zgodności z prawem.
Wskazane wyżej uchybienie wypełnia jednocześnie przesłankę upoważniającą Sąd, zgodnie z art. 119 pkt 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, do rozpoznania sprawy w trybie uproszczonym.
Rozpoznając ponownie sprawę organ weźmie pod uwagę wskazane wyżej kwestie i ustali właściwe strony postępowania, do których należy kierować podjęte w sprawie rozstrzygnięcia.
W tej sytuacji Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 145 § 1 pkt 2 i art. 152 w związku z art. 119 pkt 1 i art. 120 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 200 powołanej ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
