II OZ 985/13

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2013 r. sygn. akt IV SA/Po 9/13 odmówił przywrócenia terminu B.P. do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia w sprawie z jego skargi na postanowienie Wojewody Wielkopolskiego z dnia 30 października 2012 r. nr SO-XV.621.1.31.2012.6 w przedmiocie zawieszenia postępowania.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013 r. oddalił skargę B. P. na postanowienie Wojewody Wielkopolskiego z dnia 30 października 2012 r. w przedmiocie zawieszenia postępowania. Termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku upływał 2 maja 2013 r.

W dniu 2 lipca 2013 r. skarżący złożył wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Skarżący wskazał we wniosku, iż o okoliczności wydania wyroku w niniejszej sprawie dowiedział się 27 czerwca 2013 r. od swojego pełnomocnika, który powziął tę informację zapoznając się z aktami sprawy, która toczy się przed Urzędem Miasta Poznania Wydział Spraw Obywatelskich.

Skarżący podniósł, iż nie otrzymał zawiadomienia o wyznaczeniu rozprawy, ani też awiza. Na osiedlu, na którym znajduje się dom rodziców skarżącego, położony w Poznaniu przy ul. M., wskazany jako adres do doręczeń skarżącego, chuligani notorycznie niszczą skrzynki na listy, co powoduje, iż korespondencja nie dochodzi do adresatów. Na przestrzeni samego tylko roku 2013 r. drzwi do skrzynki na listy były wielokrotnie w ciągu każdego miesiąca wyrywane, skutkiem czego skrzynka na listy pozostawała otwarta.

W świetle powyższych okoliczności Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że wniosek nie zasługuje na uwzględnienie. Skarżący składając przedmiotowy wniosek dochował siedmiodniowego terminu, o którym mowa w art. 87 § 1 p.p.s.a. oraz dokonał czynności, tj. złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia. Nie uprawdopodobnił natomiast braku winy w uchybieniu terminu. Uzasadniając swój wniosek powołał się na fakt notorycznego dewastowania skrzynek pocztowych.

Zdaniem sądu, okoliczności i argumenty podniesione przez skarżącego we wniosku o przywrócenie terminu nie dają podstaw do przyjęcia, że uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy. Powoływanie się na tego rodzaju okoliczności, wskazuje raczej na brak dbałości skarżącego w prowadzeniu swoich spraw. Od strony wszczynającej postępowanie należy wymagać, zgodnie z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, nawet bez odwoływania się do profesjonalnej wiedzy prawniczej, antycypowania możliwego toku czynności procesowych. Dołożeniu przez skarżącego należytej staranności przeczy fakt, iż mając świadomość notorycznego uszkadzania skrzynki pocztowej i opróżnienia jej przez nieznane osoby nie zgłosił się do urzędu pocztowego celem uzyskania informacji o ewentualnie oczekującej na niego korespondencji. Z wniosku nie wynika również by skarżący zgłosił na poczcie fakt dewastacji skrzynki oddawczej. W takiej sytuacji nie można mówić o braku winy skarżącego w uchybieniu terminu, skoro nie podjął on jakichkolwiek działań celem zapobieżenia negatywnym skutkom zniszczenia skrzynki pocztowej i opróżnienia jej przez nieuprawnioną osobę, gdy mógł on i powinien był się spodziewać, iż będzie do niego kierowana korespondencja sądowa.

W ocenie Sądu nie istniały również żadne obiektywne przeszkody do skontaktowania się z Wydziałem Informacji Sądowej Sądu, w celu uzyskania informacji o terminie rozprawy. W świetle okoliczności sprawy oraz wyjaśnień skarżącego powoływanych na poparcie wniosku o przywrócenie terminu do zgłoszenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wydanego w sprawie wyroku, Sądu uznał, że nie wykazano braku winy w uchybieniu terminu do przedmiotowej czynności sądowej. Sąd podkreślił, że przywrócenie terminu jest instytucją służącą ochronie zainteresowanego przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu. Taka ochrona przysługuje jednak wyłącznie w przypadku, kiedy strona skarżąca nie mogła dokonać czynności procesowej w terminie z przyczyn od siebie niezależnych. Z przytoczonych przez skarżącego okoliczności nie wynika, aby taka sytuacja zaistniała w przedmiotowej sprawie.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniósł B.P. wnosząc o jego zmianę przez orzeczenie, że przywraca się skarżącemu termin do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku i jego doręczenie, ewentualnie uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy Sądowi Administracyjnemu do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 86 § 1 P.p.s.a. postanowienie o przywróceniu terminu może mieć miejsce wtedy, gdy strona wykaże, że nie dokonała czynności w terminie bez swojej winy. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Należy zauważyć, że pozytywną przesłanką przywrócenia terminu jest brak winy strony w uchybieniu terminu, którą strona winna uprawdopodobnić we wniosku o przywrócenie terminu. W orzecznictwie przyjmuje się, że kryterium braku winy, jako przesłanki przywracającej termin do dokonania czynności w postępowaniu sądowym, wiąże się z obowiązkiem szczególnej staranności przy dokonaniu tej czynności (wyrok NSA z dnia 11 lutego 2003 r., sygn. akt II SA 4162/01, Mon. Praw. 2003/8/340). O braku winy w uchybieniu terminu można mówić jedynie wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (post. NSA z dnia 2 października 2002 r., sygn. akt V SA 793/03, Mon. Praw. 2002/23/1059). Ocena braku winy w uchybieniu terminu należy do Sądu, który powinien uwzględnić wszystkie okoliczności sprawy. Z treści art. 87 § 2 P.p.s.a. wynika, że w piśmie z wnioskiem o przywrócenie terminu należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu. Uznać zatem należy, że przywrócenie uchybionego terminu ma charakter wyjątkowy i może nastąpić jedynie w przypadku, gdy strona w sposób przekonujący zaprezentowaną argumentacją uprawdopodobni brak swojej winy, a przy tym wskaże, że niezależna od niej przyczyna istniała przez cały czas, aż do wniesienia prośby o przywrócenie terminu.

Tymczasem w rozpatrywanej sprawie wina skarżącego polegająca na niedochowaniu należytej staranności w prowadzeniu swych spraw, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie budzi wątpliwości. W ocenie Sądu, podniesiona we wniosku okoliczność notorycznego uszkadzania skrzynki pocztowej i opróżnienia jej przez nieznane osoby nie zasługuje na uwzględnienie. Słusznie Sąd Wojewódzki zaznaczył, iż skarżący nie zgłosił tego faktu w urzędzie pocztowym. W takiej sytuacji nie można mówić o braku winy skarżącego w uchybieniu terminu, skoro nie podjął on jakichkolwiek działań celem zapobieżenia negatywnym skutkom zniszczenia skrzynki pocztowej i opróżnienia jej przez nieuprawnione osoby. Naczelny Sąd Administracyjny nie znajduje więc argumentów, które pozwoliłby zastosować art. 86 § 1 P.p.s.a., gdyż zaniedbania skarżącego nie można kwalifikować jako braku winy, która to sytuacja ma miejsce w rozpoznawanej sprawie. Tym samym skarżący nie wykazał, że dochował szczególnej staranności przy dokonaniu czynności, a w konsekwencji nie uprawdopodobnił okoliczności wskazującej na brak winy w uchybieniu terminu.

Mając powyższe na uwadze Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 86 § 1 w związku z art. 193 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji postanowienia.