VII SA/Wa 541/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r. nr [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071 ze zm.) - po rozpatrzeniu odwołania [...] Sp. z o.o. od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] nr [...] [...] z dnia [...] listopada 2012 r., nakazującej [...]Sp. z o.o. rozbiórkę 6 tablic reklamowych zamontowanych na ścianie bocznej budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. [...] w [...] (od strony ul. [...]) - uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu wyznaczonego do wykonania rozbiórki, w pozostałej zaś części utrzymał ją w mocy.

Przedstawiając stan faktyczny sprawy organ wskazał, że w dniu [...] lipca 2010 r. przedstawiciel Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego [...] przeprowadził czynności kontrolne na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...], podczas których stwierdzono, iż na ścianie budynku mieszkalnego wielorodzinnego położonego u zbiegu ulic [...] i [...], usytuowanej od strony ul. [...], przymocowanych zostało samowolnie sześć sztuk nośników reklamowych (tablic reklamowych). Tablice zaopatrzone są w instalację elektryczną.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] postanowieniem Nr [...] z dnia [...] października 2010 r. nałożył na inwestora obowiązek przedłożenia oceny technicznej dotyczącej prawidłowości wykonanych samowolnie prac, w zakresie ich zgodności z obowiązującymi przepisami i normami, zaopiniowanej przez konserwatora zabytków oraz zgody zarządcy budynku na dokonanie zmiany na elewacji budynku. Inwestor nie przedłożył oceny technicznej. Natomiast [...] Konserwator Zabytków, w piśmie z dnia [...]czerwca 2011 r. stwierdził, że budynek przy ul. [...] w [...] wchodzi w skład układu urbanistycznego ulicy [...], który wpisany został na mocy decyzji z dnia [...] maja 2009 r. do rejestru zabytków, ponadto budynek ujęty jest w wykazie zabytków nieruchomych przekazanych przez [...] Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dnia [...] lipca 2010 r.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...], uznając, iż samowolnie zamontowane tablice reklamowe nie spełniają wymagań zawartych w opinii [...] Konserwatora Zabytków, decyzją Nr [...] z dnia [...]sierpnia 2011 r. nakazał [...]Sp. z o.o. rozbiórkę tablic. Decyzja ta została uchylona przez [...]Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w dniu [...] października 2011 r. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] decyzją Nr [...] z dnia [...]listopada 2012 r. nakazał [...] Sp. z o.o. rozbiórkę 6 tablic reklamowych.

W ocenie organu odwoławczego Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego [...] dokonał prawidłowej oceny stanu faktycznego i prawnego.

Skarżący zarzucił w odwołaniu, iż organ pierwszej instancji nie zastosował się do wskazówek zawartych w decyzji Nr [...] z dnia [...] października 2011 r., w której organ odwoławczy nakazał ustalić, czy zamontowanie tablic reklamowych nastąpiło samowolnie, czy też inwestor zgłosił zamiar wykonania robót przed datą wpisania zespołu budowlanego ulicy [...] do rejestru zabytków. Zdaniem inwestora z wyjaśnień Wydziału Architektury i Budownictwa [...] z dnia [...] czerwca 2012 r. wynika, że poszukiwania dokumentacji związanej z dokonanymi zgłoszeniami instalacji tablic reklamowych zostały ograniczone do roku 2010 r.

Odnosząc się do tych zarzutów odwołania [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego podkreślił, że pismem z dnia [...] czerwca 2012 r. organ pierwszej instancji zwrócił się do Wydziału Architektury i Budownictwa [...] z prośbą o przesłanie dokumentów potwierdzających legalność tablic reklamowych bez wskazania czasu, w którym ewentualne zgłoszenie mogłoby zostać dokonane. Natomiast Wydział Architektury i Budownictwa [...] w piśmie z dnia [...] czerwca 2012 r. poinformował, iż w zasobach archiwalnych Urzędu "nie odnaleziono żadnych materiałów świadczących o zgłoszeniu montażu i wydaniu pozwolenia na umieszczenie na bocznej ścianie szczytowej budynku [...] wielkoformatowych tablic reklamowych". Organ podkreślił, że również inwestor nie przedłożył żadnych dokumentów mogących potwierdzić zgłoszenie zamiaru wykonania tablic do organu architektoniczno - budowlanego.

W ocenie [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego należy uznać, że instalacja tablic reklamowych nastąpiła samowolnie. Organ wskazał jednocześnie, że data dokonania tej samowoli budowlanej pozostaje bez wpływu na orzeczony obowiązek rozbiórki, bowiem oceniając możliwość zalegalizowania tablic należy brać pod uwagę stan prawny obecnie obowiązujący. Wskazał, że obecnie na terenie nieruchomości przy ul. [...] w [...] obowiązuje plan zagospodarowania przestrzennego terenu [...], przyjęty uchwałą Rady Miasta [...] nr [...] z dnia [...] października 2010 r., zgodnie z którym lokalizacja wielkoformatowych tablic reklamowych na ścianie budynku położonego na tej nieruchomości jest sprzeczna z zasadami lokalizowania reklam, szyldów i słupów ogłoszeniowych. Organ wskazał ponadto, że sporne tablice nie spełniają wymagań wynikających z pisma [...] Konserwatora Zabytków z dnia [...] czerwca 2011 r.

Zdaniem [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego zasadne jest nakazanie rozbiórki przedmiotowych tablic, jednak należało uchylić skarżoną decyzję w części określającej termin wykonania obowiązku, bowiem przepis art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego, na podstawie którego zostało wydana decyzja, nie przewiduje możliwości wyznaczenia terminu nakazanej rozbiórki.

Skargę na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...]stycznia 2013 r. złożyła [...] Sp. z o.o., zarzucając, iż organ pierwszej instancji nie wykonał obowiązku wynikającego z decyzji [...] Inspektora Nadzoru Budowlanego Nr [...] z dnia [...] października 2011 r., nie ustalił bowiem daty instalacji przedmiotowych tablic reklamowych. Skarżąca spółka wskazała, że poszukiwania dokumentacji związanej z dokonanymi zgłoszeniami instalacji tablic reklamowych zostały ograniczone do roku 2010, a wynika to z faktu powołania się w piśmie Urzędu [...] z dnia [...] czerwca 2012 r. na uchwałę Rady Miasta [...] z dnia [...] października 2010 r. Skarżąca zakwestionowała też twierdzenie organu, jakoby nie przedstawiła żadnych dowodów potwierdzających dokonanie zgłoszenia zamiaru wykonania instalacji tablic reklamowych. Wskazała, że do odwołania załączyła umowę z dnia [...] kwietnia 1995 r. zawartą pomiędzy Zarządem Nieruchomości Komunalnych [...], sprawującym zarząd budynkiem przy ul. [...] w [...], a poprzednikiem prawnym skarżącego – [...] Sp. z o.o. w [...], dotyczącą instalacji reklamy neonowej. Podniosła, że na ww. budynku w roku 1995 firma [...] Sp. z o.o. zainstalowała pięć tablic reklamowych, najprawdopodobniej w wyniku zmiany przedstawionej umowy. W § 6 umowy przewidziano, że wszelkie zmiany przedmiotowej reklamy wymagają zgody Urzędu Dzielnicowego, z czego zdaniem strony skarżącej wynika w sposób jednoznaczny, że [...] Sp. z o.o. przed zawarciem umowy musiał dostarczyć odpowiednią zgodę Urzędu Dzielnicy, gdyż strony zdawały sobie sprawę z konieczności posiadania takiej zgody. Z tego skarżąca wnioskuje, że również w odniesieniu do pozostałych czerech tablic reklamowych taka zgoda została przedstawiona. Spółka podkreśliła też, że przedmiotowy budynek znajdował się w zarządzie Zarządu Nieruchomości Komunalnych [...], a więc zakładu budżetowego Gminy, a zatem należy założyć, że Zakład ten działał zgodnie z obowiązującym prawem i dopuścił do instalacji tablic reklamowych dopiero po przedstawieniu odpowiedniej zgody organów administracji architektoniczno-budowlanej. Ponadto zdaniem strony skarżącej organ odwoławczy bez podstawy prawnej i faktycznej uchylił decyzję organu stopnia podstawowego w części dotyczącej terminu wykonania nakazu rozbiórki.

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z przepisem art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd administracyjny ocenia zaskarżony akt administracyjny z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego.

W ocenie Sądu analizowana pod tym kątem skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie jest decyzja [...]Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] stycznia 2013 r. uchylająca decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] nr [...]I [...] z dnia [...] listopada 2012 r. w części dotyczącej terminu wyznaczonego do wykonania rozbiórki 6 tablic reklamowych zamontowanych na ścianie bocznej budynku mieszkalnego wielorodzinnego przy ul. [...] w [...], w pozostałej zaś części utrzymująca ją w mocy.

Zauważyć trzeba, iż zgodnie z art. 29 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 2010 r. nr 243 poz. 1623 ze zm.) pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym. Stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 2 roboty takie wymagają dokonania zgłoszenia.

Budynek przy ul. [...] w [...] wchodzi w skład układu urbanistycznego ulicy [...], który na mocy decyzji z dnia [...] maja 2009 r. został wpisany do rejestru zabytków. W przypadku wykonania tablic reklamowych przed tą datą inwestycja taka mogła być zrealizowana na podstawie zgłoszenia, natomiast po wpisaniu do rejestru zabytków – konieczne było uzyskanie pozwolenia na budowę. Jak wynika z pisma Urzędu [...]z dnia [...] czerwca 2012 r. w zasobach archiwalnych urzędu takich dokumentów nie odnaleziono. Nie można zgodzić się z zarzutem skargi i odwołania wskazującym, że poszukiwania dokumentacji ograniczone były jedynie do 2010 roku. Wbrew stanowisku skarżącego z treści pisma nie wynika, aby poszukiwania te były ograniczone jedynie do określonego okresu czasu. Dokumentów wskazujących na dopełnienie wymogów formalnych przed rozpoczęciem robót budowlanych nie przedstawił również inwestor. O legalności wykonanych robót nie może świadczyć przedstawiona przez skarżącego umowa z dnia [...] kwietnia 1995 r., w której Zarząd Nieruchomości Komunalnych [...] wyraził zgodę na zainstalowanie reklamy neonowej z urządzeniami zasilającymi według projektu zatwierdzonego przez właściwe władze. Umowa ta nie dowodzi, że dokonano wymaganego zgłoszenia, ponadto odnosi się do jednej reklamy, przedmiotem niniejszego postępowania było natomiast sześć tablic reklamowych. Dla oceny legalności wykonanych robót bez wpływu pozostaje też argument skargi oparty na założeniu, że Zarząd Nieruchomości Komunalnych [...], w którego zarządzie pozostawał ww. budynek, jako zakład budżetowy gminy, nie dopuściłby do instalacji tablic reklamowych bez przedstawienia odpowiedniej zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej.

Jednocześnie, w związku z zarzutem wskazującym, iż organ nie wyjaśnił w sposób bezsporny, czy zainstalowanie tablic reklamowych nastąpiło samowolnie, wyjaśnić należy, że wprawdzie organ, na podstawie art. 7 i art. 77 § 1 Kpa, jest zobowiązany do wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, ale też i strona nie jest zwolniona od współdziałania w wyjaśnieniu okoliczności faktycznych, skoro nieudowodnienie określonego faktu może prowadzić do wydania decyzji dla niej niekorzystnej (por. wyroki: Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 9 września 2011 r. sygn. II OSK 1700/10 LEX nr 1132113, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 2011 r. sygn. II SA/Wa 1771/10 LEX nr 964402, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 4 października 2011 r. sygn. III SA/Gl 207/11 LEX nr 989756).

Podzielić zatem należy stanowisko organów orzekających w sprawie, że zainstalowanie spornych tablic reklamowych zostało dokonane samowolnie, co uzasadnia zastosowanie trybu przewidzianego w art. 51 ustawy - Prawo budowlane. Podkreślić jednocześnie trzeba, że rozbiórka obiektu budowlanego lub jego części w postępowaniu prowadzonym w przedmiotowym trybie nie ma charakteru bezwzględnego, w pierwszej kolejności organy nadzoru budowlanego powinny bowiem wyczerpać możliwości zmierzające do legalizacji wykonanych robót budowlanych. Nakazy wymienione w art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego mogą być zastosowane w sytuacji, gdy nastąpiło niedające się usunąć naruszenie prawa i wykonane roboty budowlane nie mogą być doprowadzone do stanu zgodnego z prawem. Podkreślić jednocześnie trzeba, że doprowadzenie robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, o którym mowa w art. 51 Prawa budowlanego oznacza doprowadzenie inwestycji do zgodności ze stanem prawnym aktualnie obowiązującym (por. wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z dnia 28 stycznia 2009 r. sygn. akt II SA/Ke 673/08 Lex nr 558409, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 września 2010 r. sygn. akt VII SA/Wa 1118/10 Lex nr 759851). Wskazywana "zgodność z prawem" to również zgodność z przepisami określającymi ład przestrzenny (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lipca 2012 r. sygn. II OSK 755/11 Lex nr 1219261).

Tak więc nakaz rozbiórki czy doprowadzenia obiektu do stanu poprzedniego można orzec wówczas, gdy z ustaleń dokonanych w postępowaniu prowadzonym w trybie art. 51 Prawa budowlanego wynika, że doprowadzenie robót do stanu zgodnego z prawem nie jest możliwe w inny sposób, jak tylko poprzez rozebranie samowolnie wykonanego obiektu. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

Jak ustalił organ, obecnie nieruchomość przy ul. [...] w [...] objęta jest ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego terenu [...], przyjętego uchwałą Rady Miasta [...] z dnia [...] października 2010 r. nr [...] (Dz.Urz. Woj. [...]. z 2010 r. nr [...]poz. [...]. Lokalizacja wielkoformatowej tablicy reklamowej na ścianie budynku przy ul. [...] jest sprzeczna z zasadami lokalizowania reklam, szyldów i słupów ogłoszeniowych, określonymi w rozdziale 4. planu. Z uwagi na sprzeczność inwestycji z treścią obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego brak jest możliwości legalizacji wykonanych robót budowlanych i doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem w inny sposób, aniżeli poprzez rozbiórkę spornych tablic reklamowych.

Zauważyć też trzeba, że inwestor wykonał tablice reklamowe na budynku zlokalizowanym na nieruchomości objętej ochroną konserwatorską, położonym na terenie zespołu urbanistycznego ulicy [...] wpisanym do rejestru zabytków. Zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 1 i pkt 10 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.) prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków; umieszczanie na zabytku urządzeń technicznych, tablic, reklam wymaga pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Obowiązek uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków przewiduje ponadto art. 39 ust. 1 Prawa budowlanego.

Jak natomiast wynika z pisma [...] Konserwatora Zabytków z dnia [...]czerwca 2011 r., sporna inwestycja nie jest dopuszczalna pod względem konserwatorskim. W piśmie tym wskazano m.in., że: "urządzenia informacyjne na elewacji powinny mieć ograniczone wymiary. (...) Niedopuszczalne jest umieszczanie szyldów semaforowych oraz banerów reklamowych na obszarze objętym wpisem do rejestru zabytków, z wyjątkiem form o historycznych odniesieniach właściwych stylistycznie dla chronionego układu urbanistycznego ulicy. Niedopuszczalne jest lokalizowanie urządzeń reklamowych powyżej kondygnacji parteru kamienicy. (...) Tablice informacyjne powinny być wykonane z materiału szlachetnego - cechującego się wysokimi walorami estetycznymi (np. szkło), o stonowanej kolorystyce." Wykonane przez [...] Sp. z o.o. tablice reklamowe wymagań tych nie spełniają.

Skoro zatem inwestycja została zrealizowana samowolnie, a w toku postępowania prowadzonego w trybie art. 51 Prawa budowlanego ustalono, że narusza przepisy w sposób nie dający się usunąć, konieczne było nałożenie na inwestora na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego obowiązku rozbiórki wykonanych tablic reklamowych.

Mając powyższe na uwadze uznać należy, iż zaskarżona decyzja jest zgodna z prawem, wobec czego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł, jak w sentencji wyroku.