IV SA/Wa 1651/13

Uzasadnienie

Wójt Gminy R. postanowieniem z dnia [...] marca 2013 r. znak [...] na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a., po rozpatrzeniu wniosku M. Z., odmówił zawieszenia postępowania o wymeldowanie P. Z. z miejsca pobytu stałego przy Al. [...] w miejscowości R.

Na powyższe postanowienie złożyli zażalenia M. Z. oraz P. Z. reprezentowany przez radcę prawnego E. Z.

Wojewoda [...] postanowieniem z dnia [...] maja 2013 r. znak [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 w związku z art. 144 k.p.a., po rozpatrzeniu ww. zażaleń, utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że M. Z. żądała zawieszenia postępowania do czasu rozpatrzenia przez sąd powszechny sprawy o podział nieruchomości oraz spraw prowadzonych przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. Zdaniem Wojewody [...], wyniki tych postępowań nie wpływają na sposób rozpatrzenia sprawy o wymeldowanie P. Z. z pobytu stałego z lokalu i nie stanowią zagadnienia wstępnego. Organ wskazał, że ewidencja ludności służy rejestracji danych o miejscu rzeczywistego pobytu osób, a więc rejestracji stanu faktycznego, a nie stanu prawnego. Do wydania decyzji o wymeldowaniu osoby z pobytu stałego wymagane jest spełnienie przesłanki określonej w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych, tj. opuszczenie miejsca pobytu stałego i niedopełnienie obowiązku wymeldowania się.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższe postanowienie wniósł P. Z.

Skarżący zarzucił kwestionowanemu rozstrzygnięciu niezgodność z prawem. Stwierdził, że decyzję o wymeldowaniu można podjąć dopiero po wyjaśnieniu spraw własnościowych, którymi zajmuje się sąd powszechny w sprawie o zniesienie współwłasności oraz po wyjaśnieniu kwestii będących przedmiotem sprawy przed powiatowym inspektorem nadzoru budowlanego. Skarżący wyjaśnił, że nie mieszka w miejscu swojego zameldowania, ponieważ bezprawne działania współwłaścicieli doprowadziły do likwidacji jego mieszkania w sensie technicznym poprzez przyłączenie go do mieszkania sąsiedniego, co miało miejsce podczas nieobecności skarżącego w Polsce.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o odrzucenie skargi z uwagi na brak dołączenia do skargi jej odpisów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego Warszawie skarga jest niedopuszczalna i z tego powodu podlega odrzuceniu.

Zgodnie z art. 3 § 2 pkt 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) sąd administracyjny orzeka w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu administracyjnego Warszawie, zaskarżone postanowienie nie należy do żadnej z kategorii postanowień wymienionych w tym przepisie. Zauważyć należy, że pierwszy człon omawianego przepisu "postanowienie wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie" oznacza w istocie zastosowanie skrótu myślowego. Przyjęcie bowiem dosłownego rozumienia prowadziłoby do przekreślenia zasady wynikającej z art. 52 § 1 p.p.s.a. Jeżeli zatem w określonej kwestii rozstrzyganej postanowieniem służy zażalenie, to po wyczerpaniu środków zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym możliwe jest złożenie skargi do sądu administracyjnego. A contrario, jeżeli określona kwestia nie jest rozstrzygana postanowieniem, na które służy zażalenie, to w świetle art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a. niedopuszczalne będzie złożenie skargi do sądu administracyjnego (por. postanowienie NSA z dnia 7 marca 2006 r., sygn. akt II GSK 352/05).

W rozpoznawanej sprawie istota rozstrzygnięcia sprowadza się do oceny, czy w świetle obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego przysługuje zażalenie na postanowienie w przedmiocie odmowy zawieszenia postępowania.

W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że zaskarżone postanowienie nie rozstrzyga sprawy co do istoty. Postanowienie to nie kończy także postępowania. Wręcz przeciwnie, postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania zostało wydane w celu umożliwienia wydania decyzji rozstrzygającej sprawę co do istoty. Postanowienie to dotyczy kwestii incydentalnej.

Odnosząc się zaś do kwestii, czy na postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania przysługuje zażalenie, sięgnąć należy do art. 141 § 1 k.p.a. Zgodnie z tym przepisem, na wydane w toku postępowania postanowienie służy stronie zażalenie, gdy kodeks tak stanowi.

Przepis art. 101 § 3 k.p.a w brzmieniu nadanym mu nowelizacją Kodeksu postępowania administracyjnego wprowadzoną ustawą z 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 6, poz. 18), która weszła w życie w dniu 11 kwietnia 2011 r. stanowi: "Na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania albo odmowy podjęcia zawieszonego postępowania służy stronie zażalenie". Do daty nowelizacji przepis ten miał brzmienie: "Na postanowienie w sprawie zawieszenia postępowania służy stronie zażalenie". Z tak skonstruowanej treści art. 101 § 3 k.p.a. (przed datą nowelizacji) wywodzono, że zażalenie przysługuje na wszystkie cztery rodzaje postanowień w przedmiocie zawieszenia postępowania, to jest na zawieszenie postępowania, podjęcie zawieszonego postępowania, odmowę podjęcia zawieszonego postępowania i odmowę zawieszenia postępowania.

Rozważenia wymaga, czy zmiana wprowadzona nowelą z 3 grudnia 2010 r. spowodowała, że przepis art. 101 § 3 k.p.a. otrzymał inne brzmienie. W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, nie można zgodzić się z twierdzeniem, że pomimo nowelizacji przepis ten zawiera taki sam zakres treściowy, jak przed jego zmianą. Przeciwko takiemu stanowisku przemawia między innymi okoliczność, iż niecelowym i zbędnym byłoby w takiej sytuacji dokonywanie nowelizacji art. 101 § 3 k.p.a.

W ocenie Sądu, treść obecnie obowiązującego art. 101 § 3 k.p.a. należy odczytywać w ten sposób, że zażalenie przysługuje na postanowienie o zawieszeniu postępowania ("w sprawie zawieszenia") oraz na postanowienie o odmowie podjęcia zawieszonego postępowania ("w sprawie odmowy podjęcia postępowania"). Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, użycie w art. 101 § 3 k.p.a. przez ustawodawcę sformułowań, iż postanowienie przysługuje "w sprawie zawieszenia postępowania albo odmowy podjęcia zawieszonego postępowania" wskazuje, że celem było wprowadzenie możliwości zaskarżania jedynie postanowień tamujących bieg postępowania administracyjnego. Zaskarżeniu podlegają więc obecnie jedynie postanowienia negatywne, uniemożliwiające nadanie postępowaniu administracyjnemu dalszego biegu.

Rozwiązanie takie koresponduje z treścią art. 142 k.p.a., albowiem postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu od decyzji. A więc w przypadku postanowień nie tamujących biegu postępowania, w tym postanowienia o odmowie zawieszenia postępowania, istnieje możliwość jego kontroli w ramach zaskarżenia go w odwołaniu od decyzji.

Za takim rozumieniem przepisu przemawia także art. 12 k.p.a. konstruujący zasadę szybkości postępowania.

Powyższe okoliczności przemawiały za stwierdzeniem, że na postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania nie przysługuje zażalenie, dlatego skarga podlegała odrzuceniu na podstawie art. 58 § 1 pkt 1 p.p.s.a. w związku z art. 3 § 2 pkt 2 p.p.s.a. O zwrocie kosztów postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.