• II GSK 1134/12 - Wyrok Na...
  28.03.2024

II GSK 1134/12

Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2013-11-28

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Anna Robotowska /przewodniczący/
Joanna Kabat-Rembelska
Maria Jagielska /sprawozdawca/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Robotowska Sędzia NSA Maria Jagielska (spr.) Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Protokolant Karol Sienkiewicz po rozpoznaniu w dniu 14 listopada 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej H. T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 22 listopada 2011 r. sygn. akt VI SA/Wa 210/11 w sprawie ze skargi B. T., H. T. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] września 2007 r. nr Sp. [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na wzór użytkowy 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w W., 2. zasądza od Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz H. T. kwotę 1.050 (tysiąc pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem objętym skargą kasacyjną Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. oddalił skargę B. T. i H. T. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] września 2007 r. w przedmiocie oddalenia wniosku o unieważnienie prawa ochronnego na wzór użytkowy.

Przedstawiając stan sprawy Sąd I instancji wskazał, że decyzją z dnia [...] maja 2004 r. Urząd Patentowy RP, po rozpatrzeniu zgłoszenia z dnia [...] stycznia 1999 r., na podstawie art. 77 i art. 11 w zw. z art. 82 ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości (Dz. U. z 1993 r. Nr 26, poz. 117 ze zm.), dalej: u.o w., oraz art. 315 ust. 3 i art. 52 w zw. z art. 100 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117 ze zm.), dalej: p.w.p., udzielił T. Z. i K. Z. prawa ochronnego na wzór użytkowy o nazwie Połączenie rurowe ([...]).

Decyzją z dnia [...] czerwca 2006 r. Urząd Patentowy RP oddalił wniosek B. T. o unieważnienie prawa ochronnego na ww. wzór użytkowy, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. postanowieniem z dnia 14 grudnia 2006 r., sygn. akt VI SA/Wa 2122/06 odrzucił skargę na powyższą decyzję.

W dniu [...] kwietnia 2007 r. B. T. i H. T. złożyli wniosek o unieważnienie prawa ochronnego na wzór użytkowy nr [...], wskazując, że konsekwencją wadliwie udzielonego prawa ochronnego może być roszczenie o naruszenie praw ochronnych w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą w ramach [...] s.c., podobnie jak w stosunku do B. T., prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą [...] B. T. i właściciela patentu nr [...] na wynalazek udzielony w dniu [...] czerwca 1997 r., a który dotyczy – zdaniem wnioskodawcy – tego samego rozwiązania co wzór użytkowy nr [...]. Przeciwko B. T. złożono już pozew w Sądzie Okręgowym w G. Wnioskodawcy, powołując się na art. 77 w zw. z art. 11 p.o w. w zw. z art. 315 ust. 3 p.w.p., podnieśli zarzut braku nowości rozwiązania chronionego wzorem użytkowym nr [...] przedstawiając na tę okoliczność kilkanaście dokumentów stanowiących załączniki do wniosku.

Po przeprowadzeniu rozprawy, Urząd Patentowy RP, decyzją z dnia [...] września 2007 r. oddalił wniosek o unieważnienie prawa ochronnego na wzór użytkowy nr [...]. Przypomniał, że B. T. występował już z wnioskiem o unieważnienie prawa ochronnego na wzór użytkowy [...] i wniosek ten został oddalony decyzją z dnia [...] czerwca 2006 r., która jest prawomocna. Wnioskodawcy nie przedstawili nowego dowodu, który nie byłby znany Urzędowi podczas rozpatrywania sprawy nr Sp. [...]. Organ nie uznał zarzutu braku nowości spornego wzoru użytkowego. W szczególności podniósł, że rozwiązanie połączenia rurowego przedstawione przez wnioskodawców różni się od wzoru [...] tym, że nacięcia piłokształtne wykonane są na wewnętrznej powierzchni rury z tworzywa sztucznego, a nie na rurze stalowej, jak we wzorze [...], rura ta wsunięta jest w specjalnie ukształtowaną tulejkę stalową, która z kolei poprzez kołnierz stalowy połączona jest z rurą stalową. W konsekwencji organ uznał, że sporny wzór jest rozwiązaniem spełniającym wymogi art. 77 u.o w., a wniosek o jego unieważnienie był niezasadny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w W., uzasadniając oddalenie skargi wnioskodawców na powyższą decyzję, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), dalej: p.p.s.a., stwierdził, że zgodnie z art. 77 u.o w. wzorem użytkowym podlegającym ochronie jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Zgodnie zaś z art. 11 w zw. z art. 82 u.o w. rozwiązanie uważa się za nowe, jeśli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, nie zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania, w szczególności przez publikację, jawne stosowanie lub wystawienie na wystawie publicznej.

Sąd I instancji podzielił pogląd Urzędu Patentowego RP, że rozwiązanie przedstawione w katalogu firmy [...] w istotny sposób różni się wzoru [...]. W obu rozwiązaniach według załączników nr 4 i 21 rura z tworzywa sztucznego nie łączy się bezpośrednio z rurą stalową, jak to ma miejsce we wzorze [...], tylko przez element pośredni i rury te nie są dociśnięte do siebie na obwodzie przez tulejkę zaciskową. Istota różnicy w budowie porównywanych połączeń polega na tym, że w połączeniu według wzoru użytkowego [...] zęby na rurze stalowej wcinają się w materiał rury z tworzywa sztucznego tworząc na jej powierzchni płytkie nacięcia, natomiast w przeciwstawionym połączeniu według zał. Nr 4, zęby na tulejce stalowej (a nie na rurze) stykają się z rowkami na rurze z tworzywa sztucznego, a dwie łączone ze sobą rury – stalowa i z tworzywa sztucznego, nie stykają się bezpośrednio ze sobą.

W konsekwencji, Sąd jako prawidłowe uznał stanowisko organu, że wnioskodawcy nie przedstawili w powoływanych przez siebie dowodach rozwiązania połączenia rurowego, które byłoby objęte w całości przez wszystkie istotne cechy rozwiązania według wzoru użytkowego [...]. Inaczej mówiąc, wnioskodawca nie przedstawił w zaprezentowanych dowodach rozwiązania znanego, tj. mającego zespół wszystkich cech technicznych charakteryzujących rozwiązanie według wzoru [...], a tylko takie rozwiązanie mogłoby podważyć jego nowość.

Także funkcjonalność rozwiązania spornego wzoru użytkowego, w ocenie Sądu, nie budziła wątpliwości. Polega na bowiem na jego cechach ułatwiających i obniżających koszty wytwarzania, gdyż w połączeniu według wzoru [...] nie występuje złącze spawane rury stalowej z tuleją stalową na której osadzona jest rura PE. Zdaniem Sądu, cecha wzoru użytkowego nr [...] w formie zwalcowanej zewnętrznej powierzchni końcówki stalowej na odcinku o długości 5 cm do 12 cm, w stosunku do podobnego rozwiązania połączenia według katalogu firmy [...] (zał. nr 4), w którym rura z tworzywa jest wsunięta w tulejkę łączącą połączoną z rurą stalową złączem spawanym jest nie tylko istotna, ale i daje korzyści przy wytwarzaniu tego połączenia, gdyż wskutek uproszczenia technologii – jak zauważył organ, a opinię tę podzielił Sąd – "konstrukcja połączenia rurowego jest łatwa i tania w montażu oraz spełnia wszelkie warunki prób ciśnieniowych".

Sąd podzielił pogląd organu, zgodnie z którym dla wykazania braku nowości konieczne jest przeciwstawienie danemu rozwiązaniu konkretnego rozwiązania o identycznych w istocie cechach. Takim rozwiązaniem, wbrew twierdzeniom wnioskodawców, nie jest przedstawiona ochrona o nr [...]. Istotą stworzonego wzoru jest nowe i twórcze połączenie znanych już elementów konstrukcyjnych i technicznych w zupełnie nowe i użyteczne rozwiązanie. Dlatego też argumentacja skarżących, że "w Katalogu W. wskazane jest połączenie PE/stal z zawalcowanym odcinkiem rury stalowej, czyli identyczne jak we wzorze [...]" jest bezpodstawna, gdyż stworzone połączenie rurowe według wzoru [...] tworzy użyteczną, samodzielną i nową konstrukcję.

Sąd odniósł się także do zarzutu nieprzeprowadzenia dodatkowego dowodu z opinii biegłego i mając na uwadze fakt, że zgromadzone w sprawie materiały i dowody były wystarczające dla wyczerpującego zbadania sprawy, uznał ten zarzut za bezzasadny.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosła H. T., zaskarżając to orzeczenie w całości, wnosząc o jego uchylenie w całości oraz przekazanie sprawy właściwemu sądowi do ponownego rozpoznania, a także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych. Wyrokowi zarzuciła naruszenie:

1. prawa materialnego przez błędną wykładnię, tj. art. 77 u.o w.

2. przepisów postępowania, tj. art. 3 § 1, art. 135 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw. z art. 256 ust. 1 p.w.p. i art. 7 oraz art. 75 § 1 k.p.a, a także art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.

W uzasadnieniu zarzutu błędnej wykładni art. 77 u.o w. podkreślono, że nie można przyjąć, iż każda różnica między przedmiotem zgłoszenia a wzorem znanym uzasadnia udzielenie prawa ochronnego. Wzór nie jest nowy, jeżeli różnice dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu zgłoszenia są nieistotne z punktu widzenia technicznego. W przypadkach granicznych należy brać pod uwagę, czy zmiany wprowadzone przez twórcę przedmiotu zgłoszenia powodują istotne zwiększenie wartości użytkowej badanego rozwiązania. Wzór użytkowy nr [...] nie jest w ocenie wnoszącej skargę kasacyjną rozwiązaniem nowym, a różnice jakie występują w nim w stosunku do wcześniejszych rozwiązań, nie są istotne z punktu widzenia technicznego. Nie tylko ma on identyczne zastosowanie jak rozwiązania skarżącej, ale dodatkowo nie wprowadza zwiększenia wartości użytkowej. Nie można uznać, że nowym i użytecznym rozwiązaniem zastosowanym we wzorze [...] jest stosowanie zawalcowanej zewnętrznej powierzchni końcówki rury stalowej (butelkowania rury zamiast spawania z odcinkiem rury o mniejszej średnicy, łączonym z rurą polietylenową). Na dowód tego wnosząca skargę kasacyjną wskazała, że na stronie 5 katalogu W. (stanowiącego załącznik nr 6 do wniosku o unieważnienie prawa ochronnego) znajduje się połączenie identyczne jak we wzorze [...]. Dodatkowo, rozwiązanie według spornego wzoru nie zwiększa użyteczności połączenia, zatem brak jest spełnienia drugiej z przesłanek z art. 77 u.o w.

Urząd Patentowy RP powinien był, zgodnie z wnioskiem strony (szczególnie, że nie zgodził się z opinią wcześniej powołanego biegłego), powołać drugiego biegłego i skonfrontować ze sobą te dwie opinie. Ponadto zarzucono, że decyzję oparto na dowodach przeprowadzonych w sprawie nr [...], w której H. T. nie była stroną, co zdaniem kasatora, oznacza, że została ona pozbawiona możliwości obrony swoich praw, czego nie dostrzegł WSA w W.

W piśmie z dnia 6 lipca 2012 r. uczestnicy postępowania T. Z. i K. Z. odnieśli się do zarzutów skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skargę kasacyjną należało uwzględnić.

Przedmiotem kontroli kasacyjnej jest wyrok, którym WSA w W., dokonując kontroli decyzji Urzędu Patentowego RP odmawiającego unieważnienia prawa ochronnego na wzór użytkowy nr [...] pod nazwą Połączenie rurowe, udzielonego na podstawie art. 77 u.o w., rzecz T. i K. Z., oddalił skargę wnoszących o unieważnienie spornego wzoru B. i H. T.

Sąd I instancji nie dopatrzył się naruszenia przez organ przepisów postępowania i podzielił ocenę organu, że wnioskodawcy nie przedstawili dowodu na rozwiązanie połączenia rurowego, które obejmowałoby w całości wszystkie istotne cechy techniczne rozwiązania według spornego wzoru użytkowego, co jest konieczne dla wykazania braku nowości.

Wniesiona przez H. T. skarga kasacyjna oparta została na obu wskazanych w art. 174 pkt 1 i 2 p.p.s.a. podstawach.

Odnosząc się w pierwszym rzędzie do zarzutu błędnej wykładni art. 77 u.o w., należy stwierdzić, iż zarzut ten jest niezasadny. Stosownie do tego przepisu wzorem użytkowym podlegającym ochronie jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Sąd I instancji nie wykładał cyt. przepisu, a jedynie przywołał jego treść w powiązaniu z przepisami art. 11 i art. 82 u.o w. dotyczącymi przesłanki nowości wzoru użytkowego, której brak zarzucono we wniosku o unieważnienie spornego wzoru. Zgodnie z art. 11 w związku z art. 82 u.o w. rozwiązanie uważa się za nowe, jeśli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu, nie zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania, w szczególności przez publikację, jawne stosowanie lub wystawienie na wystawie publicznej.

Sąd I instancji, przywołując wskazane przepisy i wywodząc, że przesłanką zdolności ochronnej wzoru użytkowego jest cecha nowości wzoru oceniana w skali światowej, nie naruszył art. 77 u.o w. w sposób zarzucany przez kasatora.

Kasacja, formułując zarzut błędnej wykładni, akcentuje kwestię istotnych cech technicznych wzoru użytkowego wywodząc, że wzór nie jest nowy, jeżeli różnice dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci są nieistotne z punktu widzenia cech technicznych. Powyższe ma sugerować, jakoby Sąd I instancji dokonując oceny rozstrzygnięcia oddalającego wniosek o unieważnienie prawa ochronnego wzoru użytkowego [...] z powodu braku jego nowości, uznał że różnicować rozwiązanie według spornego wzoru od innych rozwiązań mogą wszelkie, a nie tylko istotne cechy.

Z zarzutem zgodzić się nie można, bowiem, co wynika wprost z uzasadnienia skarżonego kasacyjnie wyroku, Sąd, aprobując odmowę unieważnienia prawa ochronnego na sporny wzór, dostrzegł konieczność przedstawienia przez domagającego się unieważnienia dowodu na okoliczność istnienia wcześniejszego w stosunku do zgłoszenia spornego wzoru rozwiązania o tożsamych, istotnych technicznych cechach, do czego na etapie postępowania administracyjnego nie doszło. WSA podzielił przecież stanowisko Urzędu Patentowego RP, że rozwiązanie przedstawione w katalogu [...], ze względu na opisane różne elementy wzorów przeciwstawionych, w istotny sposób różni się spornego wzoru (str. 11 uzasadnienia, akapit pierwszy). Sąd podkreślił też, że dla uwzględnienia wniosku o unieważnienie konieczne było przedstawienie rozwiązania rurowego, które w całości byłoby objęte przez wszystkie istotne cechy wzoru spornego (str. 11 akapit drugi). Prowadzone w oparciu o art. 77 u.o w. oraz art. 11 w związku z art. 82 u.o w. rozważania Sądu I instancji odnośnie do zarzutu niespełnienia przesłanki nowości przez sporny wzór są prawidłowe, koncentrują się bowiem wokół cech istotnych, objętych zastrzeżeniami ochronnymi.

Co do zarzutów podniesionych w ramach podstawy z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się ze składającą skargę kasacyjną, że przeprowadzone postępowanie administracyjne przez Urzędem Patentowym naruszyło art. 7 k.p.a. w związku z art. 256 § 1 p.w.p. w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, czego nie dostrzegł Sąd I instancji.

Składająca skargę kasacyjną stwierdziła, że zarzutem zasadniczym w postępowaniu o unieważnienie prawa ochronnego na wzór użytkowy [...], podnoszonym w toku całego postępowania sądowego był zarzut, iż sporny wzór użytkowy nie jest nowym rozwiązaniem, a wprowadzone w nim zmiany nie są istotne z technicznego punktu widzenia. Jak podniósł na rozprawie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym pełnomocnik składającej skargę kasacyjną Urząd Patentowy, wbrew znajdującym się w aktach sprawy dowodom uznał, że nacięcia w przeciwstawionym wzorze znajdują się na rurze polietylenowej, co jest nie tylko niezgodne z prawdą, bowiem nacięcia znajdują się na rurze stalowej, ale też nie jest zgodne z prawami fizyki.

Analizując kontrolowaną przez WSA decyzję, należy stwierdzić, że organ dokonywał oceny braku nowości spornego wzoru na podstawie załączonych do wniosku o unieważnienie wzoru dowodów (Katalog firmy [...] zał. nr 4, zał. nr 21 oraz Katalog W. zał. nr 6). Organ wskazywał na istotną różnicę pomiędzy rozwiązaniem według spornego wzoru, a rozwiązaniami przeciwstawionymi we wskazanych wyżej dowodach jaką dają nacięcia (rowki), które w zastrzeżonym wzorze znajdują się na powierzchni rury ze stali wchodzącej w rurę polietylenową i wbijające się w nią od wewnątrz, podczas gdy, jak stwierdził, nacięcia w katalogach przedstawionych jako dowody na okoliczność braku nowości wykonane są na rurze polietylenowej. Powyższe twierdzenie, powtórzone przez Sąd I instancji, budzi zasadnicze wątpliwości. Według dowodu z załącznika nr 21 do wniosku o unieważnienie wskazuje się jednoznacznie, że połączenie PE–STAL składa się z wymienionych tam części, z czego nacięcia znajdują się na części stalowej, nie zaś na polietylenowej. Oznaczałoby to, że dowód według zał. nr 21 został oceniony nieprawidłowo. Z kolei zarówno w katalogu [...] jak też W. uwidocznione rowki pokazane są w rurach już ze sobą połączonych, także oczywiste jest, że rowki te, jeśli wyżłobione są w części stalowej, wcinając się w część polietylenową, tworzą odpowiednie rowki również w tej polietylenowej części. Może powstać wrażenie, że wyżłobione zostały rowki, które są bardziej widoczne na pomarańczowej części połączenia rurowego tzn. na części polietylenowej. W żadnym razie jednak załączone dowody nie potwierdzają jednoznacznie, że wyżłobienia znajdują się na części połączenia z polietylenu.

W świetle twierdzeń pełnomocnika skarżącej, a także wskazanych i omówionych wyżej dowodów z katalogów oraz znajdującej się w aktach sprawy opinii dr inż. J. A. biegłego sądowego, w której na str. 4 stwierdza się, że wytwarzane złącze rur przez [...] składa się m.in. "z rury stalowej, której końcowy odcinek posiada rowki współdziałające z łączonym odcinkiem rury z tworzywa sztucznego", zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, ocena dowodów przeprowadzona została przez organ pobieżnie, a w odniesieniu do części – dowodu, gdzie wniosek nie odpowiada jego treści - wręcz nieprawidłowo. Zważywszy na fakt, iż wymienione dowody przedstawiono na okoliczność braku nowości rozwiązania według spornego wzoru w zakresie istotnych jego (objętych zastrzeżeniami) cech, zarzut naruszenia art. 7 k.p.a. w powiązaniu z art. 256 § 1 p.w.p. należało uwzględnić.

Powyższych nieprawidłowości, mimo dołączonych do skargi pełnych akt administracyjnych sprawy, nie dopatrzył się Sąd I instancji, czym naruszył art. 133 § 1 p.p.s.a. oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. c tej ustawy, co uzasadnia uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania na zasadzie art. 185 § 1 p.p.s.a.

Ponownie rozpoznając sprawę, Sąd uwzględni dokonaną przez Naczelny Sąd Administracyjny ocenę postępowania dowodowego przeprowadzonego przez Urząd Patentowy RP, która nie przesądzając o wyniku sprawy, zwraca uwagę, iż popełnione błędy mogą na ten wynik wpłynąć.

O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 203 pkt 1 p.p.s.a.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...