IS.I/1-4151/17/05

Pytanie podatnika:

Podatniczka otrzymała z Urzędu Pracy dotację "na rozpoczęcie działalności gospodarczej z programu Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Pracy". Otrzymane środki pieniężne przeznaczyła na zakup wyposażenia sklepu i towarów (po rozpoczęciu działalności gospodarczej). Czy kwota wydatkowana na zakup towarów stanowi koszt uzyskania przychodu?

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 2 ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w związku z art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 21 ust. 1 pkt 46 art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 56 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) zmienia z urzędu postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli z dnia 12.10.2005 r. (znak: US.I-406/2/50/2005) w sprawie udzielenia interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w ten sposób, że uznaje stanowisko przedstawione we wniosku:

- za prawidłowe, jeżeli zakup towarów został sfinansowany środkami pochodzącymi z Funduszu Pracy,

- za nieprawidłowe, jeżeli zakup towarów został sfinansowany środkami pochodzącymi z Europejskiego Funduszu Społecznego.

Pani Anna Z. w dniu 4.08.2005 r. zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli z wnioskiem w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego. W treści przedmiotowego wniosku podała, że w 2004 r. otrzymała z Urzędu Pracy dotację "na rozpoczęcie działalności gospodarczej z programu Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Pracy". Otrzymane środki pieniężne przeznaczyła na zakup wyposażenia sklepu i towarów (po rozpoczęciu działalności gospodarczej). W związku z powyższym pani Z. zwróciła się z pytaniem, czy kwota wydatkowana na zakup towarów stanowi koszt uzyskania przychodu. Jej zdaniem, można zaliczyć do kosztów działalności gospodarczej wydatki poniesione na zakup towarów sfinansowane ww. środkami, ponieważ został od nich zaniechany pobór podatku.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli postanowieniem z dnia 12.10.2005 r. uznał stanowisko pani Anny Z. zawarte we wniosku z dnia 4.08.2005 r. za prawidłowe. Wydatek poniesiony na zakup towarów handlowych sfinansowany ze środków przyznanych osobie bezrobotnej z Funduszu Pracy na podjęcie działalności gospodarczej, stanowi bowiem koszt uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej, o ile zachodzi związek przyczynowo- skutkowy pomiędzy tym wydatkiem (kosztem) a uzyskanym (planowanym) przychodem i jednocześnie nie jest wymieniony w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie, analizując przedmiotowe postanowienie, zważył, co następuje:

Z wniosku podatniczki wynika, że w 2004 r. otrzymała z Urzędu Pracy środki pieniężne pochodzące z Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Pracy z przeznaczeniem na rozpoczęcie działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001 ze zm.) starosta ze środków Funduszu Pracy może przyznać bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej. Szczegółowe zasady dotyczące warunków i trybu przyznawania przez starostę bezrobotnemu jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej określone zostały w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 31.08.2004 r. w sprawie warunków i trybu refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej i refundowania kosztów pomocy prawnej... (Dz. U. Nr 196, poz. 2018). Z treści ww. przepisów wynika, że środki z Funduszu Pracy mogą być przyznane po złożeniu wniosku i spełnieniu określonych warunków przez bezrobotnego z przeznaczeniem na określony rodzaj działalności, którą bezrobotny dopiero zamierza podjąć. Z uwagi na powyższe przyznane bezrobotnemu jednorazowo środki na podjęcie działalności gospodarczej przed jej rozpoczęciem nie stanowią przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, stanowić natomiast będą przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Minister Finansów rozporządzeniem z dnia 25.04.2005 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od niektórych dochodów (przychodów) (Dz. U. Nr 70, poz. 630) zarządził zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych od przyznanych bezrobotnemu środków z Funduszu Pracy, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b i c ww. rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy w odniesieniu do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1.01.2004 r. do dnia 31.12.2005 r. Na marginesie należy wskazać, że powyższe rozporządzenie z dniem 10.11.2005 r. zostało uchylone na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 31.10.2005 r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1924). Z kolei przepis art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przewiduje, że zwolnione są od podatku dochodowego dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:

1. pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO, przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy oraz

2. podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu zleca - bez względu na rodzaj umowy - wykonanie określonych czynności w związku realizowanym przez niego programem.

Reasumując: środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności gospodarczej stanowią co do zasady przychód z tzw. innych źródeł, przy czym:

- środki pochodzące z Funduszu Pracy - w stanie prawnym obowiązującym do dnia 29.08.2005 r. (a więc w dacie złożenia przez panią Z. wniosku w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego) nie podlegały opodatkowaniu ze względu na zarządzone przez Ministra Finansów ww. rozporządzenia zaniechanie poboru podatku,

- z Europejskiego Funduszu Społecznego podlegają zwolnieniu od opodatkowania na podstawie wyżej cytowanego art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile spełnione są warunki w nim określone.

Należy zauważyć, że środki przyznane bezrobotnemu pod rygorem ich zwrotu muszą być wykorzystane do utworzenia i rozpoczęcia działalności gospodarczej, a więc przyczyniają się do powstania źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kosztami uzyskania przychodów są wszelkie koszty poniesione w celu uzyskania przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ust. 1 tej ustawy. A zatem wydatek poniesiony przez podatnika stanowi koszt uzyskania przychodu, jeżeli:

- pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i został poniesiony w celu osiągnięcia przychodu,

- nie został wymieniony przez ustawodawcę w art. 23 wyżej cytowanej ustawy.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 56 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków i kosztów bezpośrednio sfinansowanych z dochodów (przychodów), o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 46, 47a, 47c, 47d i 116 tej ustawy.

W świetle ww. uregulowań zakup towarów sfinansowany ze środków przyznanych osobie bezrobotnej z Funduszu Pracy stanowi zatem koszt uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Wydatek ten został bowiem poniesiony w celu osiągnięcia przychodów z działalności gospodarczej i nie podlega wyłączeniu na podstawie art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast w sytuacji, gdy wydatki poniesione na zakup towaru zostały sfinansowane środkami unijnymi znajduje zastosowanie wyżej cytowany art. 23 ust. 1 pkt 56 ww. ustawy wyłączający możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów tego rodzaju wydatków.

Reasumując: stanowisko pani wyrażone we wniosku jest prawidłowe pod warunkiem, że towary zostały zakupione wyłącznie ze środków pochodzących z Funduszu Pracy. Organ I instancji uznał jednak pani stanowisko za prawidłowe nie dokonując rozróżnienia, z jakich źródeł pochodziły przedmiotowe środki pieniężne, a tym samym zróżnicowania konsekwencji podatkowych z tym związanych. Powyższe zaniechanie skutkuje koniecznością zmiany postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Stalowej Woli z dnia 12.10.2005 r. (znak: US.I-406/2/50/2005) w trybie art. 14b § 5 pkt 2 ordynacji podatkowej, z uwagi na rażące naruszenie prawa. Zgodnie bowiem z treścią wskazanego art. 14b § 5 pkt 2 ordynacji podatkowej, organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie, o którym mowa w art. 14a § 4 tej ustawy, jeżeli postanowienie rażąco narusza prawo.